Lễ truy điệu nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười. (Nguồn: TTXVN) Sáng 7/10, Lễ truy điệu đồng chí Đỗ Mười, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, nguyên Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nguyên Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam được cử hành trọng thể theo nghi thức Quốc tang tại Nhà Tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội) và Hội trường Thống Nhất (Thành phố Hồ Chí Minh).
Trong niềm tiếc thương sâu sắc, hai ngày qua (6-7/10), hơn 1.600 đoàn, số lượng trên 60.000 người, đại diện các cơ quan, đoàn thể, địa phương, đơn vị, lực lượng vũ trang nhân dân, nhân sỹ trí thức, chức sắc tôn giáo, tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế đến viếng nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười tại Nhà Tang lễ Quốc gia, số 5, Trần Thánh Tông (Hà Nội), Hội trường Thống Nhất (Thành phố Hồ Chí Minh) và tại quê nhà xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội.
Hơn 100 đoàn ngoại giao và tổ chức quốc tế, trong đó có 3 đoàn lãnh đạo cấp cao các nước Lào, Campuchia, Cuba đã đến viếng nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười. Lãnh đạo cấp cao các nước, bạn bè quốc tế đã gửi thư, điện chia buồn cùng Đảng, Nhà nước, nhân dân Việt Nam và gia quyến đồng chí Đỗ Mười.
Đúng 9 giờ, Lễ truy điệu nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười được cử hành trọng thể.
Dự Lễ truy điệu tại Nhà Tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội) có Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Quyền Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn.
Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Lào do ông Thongloun Sisoulith, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào dẫn đầu đã dự Lễ truy điệu đồng chí Đỗ Mười.
Cùng dự lễ có nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, Nông Ðức Mạnh; nguyên Chủ tịch nước: Trần Đức Lương, Trương Tấn Sang; nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An, Nguyễn Sinh Hùng; các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các bậc lão thành cách mạng, nhân sỹ, trí thức, đại diện các cơ quan, ban, ngành, tổ chức, đoàn thể, tôn giáo, đông đảo các tầng lớp nhân dân, cùng gia quyến đồng chí Đỗ Mười.
Tại Hội trường Thống Nhất (Thành phố Hồ Chí Minh), ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; lãnh đạo Thành ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh; đại diện các bộ, ban, ngành, đoàn thể và các địa phương khu vực phía Nam; các tầng lớp nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã dự Lễ truy điệu nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười.
Trong không khí trang nghiêm và xúc động, Quốc thiều Việt Nam được cử hành để tiễn biệt nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười - Nhà lãnh đạo đức độ, mẫu mực, tài năng, kiên trung của Đảng, cả cuộc đời hết lòng vì nước vì dân.
Trong niềm xúc động và tiếc thương vô hạn, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban Lễ tang đọc Điếu văn nêu rõ đồng chí Đỗ Mười là nhà lãnh đạo xuất sắc, có uy tín lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta; người Đảng viên cộng sản kiên trung, suốt đời cống hiến, hy sinh vì lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đồng chí Đỗ Mười mất đi là một tổn thất to lớn đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, đối với gia quyến đồng chí Đỗ Mười, để lại niềm tiếc thương đối với bạn bè quốc tế.
