Nền tảng Trợ lý ảo Pháp luật phục vụ hệ thống Tòa án được các Thẩm phán tin dùng. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+) Viettel vừa công bố đã thử nghiệm thành công nền tảng Trợ lý ảo Pháp luật phục vụ hệ thống Tòa án. Đây là trợ lý ảo duy nhất tại Việt Nam hiện nay sở hữu hệ thống tri thức pháp luật lớn và đáng tin cậy. Ứng dụng công nghệ này giúp giảm 30% khối lượng công việc so với thao tác truyền thống, tối ưu thời gian vận hành của toàn bộ hệ thống tòa án hiện hành.
Nền tảng trợ lý ảo do kỹ sư Việt Nam "may đo"
Trợ lý ảo Pháp luật được phát triển dựa trên nền tảng Trợ lý ảo tiếng Việt (Viettel Cyberbot), một sản phẩm thuộc hệ sinh thái Viettel AI, đã được ứng dụng thành công trong các bộ, ban, ngành, chính quyền tỉnh và doanh nghiệp như tổng đài ảo phục vụ phòng chống COVID-19, giải đáp thông tin về hành chính công, tổng đài chăm sóc khách hàng...
Trợ lý ảo Pháp luật sở hữu hệ thống cơ sở tri thức ngành với hơn 160 ngàn văn bản pháp luật, 63 án lệ, và hơn 1 triệu bản án, trong đó có hơn 1.200 quyết định giám đốc thẩm và hơn 80 ngản bản án phúc thẩm do Tòa án Nhân dân Tối cao cung cấp. Cơ sở dữ liệu tri thức pháp luật này cho phép người dùng dễ dàng tra cứu nhanh và chính xác các văn bản pháp luật, hỗ trợ hoạt động tố tụng.
[Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Lực lượng sản xuất mới là Công nghệ Số]
Theo đại diện Trung tâm Không gian mạng Viettel (Viettel CyberSpace Center) - đơn vị phát triển sản phẩm, nhờ được thiết kế riêng dựa trên dữ liệu của người Việt, sản phẩm có thể xử lý tốt ngôn ngữ tiếng Việt ngay cả khi ngôn ngữ sử dụng thay đổi theo cách phát âm riêng của từng vùng, miền.
Trợ lý ảo Pháp luật của Viettel có thể giới thiệu luật, pháp lệnh, thông tư, nghị định chính xác đến từng điều, khoản của văn bản pháp quy và thời điểm có hiệu lực, phù hợp với thời gian xảy ra vụ việc hay giới thiệu các tình huống tương tự dựa trên kho dữ liệu được lưu trữ.
Khác với hệ thống tìm kiếm thông thường, trợ lý ảo pháp luật có thể chỉ dẫn văn bản pháp luật, án lệ; hướng dẫn xử lý những tình huống pháp lý cụ thể; giới thiệu những bản án, quyết định của tòa án tương tự để tham khảo; hỗ trợ thẩm phán thực hiện các hoạt động tố tụng và trong tương lai có thể hỗ trợ đưa ra đoán định tư pháp.
Ứng dụng có thể hỗ trợ lập kế hoạch giải quyết án, tạo lập và quản lý hồ sơ án điện tử, thậm chí chỉ dẫn chi tiết các bước, biểu mẫu thực hiện theo đúng quy định về tố tụng như một sổ tay điện tử cho từng vụ án.
Có thể dễ dàng tra cứu mọi thông tin về các văn bản pháp luật trên nền tảng này. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+) Công cụ này còn tự động tạo các tài liệu pháp lý mẫu như giấy triệu tập, quyết định tạm giam, hỗ trợ viết một phần nội dung bản án, tiếp nhận đơn, chuẩn bị trước, trong và sau phiên tòa…
Để trợ lý ảo pháp luật có thể đạt được sự tự nhiên và gần gũi trong câu trả lời, đội ngũ kỹ sư Viettel đã tham khảo và thử nghiệm các mô hình ngôn ngữ lớn, song song đó, hệ thống tích hợp các mô hình học sâu (deep learning) cũng như các thuật toán tìm kiếm nội dung theo ngữ nghĩa (semantic search) cho phép các Kiểm soát viên dễ dàng tra cứu nhanh và chính xác các văn bản pháp luật.
Tính đến thời điểm hiện tại, nền tảng có hơn 3,2 triệu lượt sử dụng, trung bình có 5-6 ngàn lượt hỏi đáp, tra cứu mỗi ngày, 8.022 lượt đóng góp tình huống, 10.242 lượt đóng góp về chuyên môn nghiệp vụ giúp tiết kiệm hàng chục ngàn tỷ đồng.
