Ngày 17/9, cuộc đua vào chiếc ghế chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền ở Nhật Bản đã chính thức bắt đầu. Cuộc đua năm nay rất quyết liệt và hứa hẹn nhiều bất ngờ khi có tới 4 ứng cử viên ra tranh cử.
Trong thời gian từ nay cho tới trước ngày bỏ phiếu 29/9, các ứng cử viên sẽ phải nỗ lực hết sức để chứng tỏ mình là người phù hợp nhất để kế nhiệm Thủ tướng Yoshihide Suga, người sẽ kết thúc nhiệm kỳ chủ tịch LDP vào ngày 30/9 tới và không ra tranh cử đợt này.
Trong số 4 ứng cử viên cho chiếc ghế chủ tịch LDP và thủ tướng Nhật Bản, Bộ trưởng Cải cách hành chính Taro Kono được coi là ứng cử viên sáng giá.
Ông Kono, năm nay 58 tuổi, sinh ra ở tỉnh Kanagawa trong một gia đình có truyền thống về chính trị. Cha ông là cựu Chủ tịch Hạ viện Yohei Kono.
Ông đã tốt nghiệp Đại học Georgetown ở Washington vào năm 1985, có thể nói tiếng Anh thành thạo và từng làm việc tại hãng Fuji Xerox trước khi được bầu vào hạ viện năm 1996.
Ông từng giữ các ghế bộ trưởng ngoại giao và bộ trưởng quốc phòng dưới thời chính quyền cựu Thủ tướng Shinzo Abe. Ngoài vị trí bộ trưởng cải cách hành chính, hiện nay, ông Kono đang phụ trách chương trình tiêm vaccine phòng COVID-19 của chính phủ.
Ứng cử viên Kono là thành viên của Shikokai - phái lớn thứ hai trong LDP với 53 nghị sỹ do Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso lãnh đạo - và được cho là ủng hộ các chính sách quan trọng của ông Abe.
Khác với thông lệ, phái Shikokai dự kiến sẽ không dồn phiếu cho một người trong cuộc bầu cử lần này mà để các thành viên tự do bỏ phiếu. Về cơ bản Shikokai ủng hộ ông Kono và cựu Bộ trưởng Ngoại giao Fumio Kishida.
Hiện tại, ông Kono còn nhận được sự ủng hộ của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Shigeru Ishiba - người đang đứng đầu phái Suigetsukai và thường đứng ở vị trí số 2 trong các cuộc thăm dò dư luận về người có khả năng kế vị Thủ tướng Suga.
Bên cạnh đó, ông Kono cũng nhận được sự ủng hộ từ Bộ trưởng Môi trường Shinjiro Koizumi, đang là một trong những chính trị gia được người dân Nhật Bản ưa thích.
Giới phân tích cho rằng với sự ủng hộ của hai chính trị gia có ảnh hưởng này, ông Kono có thể sẽ giành thêm các lá phiếu từ các đảng viên thường trong LDP.
Một ứng cử viên triển vọng khác trong cuộc bầu cử năm nay là cựu Bộ trưởng Ngoại giao Fumio Kishida. Ông Kishida, năm nay 64 tuổi, nổi tiếng là một chính trị gia điềm đạm và trung thực.
Khi còn giữ chức ngoại trưởng dưới thời chính quyền cựu Thủ tướng Abe, ông chịu trách nhiệm đàm phán về thỏa thuận năm 2015 với Hàn Quốc để giải quyết “hoàn toàn và không thể đảo ngược” vấn đề “phụ nữ mua vui.”
Ông Kishida ủng hộ giải trừ vũ khí hạt nhân và có nhiều đóng góp trong việc đưa Tổng thống Mỹ Barack Obama tới thăm Hiroshima - một trong hai thành phố ở Nhật Bản bị bom nguyên tử tàn phá, vào năm 2016.
Trong cuộc chạy đua vào chiếc ghế chủ tịch LDP năm ngoái, nghị sỹ đến từ tỉnh Hiroshima này được coi là người có khả năng kế nhiệm cựu Thủ tướng Abe. Tuy nhiên, ông Kishida chỉ đứng ở vị trí thứ hai, sau Thủ tướng Suga.
