Nhiều sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thu hút khách tham quan. (Ảnh: Mỹ Phương/TTXVN) Trong phát triển công nghiệp, ngành công nghiệp hỗ trợ góp phần quyết định đến hiệu quả, chất lượng và giá thành của sản phẩm.
Việc phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ một cách hợp lý, cân đối trong bối cảnh toàn cầu hóa sẽ tạo ra các sản phẩm có sức cạnh tranh, hình thành mạng lưới sản xuất với nhiều lớp cung ứng, kết nối với các tập đoàn đa quốc gia, các doanh nghiệp FDI, các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp tại Hà Nội và các địa phương trong cả nước.
Cơ hội và thách thức
Công ty cổ phần Sản xuất và Phát triển công nghiệp Việt Nam Indema Khu công nghiệp Quang Minh, huyện Mê Linh - Hà Nội với thế mạnh là những dòng sản phẩm như công nghệ tấm, sơn tĩnh điện, khung giá đỡ… đang là đối tác cho nhiều doanh nghiệp trong nước và Nhật Bản, Hàn Quốc.
Anh Nguyễn Duy Đức, Trưởng phòng kinh doanh của Indema chia sẻ, công ty mới thành lập từ năm 2014 với khởi đầu với 14 con người, vài chiếc máy đơn giản trong nhà xưởng rộng vỏn vẹn 600m2, đến nay đã có 180 người lao động, mở rộng xưởng tới 34 nghìn m2 và đã trở thành đối tác cho nhiều doanh nghiệp trong nước và Nhật Bản, Hàn Quốc.
Từ doanh thu 6,1 tỷ đồng trong năm đầu tiên đến nay đã tăng lên 83 tỷ đồng/năm. Qua sự phát triển của công ty cũng cho thấy những tiềm năng và cơ hội của lĩnh vực công nghệ hỗ trợ trong giai đoạn hiện nay.
[Ký kết thỏa thuận hợp tác liên kết vùng phát triển công nghiệp hỗ trợ]
Đồng quan điểm này, anh Trần Anh Trung, Phó Chủ tịch Công ty NC Network Việt Nam chia sẻ, mong muốn mở rộng đối tác, tìm kiếm thị trường, tiếp cận với các doanh nghiệp sản xuất lớn là nhu cầu của hầu hết các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ Hà Nội.
Năm nay, do tình hình dịch bệnh COVID-19 nên Sở Công Thương Hà Nội đã trì hoãn và thay đổi nhiều lần tổ chức Hội chợ công nghiệp hỗ trợ Hà Nội năm 2020, nhưng hầu hết các đơn vị, doanh nghiệp đều bày tỏ không muốn bỏ qua cơ hội kết nối giao thương này.
Do đó, Ban tổ chức đã tổ chức hội chợ giao thương với cả hai hình thức, trực tiếp tại Hà Nội và trực tuyến với các doanh nghiệp tại Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc... Mong muốn qua các chương trình này, các doanh nghiệp sẽ nắm bắt được những cơ hội kinh doanh mới dù ít dù nhiều.
Theo các chuyên gia kinh tế, mặc dù, ngành công nghiệp hỗ trợ rất có tiềm năng và cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao sức cạnh tranh, nhưng hiện tại năng lực tổ chức quản lý sản xuất và công nghệ kỹ thuật của phần lớn các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam còn nhiều hạn chế, doanh nghiệp nội địa chỉ mới cung ứng được khoảng 10% nhu cầu trong nước về sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.
Hơn nữa, khoảng cách giữa yêu cầu của các Tập đoàn đa quốc gia và năng lực đáp ứng của các doanh nghiệp sản xuất nội địa còn rất lớn. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhập siêu linh kiện, phụ tùng còn rất lớn.
Năm 2019, kim ngạch nhập khẩu linh kiện, phụ tùng là 36,64 tỷ USD, tăng hơn 11,4% so với 2018.
Tuy nhiên, tỷ lệ nội địa hóa trong nhiều ngành công nghiệp còn thấp với ngành dệt may, tỷ lệ nội địa hóa đạt của các doanh nghiệp dệt may mới đạt khoảng 40-45%.
Đối với ngành da giày, nguyên phụ liệu chiếm tới 68-75% trong cơ cấu giá thành sản phẩm giày dép, nhưng tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm này của doanh nghiệp Việt Nam hiện chỉ đạt 40-45%.
Ngành điện tử của Việt Nam phụ thuộc rất lớn vào các doanh nghiệp FDI, đặc biệt là Samsung. Hầu hết các linh kiện nội địa hóa đều do các doanh nghiệp FDI cung cấp. Mới chỉ có khoảng 35 doanh nghiệp Việt Nam là nhà cung ứng cấp 1 cho Samsung.