Đồng chí Đỗ Mười (tên khai sinh là Nguyễn Duy Cống), sinh ngày 2 tháng 2 năm 1917, trong một gia đình nông dân nghèo tại xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Đồng chí đã sớm giác ngộ cách mạng, từ khi 19 tuổi, Đồng chí đã tích cực tham gia phong trào Bình dân, Tổ chức Ái hữu thợ mỏ Hòn Gai. Năm 1938 tham gia Công hội, vận động phong trào ủng hộ Liên xô. Tháng 6 năm 1939, Đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam). Năm 1940, đồng chí bị thực dân Pháp bắt và kết án 10 năm tù giam ở nhà tù Hà Đông, Hỏa Lò (Hà Nội). Dù bị kẻ thù tra tấn dã man nhưng đồng chí vẫn rất mực kiên trung với cách mạng, giữ vững khí tiết của người cộng sản, không chịu khuất phục, cùng các chiến sỹ trong tù bí mật tổ chức vượt ngục, bắt liên lạc với Đảng để tiếp tục hoạt động cách mạng.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đọc điếu văn tại lễ truy điệu nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+) Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước, đồng chí Đỗ Mười đã vào sinh ra tử và được giao nhiều trọng trách như Bí thư Tỉnh ủy các tỉnh Hà Đông, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Hòa Bình, Phó Bí thư kiêm Phó Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chính liên khu III, Chính ủy quân khu; Bí thư khu ủy, Chủ tịch Ủy ban kháng chiến Hành chính khu Tả ngạn sông Hồng, Bí thư Thành ủy và Chủ tịch Ủy ban quân chính thành phố Hải Phòng, Trưởng ban Chỉ đạo khu 300 ngày, Phó Chủ tịch Hội đồng chi viện tiền tuyến Trung ương và chống phong tỏa cảng Hải Phòng. Đồng chí là người trực tiếp tổ chức chỉ đạo xây dựng đường ống dẫn dầu bí mật từ Lạng Sơn vào chiến trường miền Nam, đây là đường dẫn dầu huyết mạch góp phần quan trọng vào Đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Sau khi đất nước hòa bình, thống nhất, đồng chí Đỗ Mười được Đảng, Nhà nước giao phó nhiều trọng trách như Thứ trưởng, rồi Bộ trưởng Bộ Nội thương; Chủ nhiệm Ủy ban Vật giá nhà nước; Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiến thiết cơ bản nhà nước; Phó Thủ tướng nhiều khóa phụ trách công nghiệp, vật tư, phân phối lưu thông; Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) từ năm 1988 đến năm 1991; Thường trực Ban Bí thư; Đại biểu Quốc hội các khóa II, IV, V, VI, VII, VIII và IX.
Trong những năm đầy khó khăn của thập niên 90, Đồng chí đã cùng tập thể lãnh đạo Đảng Nhà nước đề ra và chỉ đạo triển khai thực hiện đường lối đổi mới toàn diện, tạo được bước ngoặt có ý nghĩa lịch sử của đất nước; đề xuất các chương trình phát triển kinh tế-xã hội chuyển từ kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và có các giải pháp chống lạm phát hiệu quả.
Đồng chí là người đề xướng chủ trương phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, Quy chế dân chủ ở cơ sở. Trong bối cảnh đất nước bị bao vây, cấm vận, Đồng chí Đỗ Mười đã có những đóng góp to lớn trong việc bình thường hóa quan hệ ngoại giao với các nước trong khu vực và trên thế giới; đưa Việt Nam tham gia ASEAN; chủ động, tích cực mở rộng quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế. Là Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, đồng chí luôn bám sát, đôn đốc công việc, triển khai nghiêm túc, kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng, nhất là đường lối công nghiệp hóa đất nước, hướng tới xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ.
Từ tháng 6 năm 1991 đến tháng 12 năm 1997, trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, bằng những kinh nghiệm thực tiễn phong phú, đồng chí Đỗ Mười đã cùng tập thể Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư luôn nêu cao tinh thần kiên định, vững vàng, đoàn kết, thống nhất, lãnh đạo, chỉ đạo toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vượt qua nhiều thách thức, tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, trọn cả cuộc đời với hơn 80 năm hoạt động cách mạng, đồng chí Đỗ Mười đã có nhiều công lao to lớn và cống hiến xuất sắc đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng ta, dân tộc ta, gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Bác Hồ và Nhân dân ta đã lựa chọn.
Là cán bộ lão thành cách mạng, được tôi luyện, trưởng thành qua các cuộc kháng chiến, tù đày và trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, Đồng chí luôn giữ vững ý chí, phẩm chất của người chiến sỹ cộng sản, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; không ngừng rèn luyện, ham học tập, trau dồi đạo đức cách mạng, nâng cao tri thức, tìm tòi, sáng tạo, có bản lĩnh chính trị vững vàng, sắc sảo, quyết đoán và hành động quyết liệt trong mọi công việc.
Là một trong những nhà lãnh đạo chủ chốt tiêu biểu của Đảng, dù ở cương vị nào, Đồng chí cũng mang hết nhiệt huyết đóng góp nhiều ý kiến quan trọng vào những vấn đề lớn của đất nước. Đồng chí luôn quan tâm tới vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng, thường xuyên nhấn mạnh phải xây dựng Đảng ta thật trong sạch, vững mạnh, giữ vững nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, quan liêu, xa rời quần chúng; chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực...