Trong cuộc đua sắp tới, ông Kishida được hậu thuẫn từ phái Kochikai do chính ông đứng đầu. Đây là phái lớn thứ tư trong LDP với 46 nghị sỹ và đã từng có 4 thành viên giữ vị trí thủ tướng. Bên cạnh đó, ông Kishida cũng nhận được sự ủng hộ từ một số nghị sỹ trong phái Shishokai.
Nữ chính trị gia đầu tiên tuyên bố tham gia vào cuộc đua năm nay là Hạ nghị sỹ Sanae Takaichi. Đây là nữ nghị sỹ thứ hai sau bà Yuriko Koike, người đang giữ chức Thống đốc Tokyo, chạy đua vào vị trí này.
Bà Takaichi, năm nay 60 tuổi, sinh ra và lớn lên ở tỉnh Nara. Bà tham gia chính trường Nhật Bản vào năm 1993 và đã trúng cử vào hạ viện 8 lần liên tiếp.
Bà Takaichi lần đầu tiên đảm nhận vị trí bộ trưởng trong nội các vào năm 2006 sau khi Thủ tướng Abe lên nắm quyền vào năm đó. Sau khi ông Abe được bầu làm thủ tướng lần thứ hai vào tháng 12/2012, bà Takaichi đã có hai lần đảm nhiệm chức vụ bộ trưởng nội vụ và truyền thông.
[Nhật Bản: 5 phái trong LDP cho phép thành viên tự do bầu chủ tịch mới]
Bà Takaichi là một nhân vật thuộc phe bảo thủ và có quan hệ khá gần gũi với cựu Thủ tướng Abe, nhưng không thuộc phái nào trong LDP. Trong cuộc bầu cử lần này, bà nhận được sự hậu thuẫn của ông Abe, người được coi là thủ lĩnh trên thực tế của Seiwa Seisaku Kenkyukai - phái lớn nhất trong LDP với 96 nghị sỹ.
Tuy nhiên, không phải tất cả nghị sỹ trong phái này sẽ bỏ phiếu cho bà Takaichi, vì phái đã quyết định cho phép các thành viên tự do bỏ phiếu. Mặc dù vậy, bà Takaichi có thể nhận được sự ủng hộ từ các nghị sỹ bảo thủ.
Một nữ chính trị gia khác quyết định tham gia cuộc đua vào phút chót là Hạ nghị sỹ Seiko Noda.
Bà Noda sinh năm 1960 tại tỉnh Fukuoka trong một gia đình có truyền thống chính trị. Ông nội của bà, Uichi Noda, đã từng giữ chức bộ trưởng xây dựng Nhật Bản.
Sau khi tốt nghiệp Đại học Sophia vào năm 1983, bà làm việc trong khu vực tư nhân. Sau đó, bà đã tham gia chính trường và trở thành hạ nghị sỹ kể từ năm 1993.
Nữ chính trị gia này đã từng giữ chức bộ trưởng nội vụ và truyền thông dưới thời cựu Thủ tướng Abe.
Kết quả thăm dò dư luận do hãng tin Kyodo thực hiện trong các ngày 4 và 5/9 cho thấy có 31,9% số người được hỏi đánh giá ông Kono là người phù hợp nhất để trở thành thủ tướng Nhật Bản, 26,6% lựa chọn ông Ishiba và 18,8% ủng hộ ông Kishida.
Tỷ lệ ủng hộ đối với bà Noda là 4,4% và bà Takaichi là 4%. Tuy nhiên, tỷ lệ này có thể sẽ thay đổi trong thời gian diễn ra chiến dịch tranh cử.
LDP dự kiến sẽ tổ chức bỏ phiếu bầu chủ tịch mới vào ngày 29/9. Bất cứ ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử này sẽ gần như chắc chắn trở thành thủ tướng Nhật Bản do LDP đang nắm đa số ghế tại hạ viện./.