Tổng cục thống kê ngày 29/10 công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng Mười giảm 0,2% so với tháng Chín (trong đó khu vực thành thị giảm 0,2%, khu vực nông thôn giảm 0,21%), tuy nhiên vẫn tăng 1,67% so với tháng 12/2020.
Chỉ ra một số nguyên nhân tác động đến chỉ số CPI trong tháng, bà Nguyễn Thu Oanh, Vụ trưởng Vụ thống kê giá (Tổng cục Thống kê), cho biết tình hình dịch COVID-19 cơ bản đã được kiểm soát, nhiều địa phương nới lỏng giãn cách giúp lưu thông, vận chuyển hàng hóa thuận lợi. Điều này cũng dẫn đến nhu cầu tích trữ hàng tiêu dùng của người dân đi xuống đồng thời nguồn cung hàng hóa trên thị trường được đảm bảo, nhờ vậy giá lương thực, thực phẩm trong tháng Mười đã giảm so với tháng Chín. Ngoài ra, nhu cầu sử dụng điện, nước sinh hoạt trong đời sống xã hội cũng giảm sút khi thời tiết sang Thu và giá thuê nhà tiếp tục xuống thấp tại các khu vực thành thị do tác động của đại dịch.
Trên cơ sở dữ liệu trên, tính chung 10 tháng của năm, CPI chỉ tăng 1,81% so với cùng kỳ năm 2020 và đây là mức tăng thấp nhất kể từ năm 2016.
Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tác động mạnh đến CPI
Theo báo cáo, trong các nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính có 3/11 nhóm giảm giá và 8/11 nhóm tăng giá so với tháng Chín.
Cụ thể, chỉ số giá tại nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm 1,28% (làm CPI chung giảm 0,43 điểm phần trăm). Bà Oanh lý giải việc chỉ số giá nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm là do nguồn cung dồi dào khiến giá gạo cũng như giá thịt lợn điều chỉnh xuống, lần lượt giảm 0,25% và 9,38%.
Hiện nhiều địa phương đã thu hoạch xong vụ lúa Hè Thu, cùng với đó là dịch COVID-19 được kiểm soát tốt, người dân không còn tâm lý tích trữ gạo như tháng trước.
Chỉ số giá nhóm hàng thực phẩm cũng giảm 2,05% nhờ nguồn cung trên thị trường được bảo đảm. Cụ thể, giá thịt lợn giảm 9,38% và làm CPI chung giảm 0,32 điểm phần trăm, kéo theo giá thịt quay, giò, chả trong tháng giảm 3,17% so với tháng trước. Ngoài ra, giá thịt gia cầm tươi sống giảm 0,94%, giá thủy sản tươi sống giảm 1,03% do ảnh hưởng COVID-19 làm cho sản lượng xuất khẩu thuỷ sản giảm, dẫn đến nguồn cung trong nước dồi dào.
“Mặt khác, dịch COVID-19 kéo dài khiến lượng khách tham quan du lịch giảm, lượng hàng thuỷ sản tiêu thụ trong các nhà hàng, quán ăn giảm theo; trong đó giá tôm tươi ướp lạnh giảm 1,26%, cá tươi hoặc ướp lạnh giảm 1,01%, thủy hải sản tươi sống khác giảm 0,67%,” bà Oanh cho hay.
Giá xăng dầu đã tác động tiêu cực đến chỉ số giá
Trong rổ tính CPI, chỉ số giá tại nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng cũng giảm 0,26% (tác động CPI chung giảm 0,05 điểm phần trăm). Nguyên nhân chủ yếu do giá tiền thuê nhà giảm để hỗ trợ người dân gặp khó khăn trong đại dịch COVID-19.
Bên cạnh đó, chỉ số giá của nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,04% và tập trung giảm ở giá điện thoại di động, phụ kiện điện thoại di động đối với các mẫu hàng cũ.
Trong các nhóm hàng hóa và dịch vụ có mức tăng trong tháng, nhóm giao thông là “đắt đỏ” nhất với mức tăng 2,51% (khiến CPI chung tăng 0,24 điểm phần trăm). Lý do, bà Oanh chỉ ra là do những ảnh hưởng từ các đợt điều chỉnh tăng giá xăng, dầu vào ngày 25/9, 11/10 và 26/10, theo đó tổng cộng giá xăng A95 đã tăng 2.940 đồng/lít, giá xăng E5 tăng 2.970 đồng/lít, giá dầu diezen tăng 2.690 đồng/lít.
Kế đến, nhóm giáo dục đã tăng giá 0,25% (ảnh hưởng CPI chung tăng 0,02 điểm phần trăm), trong đó chủ yếu là giá dịch vụ giáo dục tăng 0,22% khi một số địa phương tăng học phí mầm non, học phí đại học (mặc dù có một số địa phương đã thực hiện miễn, giảm học phí năm học 2021-2022).
Ngoài ra, một số nhóm hàng có mức giá tăng không đáng kể, bao gồm nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,06%, nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,04%, nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,02%, nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,12% do dịch vụ cắt tóc, gội đầu và vật dụng tang lễ, thờ cúng tăng...
Theo bà Oanh, lạm phát cơ bản tháng Mười giảm 0,17% so với tháng trước và tăng 0,5% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, bình quân 10 tháng, lạm phát cơ bản tăng chỉ 0,84% so với cùng kỳ năm 2020.
“Lạm phát cơ bản bình quân 10 tháng thấp hơn mức CPI bình quân chung. Điều này phản ánh biến động giá tiêu dùng chủ yếu do giá lương thực, giá xăng, dầu và giá gas tăng. Mức lạm phát cơ bản tháng Mười và 10 tháng năm 2021 so với cùng kỳ năm trước đều là mức thấp nhất kể từ năm 2011,” bà Oảnh nói./.