Đồng chí luôn căn dặn cán bộ phải gương mẫu, làm gương cho cấp dưới, gắn bó mật thiết với nhân dân. Bản thân Đồng chí không ngừng phấn đấu, rèn luyện, học tập tư tưởng, đạo đức, tác phong, lối sống theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, luôn thể hiện rõ phẩm chất cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư; sống giản dị, khiêm tốn; giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, đặt lợi ích của Đảng, Tổ quốc và nhân dân lên trên hết. Cuộc đời hoạt động cách mạng của Đồng chí là tấm gương sáng để đồng bào, đồng chí, cán bộ, chiến sĩ cả nước yêu quý, học tập noi theo. Trong gia đình, Đồng chí là người chồng, người cha, người ông, người cụ mẫu mực, đức độ, giàu đức hy sinh và lòng nhân ái.
Với 102 tuổi đời, 80 năm tuổi Đảng, đồng chí Đỗ Mười đã trọn đời phấn đấu, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Nhân dân ta. Đồng chí đã được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Sao Vàng; Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng và nhiều huân, huy chương cao quý khác của Việt Nam và Quốc tế.
Bày tỏ lòng tiếc thương và tình cảm sâu sắc đối với đồng chí Đỗ Mười, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nguyện cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đoàn kết một lòng, ra sức phấn đấu tiếp tục đi theo con đường cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và các thế hệ cách mạng đi trước, trong đó có Đồng chí đã lựa chọn; kiên định chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, vì mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh."
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trân trọng gửi đến toàn thể gia quyến đồng chí Đỗ Mười lời chia buồn sâu sắc nhất trước nỗi đau thương, mất mát không gì bù đắp được.
Đại diện gia đình, ông Nguyễn Duy Trung, con trai của nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười đã bày tỏ lòng tri ân và cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc cùng lãnh đạo các địa phương, các cơ quan đoàn thể, đơn vị; lãnh đạo cấp cao các nước, bạn bè quốc tế, các cơ quan ngoại giao đoàn, đồng bào, đồng chí, bạn bè cũng như anh em, họ hàng đã đến chia buồn, tiễn đưa cha mình về nơi yên nghỉ cuối cùng.
“Bài Điếu văn, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa tuyên đọc trong tang lễ cũng đã nói lên công lao của bố tôi với sự nghiệp cách mạng nước nhà trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đây là niềm vinh dự và niềm tự hào đối với dòng tộc và gia đình chúng tôi. Chúng tôi nguyện vì những vinh dự đó mà học tập rèn luyện tu dưỡng đạo đức mà bố chúng tôi là một tấm gương sáng,” ông Nguyễn Duy Trung bày tỏ.
Trong niềm tiếc thương vô hạn, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đại diện các bộ, ban, ngành, đoàn thể, đồng chí, đồng bào đã đi quanh linh cữu lần cuối tiễn biệt nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười, Nhà lãnh đạo xuất sắc, có uy tín lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta; Người đảng viên cộng sản rất mực kiên trung, suốt đời chiến đấu hy sinh vì lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân; Người có nhiều công lao và cống hiến to lớn cho sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và trong công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Trong nền nhạc trầm hùng của bài "Hồn tử sỹ," Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã đưa linh cữu nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười ra linh xa, tiễn đưa đồng chí về nơi an nghỉ cuối cùng.
Linh cữu nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười được phủ Quốc kỳ trang trọng. Linh xa đưa linh cữu nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười rời Nhà Tang lễ Quốc gia - số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội) về nơi an táng tại quê nhà, Khu Ma Vang, thôn 1, xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Đông đảo người dân Thủ đô đã đứng hai bên tuyến đường đoàn xe tang đi qua, để tiễn biệt lần cuối đồng chí Đỗ Mười, nhà lãnh đạo tài năng đức độ, cả cuộc đời vì dân, vì nước, tiễn đưa đồng chí về nơi an nghỉ cuối cùng.
Lễ an táng nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười sẽ diễn ra lúc 13 giờ cùng ngày tại quê hương nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười, Khu Ma Vang, thôn 1, xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội./.