Trợ lý "đắc lực" cho các Thẩm phán
Từ khi Tòa án Nhân dân Tối cao triển khai phần mềm trợ lý ảo đến tất cả tòa án trên cả nước, các Thẩm phán đều được cấp tài khoản và mật khẩu sử dụng phần mềm này. Hiện nền tảng này có hơn 12.970 tài khoản Thẩm phán và công chức ngành Tòa án, 100% Tòa án cấp tỉnh, 97% Tòa án cấp huyện sử dụng. Thay vì phải đi hỏi, lật giở hàng đống chồng tài liệu, các Chánh án, Thẩm phán đã có sẵn công cụ rồi, trợ lý ảo để hỗ trợ.
Thẩm phán Lê Thị Khanh, Tòa án Nhân dân Quận Cầu Giấy đánh giá việc sử dụng trợ lý ảo này rất hiệu quả.
"Theo nhiệm vụ, Thẩm phán phải công khai bản án trên trang web cổng thông tin công bố bản án của Tòa án Nhân dân Tối cao. Khi chưa có phần mềm trợ lý ảo, các Thẩm phán sẽ phải mã hóa dữ liệu trong bản án theo cách thủ công, bằng tay. Khi có phần mềm trợ lý ảo, việc mã hóa diễn ra rất nhanh, thậm chí chỉ mất 30-40 phút là đã có thể mã hóa và đăng 10-15 bản án có hiệu lực pháp luật, trong khi trước đó, tùy theo độ dài, thông thường một buổi chỉ mã hóa được 4-5 bản án," Thẩm phán Khanh cho biết.
Thẩm phán Lê Thị Khanh, Tòa án Nhân dân Quận Cầu Giấy đánh giá việc sử dụng trợ lý ảo này rất hiệu quả. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+) Các Thẩm phán cũng đánh giá trợ lý ảo này có ý nghĩa quan trọng trong việc trao đổi nghiệp vụ. Trợ lý ảo sẽ cung cấp cho Thẩm phán công cụ tham khảo trong các vụ việc để các đồng nghiệp ở những địa phương khác trên cả nước sẽ giải quyết thế nào.
Ông Trần Mạnh Quân - Phó Giám đốc Khối Nền tảng Trợ lý ảo (Trung tâm Không gian mạng Viettel), cho biết các tình huống thực tế sẽ rất chi tiết, đa chiều, việc thường xuyên trao đổi thông tin nghiệp vụ và bổ sung thêm tình huống pháp lý mới giúp cho trợ lý ảo sẽ có thêm các thông tin là có tình huống đó. Khi có thông tin trả lời hoặc xác nhận của phía Vụ Giám đốc ở Tòa án Nhân dân tối cao, lập tức các tình huống đó được áp dụng và được học thêm ở trợ lý ảo. Sau đó, tất cả các thẩm phán có thể áp dụng tình huống mới đó.
Việc mã hóa các bản án diễn ra rất nhanh chóng nhờ sự hỗ trợ của Trợ lý ảo Pháp luật. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+) "Các tình huống trên thực tế sẽ phát sinh hàng ngày, đội ngũ phát triển phần mềm của Viettel sẽ luôn lắng nghe, liên tục đẩy các thông tin mới để trợ lý ảo học được những tình huống mới nhất. Đây là công việc hàng ngày của chúng tôi, năm sau năm sau nữa cũng phải làm như vậy bởi các tình huống, các văn bản pháp luật luôn cập nhật và biến đổi," ông Quân cho hay.
Trung tâm Không gian mạng Viettel cũng cho biết sẽ hướng tới phổ cập Trợ lý ảo Pháp luật cho người dân Việt Nam, hỗ trợ người dân đoán định được tình huống pháp lý mà mình gặp phải, góp phần thực hiện mục tiêu phổ cập pháp luật cũng như giảm tải cho hệ thống Tòa án nói chung.
Trong tương lai gần, Trợ lý ảo Pháp luật không chỉ giúp giảm tải công việc cho hệ thống Tòa án Việt Nam mà còn trở thành trợ lý ảo riêng đáng tin cậy với từng cá nhân, doanh nghiệp.
Triển khai thử nghiệm thành công trong ngành Tòa án cũng là bước đà để Viettel xây dựng và phát triển thành công trợ lý ảo cho cán bộ công chức nhà nước, góp phần xây dựng Chính phủ Số, kiến tạo Xã hội Số tại Việt Nam./.