Các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu cung cấp vật tư tiêu hao, bao bì, in ấn... với giá trị cung ứng rất nhỏ so với nhu cầu linh kiện và phụ tùng của Samsung.
Đổi mới tư duy
Phát triển công nghệ hỗ trợ là một trong những giải pháp quan trọng nhất để Việt Nam cải thiện chất lượng nền kinh tế; giúp tăng khả năng thu hút đầu tư FDI, từ đó tạo tính lan tỏa mạnh mẽ, giúp các doanh nghiệp trong nước có thể tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Ảnh chỉ mang tính minh họa. (Nguồn: TTXVN) Năm 2020, mặc dù dịch COVID-19 ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, song ngành công nghiệp chế biến, chế tạo vẫn tăng trưởng 4%; trong đó, công nghiệp hỗ trợ cung cấp linh kiện, phụ tùng, vật liệu… cho ngành công nghiệp chế biến, chế tạo như ôtô, xe máy, điện-điện tử... đóng vai trò hết sức quan trọng.
Hiện công nghiệp hỗ trợ của thành phố đang tập trung vào ba lĩnh vực sản xuất linh kiện, phụ tùng (bao gồm linh kiện điện-điện tử, linh kiện lắp ráp ôtô và linh kiện cơ khí chế tạo); phục vụ ngành dệt may, da giày; phục vụ công nghiệp công nghệ cao.
Theo ông Đàm Tiến Thắng, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, phát triển công nghệ hỗ trợ là giải pháp đột phá nhằm tạo động lực cho các ngành công nghiệp thành phố Hà Nội, nhất là trong các lĩnh vực có yêu cầu cao về công nghệ hỗ trợ như điện-điện tử, lắp ráp ôtô, xe máy; cơ khí chế tạo và các ngành công nghiệp công nghệ cao.
“Trong bối cảnh khó khăn, thách thức của dịch COVID-19 và làn sóng dịch chuyển các nhà máy sản xuất về khu vực Đông Nam Á, cộng đồng doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Hà Nội cần nhanh chóng biến nguy thành cơ, đón đầu các cơ hội, quảng bá, giới hiệu sản phẩm, tìm kiếm khách hàng, kết nối kinh doanh, mở rộng thị trường thông qua các chương trình xúc tiến thương mại, hội chợ, triển lãm như Hội chợ Công nghiệp hỗ trợ Hà Nội lần này” - Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Đàm Tiến Thắng nhấn mạnh.
Ông Bùi Minh Hải, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần Nhựa Hà Nội cho rằng, doanh nghiệp cần thay đổi tư duy, tài chính, công nghệ để sẵn sàng đón đầu các làn sóng đầu tư vào lĩnh vực này trên địa bàn, từ đó tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Công nghệ hỗ trợ là ngành cung ứng các sản phẩm, linh kiện để lắp ráp vào một sản phẩm hoàn chỉnh nên cần độ chính xác, chất lượng cao.
Đồng quan điểm này, anh Nguyễn Duy Đức, Trưởng Phòng kinh doanh của Indema Việt Nam cũng cho rằng, doanh nghiệp phải tự vận hành, tìm hiểu, đổi mới quy trình để đáp ứng những yêu cầu rất tỉ mỉ, cụ thể về chất lượng của khách hàng.
Bắt đầu từ những sản phẩm nhỏ nhất, đơn giản nhất để đối tác tin tưởng, dần dần tiến tới các hợp đồng, đơn hàng lớn, các sản phẩm phức tạp hơn.
Cộng đồng doanh nghiệp cũng mong các cơ quan quản lý đánh giá đúng tầm quan trọng của ngành công nghiệp hỗ trợ, được tiếp cận các thông tin về đầu tư, chính sách, chương trình hỗ trợ đầy đủ từ Chính phủ, thành phố cũng như các hiệp hội, nhất là các chương trình xúc tiến giao thương, đào tạo nhân lực, đổi mới công nghệ.
Để tạo cú hích cho ngành công nghiệp hỗ trợ, mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Nghị quyết 115/NQ-CP về các giải pháp thúc đẩy phát triển công nghệ hỗ trợ.
Nhiều giải pháp đã được Chính phủ đưa ra như xây dựng, hoàn thiện và triển khai hiệu quả, đồng bộ các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển công nghệ hỗ trợ và các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo ưu tiên phát triển; tiếp tục thực hiện chính sách ưu đãi về lãi suất đối với doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp chế biến, chế tạo ưu tiên phát triển khi vay vốn ngắn hạn tại tổ chức tín dụng…
Bộ Công Thương được Chính phủ giao 13 nhiệm vụ cụ thể trong đó có xây dựng Chiến lược phát triển ngành công nghiệp dệt may và da giầy đến năm 2030, định hướng đến năm 2035; xây dựng 5 Trung tâm kỹ thuật hỗ trợ phát triển công nghiệp vùng./.
