Nhà kinh tế Rodrigo Chaves đã giành chiến thắng tại cuộc bầu cử tổng thống vòng 2 để trở thành Tổng thống thứ 49 của Costa Rica, một trong những nền dân chủ được đánh giá ổn định nhất châu Mỹ.
Tuy nhiên, có rất nhiều thách thức đang chờ đợi ông Chaves như vực dậy nền kinh tế sau đại dịch COVID-19, xóa bỏ bất bình đẳng, cải thiện hệ thống giáo dục và chống tham nhũng.
Costa Rica được công nhận là có các thể chế vững chắc, nhưng trên hết là các chỉ số cao về phát triển con người và mức độ bao phủ sức khỏe toàn dân đã khiến quốc gia Trung Mỹ này trở thành một mô hình hạnh phúc được đánh giá cao trên thế giới.
Tuy nhiên, hệ thống và nền kinh tế Costa Rica bắt đầu xuất hiện những rạn nứt vào đầu thiên niên kỷ này, vốn đã bị mở rộng đáng kể bởi đại dịch, tác động nghiêm trọng đến lĩnh vực du lịch, nguồn thu nhập chính của quốc gia.
Giới phân tích cho rằng ông Chaves sẽ phải áp dụng kinh nghiệm của một nhà kinh tế quốc tế lâu năm khi đối mặt với thách thức to lớn là vực dậy nền kinh tế của một quốc gia có Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng trưởng bền vững trong những thập kỷ gần đây, nhưng hiện đang suy giảm.
Nền kinh tế Costa Rica thời gian gần đây phát ra nhiều tín hiệu tiêu cực: 23% dân số hiện đang sống trong cảnh nghèo đói - con số cao nhất kể từ năm 2010 - và tỷ lệ thất nghiệp lên tới 15%, một trong những tỷ lệ cao nhất khu vực Mỹ Latinh.
[Bắt đầu vòng 2 cuộc bầu cử tổng thống Costa Rica]
Tình trạng này xảy ra trong bối cảnh tăng trưởng thiếu kiểm soát khiến thâm hụt tài khóa và nợ công trầm trọng hơn, tương đương 70,3% GDP, lớn nhất ở Trung Mỹ.
Vào năm 2018, chính phủ sắp mãn nhiệm đã thông qua một cuộc cải cách thuế, qua đó tăng số lượng sản phẩm và dịch vụ bị đánh thuế với mức thuế 13%.
Tuy nhiên, biện pháp trên cũng không đủ để Costra Rica vượt qua cuộc suy thoái kinh tế lớn nhất với sự xuất hiện của đại dịch COVID-19 và quốc gia này đã phải vay 1,778 tỷ USD từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF).
Mặc dù là quốc gia được cả thế giới công nhận về hình ảnh du lịch và môi trường, Costa Rica ẩn chứa sự tương phản giàu-nghèo lớn giữa trung tâm và các khu vực ven biển và biên giới.
Hệ số Gini ở Costa Rica, đo lường chênh lệch tiền lương, là một trong những hệ số cao nhất trong khu vực và đạt con số cao nhất kể từ năm 2010 vào tháng 10 năm ngoái.
Trong giai đoạn 2005-2015, tất cả các quốc gia trong khu vực Mỹ Latinh đã cố gắng giảm chênh lệch thu nhập kinh tế, nhưng tình hình này ở Costa Rica ngày càng tồi tệ hơn.
Bên cạnh đó, 2 năm xảy ra dịch bệnh cũng đang thực sự ảnh hưởng đến tình trạng giáo dục của Costa Rica vốn được coi là tốt nhất ở Trung Mỹ.
Theo báo cáo về tình trạng giáo dục năm 2021, do tác động của cuộc đình công của giáo viên từ năm 2018 và đại dịch COVID-19, học sinh Costa Rica ở tất cả các cấp không được đến trường đủ ngày và tiếp nhận đủ lượng kiến thức cơ bản.
Ngoài ra, đấu tranh chống tham nhũng cũng là một trong những thách thức đối với ông Chaves, người trong chiến dịch tranh cử đã cam kết đây một nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu.
Ông Chaves đã đưa cuộc chiến chống tham nhũng vào chương trình tranh cử, đề xuất thưởng tiền cho những người tố cáo những hành vi này và phạt những người không tố cáo.
Costa Rica đã trải qua những vụ bê bối tham nhũng lớn trong 2 năm qua gây thất thoát hàng trăm triệu USD.
Dự kiến, ông Chaves sẽ chính thức nhậm chức Tổng thống Costa Rica nhiệm kỳ 2022-2026 vào ngày 8/5 tới./.
