Với hơn 150.000 cán bộ công nhân, lao động, các khu công nghiệp tập trung tại Bắc Ninh đòi hỏi nhu cầu rất lớn về lương thực, thực phẩm cung cấp cho các doanh nghiệp hoạt động.
Mặc dù đây là thị thường tiềm năng về tiêu thụ các loại thực phẩm, sản phẩm nông sản mang lại giá trị kinh tế cao và lâu dài cho người nông dân trong tỉnh nhưng hiện nay, nguồn nguyên liệu lương thực, thực phẩm tại các khu công nghiệp chủ yếu nhập ở ngoài tỉnh, khoảng trên 70%, do các đơn vị doanh nghiệp ngoài tỉnh cung cấp.
Theo đánh giá của Ban quản lý khu công nghiệp Bắc Ninh, tính bình quân mỗi người ăn một bữa trong khu công nghiệp thì số lượng tiêu thụ lương thực, thực phẩm ước tính như lượng lương thực (gạo) khoảng 6.873 tấn/năm (chiếm khoảng 2,37% khả năng sản xuất của tỉnh); thịt gia súc, gia cầm các loại khoảng 4.124 tấn/năm (chiếm khoảng 4,55% tổng lượng thịt sản xuất được của tỉnh); thủy sản tiêu thụ khoảng 1.512 tấn/năm (chiếm khoảng 4,32% tổng lượng thủy sản nuôi trồng của tỉnh); trứng gia cầm khoảng hơn 7,3 triệu quả; số lượng tiêu thụ rau tươi các loại khoảng 6.873 tấn (chiếm khoảng 3,12% tổng lượng rau của tỉnh).
Hiện có 14 đơn vị tham gia cung cấp suất ăn cho các doanh nghiệp trong khu công nghiệp của tỉnh Bắc Ninh, trong đó có 3 công ty có trụ sở tại Bắc Ninh, 11 công ty trụ sở tại Hà Nội và các tỉnh lân cận.
Các đơn vị trên cung cấp khoảng trên 110.000 đến 120.000 suất ăn/ngày cho các khu công nghiệp (khoảng 75% nhu cầu), trong đó một số đơn vị có khả năng cung cấp số lượng suất ăn lớn (hàng nghìn suất ăn/ngày) như Công ty Trách nhiệm hữu hạn Foseca Việt Nam có trụ sở tại Bắc Ninh cung cấp khoảng 70.000 suất/ngày, Công ty Ba Sao - Hà Nội cung cấp khoảng 25.000 suất/ngày. Các Công ty Ban Mai, Phúc Thắng, Hoàng Nhật Minh, Nhật Lâm... mỗi đơn vị cũng có khả năng cung cấp hàng nghìn suất/ngày.
Chỉ riêng Công ty Trách nhiệm hữu hạn thực phẩm Orion Vina tại khu công nghiệp Yên Phong nhu cầu tiêu thụ khoai tây trung bình trong hai năm 2012, 2013 khoảng 4.000 đến 4.500 tấn/năm thì 75% nguyên liệu nhập từ các tỉnh ngoài. Dự kiến giai đoạn 2015 đến 2020 trung bình mỗi năm Công ty Orion tiêu thụ khoảng 7.000 tấn. Trong khi đó diện tích trồng khoai tây của tỉnh là hơn 2.000 ha, sản lượng là 26.343 tấn.
Ông Ngô Sỹ Bích - Trưởng Ban quản lý các khu công nghiệp Bắc Ninh cho biết thị trường tiềm năng là vậy, tuy nhiên hiện nay nguồn lương thực, thực phẩm cung cấp cho các khu công nghiệp đều được thu mua của những đơn vị trên địa bàn Hà Nội, Hưng Yên, Vĩnh Phúc và một số siêu thị.
Tỉnh Bắc Ninh hiện nay mới chỉ có một số cơ sở tham gia cung ứng, song quy mô còn ở dạng nhỏ lẻ, hộ gia đình. Không có cơ sở, tổ chức quy mô lớn với các điều kiện về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, khả năng tài chính tốt, tư cách pháp nhân đáp ứng được yêu cầu của đơn vị có nhu cầu lớn, mà chủ yếu tham gia cung cấp cho các bếp ăn của các đơn vị có số lượng suất ăn nhỏ.
Việc sản xuất và cung ứng lương thực, thực phẩm cho các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh còn nhiều hạn chế bởi thu mua nông sản và dịch vụ cung ứng trong các khu công nghiệp chủ yếu do các cá nhân, tổ chức nhỏ lẻ với điều kiện chưa thật sự đảm bảo nên khả năng cạnh tranh thấp, sản phẩm người dân Bắc Ninh làm ra chưa có điều kiện xâm nhập được nhiều vào các khu công nghiệp.
Mặt khác, quản lý chất lượng an toàn thực phẩm chưa tốt, sản lượng một số loại nông sản làm nguyên liệu cho chế biến và làm thực phẩm còn hạn chế, chưa đủ phục vụ cho nhu cầu (rau an toàn, khoai tây, đậu tương), giá cả không ổn định do chưa có những vùng chuyên canh để sản xuất lớn, chính quyền cơ sở chưa phát huy vai trò kết nối tiêu thụ sản phẩm cho người sản xuất.
Ông Bích đánh giá dự báo đến năm 2015, tầm nhìn 2020 số lượng công nhân trong các khu công nghiệp tăng lên, nhu cầu tiêu thụ lương thực, thực phẩm cũng tăng theo.
Do đó, tỉnh Bắc Ninh đang hoàn thiện Đề án “Cung ứng lương thực, thực phẩm, nguyên liệu nông sản cho các khu công nghiệp giai đoạn 2015-2020” nhằm xác định và triển khai đồng bộ các giải pháp đảm bảo từ sản xuất, cung ứng dịch vụ lương thực, thực phẩm và nguyên liệu đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm, góp phần phát triển sản xuất nông nghiệp trong tỉnh, đưa sản phẩm nông nghiệp của người nông dân Bắc Ninh vào phục vụ tại khu công nghiệp, làm giàu cho người nông dân trong tỉnh, ổn định thị trường cung cấp lương thực, thực phẩm, nguyên liệu cho các khu công nghiệp./.
