Phát triển sản phẩm công nghiệp hỗ trợ được xem là chìa khóa để phát triển sản xuất công nghiệp, nhưng hiện nay cơ chế, chính sách, mục tiêu phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ chưa rõ ràng, chưa có trọng tâm, trọng điểm…
Để ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải đáp ứng được công nghệ, khoa học kỹ thuật, chất lượng nguồn nhân lượng. Điều này đòi hỏi cả các ngành chức năng cùng quan tâm và có giải pháp căn bản để giải quyết.
Theo các chuyên gia kinh tế, hiện nay Việt Nam đang thiếu các quy định tạo gắn kết giữa Nhà nước và doanh nghiệp.
Mặc dù, Nhà nước đã có nhiều chính sách cởi mở, thông thoáng về đất đai, thủ tục hành chính, nhưng chính sách, mục tiêu phát triển các ngành công nghiệp sản xuất nguyên liệu, vật liệu, linh kiện và phụ tùng để cung cấp cho sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh chưa rõ ràng, chưa có trọng tâm, trọng điểm.
Đó chính là những nguyên nhân kìm hãm sự tăng trưởng của ngành công nghiệp hỗ trợ ở Hà Nội nói riêng, cả nước nói chung.
Theo số liệu của Hiệp hội Doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ Hà Nội, Việt Nam hiện chỉ có khoảng 0,3% trong tổng số gần 500.000 doanh nghiệp tham gia vào sản xuất chế tạo cho ngành công nghiệp hỗ trợ và cũng chỉ dừng ở gia công chế tạo các sản phẩm đơn giản, giá trị gia tăng thấp...
[Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết về chính sách phát triển công nghiệp]
Đến nay, tỷ lệ nội địa hóa của ngành chế tạo ô tô chỉ đạt 5-20%; ngành điện tử 5-10%; ngành da giày khoảng 30%... Đây thực sự là con số đáng báo động khi so sánh với cộng đồng doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tại một số nước ngay trong khối ASEAN.
Ông Vũ Văn Tường, Giám đốc Công ty cổ phần điện tử điện lạnh Thanh Xuân, Hà Nội cho biết, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng điện thoại, điện tử, máy tính, máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng, hàng dệt may... hàng năm đem về cả trăm tỷ USD, nhưng giá trị gia tăng rất thấp do công nghiệp hỗ trợ chưa phát triển.
Có thể thấy, nguyên nhân quan trọng nhất là chính sách, mục tiêu phát triển các ngành công nghiệp sản xuất nguyên liệu, vật liệu, linh kiện và phụ tùng để cung cấp cho sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh chưa rõ ràng, chưa có trọng tâm, trọng điểm.
Đồng quan điểm này, chị Lê Minh Ánh, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Sản xuất và Thương mại da giày Minh Ánh chia sẻ, hiện nay Nhà nước đã có nhiều chính sách cởi mở tháo gỡ khó khăn trong việc hỗ trợ tiền thuê đất, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, hướng dẫn doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn... Nhưng những quy định tạo sự gắn kết giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước vẫn còn thiếu.
Ông Nguyễn Hoàng, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ Hà Nội cho rằng, để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp trong nước cần chú trọng đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh, tìm hướng tiếp cận các doanh nghiệp, tập đoàn đa quốc gia để tìm hiểu yêu cầu của đối tác và “đầu ra” cho sản phẩm.
Để làm được việc này, rất cần có các chương trình xúc tiến, trong đó chính quyền vừa là cầu nối, vừa là cơ quan giám sát việc thực hiện quá trình kết nối...
Để hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực sản xuất công nghiệp hỗ trợ nói riêng và phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ nói chung, Ủy ban Nhân dân Hà Nội đã phê duyệt Đề án phát triển công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 2017-2020, định hướng 2025.
Thành phố Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2020, sẽ có 900 doanh nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ; trong đó, có 40% doanh nghiệp có hệ thống sản xuất và sản phẩm đạt chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng tham gia vào mạng sản xuất toàn cầu của các tập đoàn đa quốc gia.
Trong đó, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội sẽ tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp, kết nối doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp nước ngoài; thu hút, kêu gọi doanh nghiệp quốc tế đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ, qua đó hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam trong việc quản lý, quản trị, phát triển nguồn nhân lực, chuyển giao công nghệ.
Đồng thời, Hà Nội tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư để tạo điều kiện phát triển cho các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ.
Ủy ban Nhân dân thành phố cũng sẽ kiến nghị với Chính phủ cho phép ban hành những chính sách đặc thù phù hợp, tận dụng được tiềm năng phát triển của Thủ đô./.