Nhà khoa học thần kinh Liz Chrastil tại Đại học California (Mỹ) đã có cơ hội độc nhất vô nhị khám phá sự thay đổi trong não bộ của mình khi mang thai và chia sẻ những gì bà đúc rút trong nghiên cứu mới cung cấp bản đồ chi tiết đầu tiên về não bộ của thai phụ.
Theo nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Nature Neuroscience ngày 16/9, nhóm các nhà khoa học quốc tế bắt đầu nghiên cứu não bộ của bà Chrastil khi nhà khoa học này ở tuổi 38, trước lúc bà mang thai thông qua phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm.
Trong thời gian thai kỳ và 2 năm sau đó, nhóm nghiên cứu tiếp tục chụp cộng hưởng từ (MRI) não và xét nghiệm máu để quan sát cách thức não bộ của bà Chrastil thay đổi khi các hormone giới tính như estrogen tăng/giảm.
Một số thay đổi vẫn tiếp tục diễn ra sau khi nhà khoa học này hoàn tất quá trình thai sản. Tổng cộng bà đã trải qua 26 lần chụp MRI trong suốt quá trình lâu dài đó.
Các cộng sự của bà phát hiện ra rằng quá trình chuyển đổi sang thiên chức làm mẹ ảnh hưởng đến hầu hết mọi vùng trong não bộ.
Hơn 80% các vùng được nghiên cứu có sự giảm sút về thể tích chất xám, nơi diễn ra quá trình suy nghĩ.
Mức giảm trung bình so với thể tích não bộ là 4%, gần tương đương mức giảm sút xảy ra trong độ tuổi dậy thì.
Mặc dù chất xám giảm đi có vẻ là điều tiêu cực, nhưng các nhà nghiên cứu nhận định có lẽ không phải như vậy, do nó điều chỉnh khả năng phản ánh sự tinh chỉnh của các mạng lưới tế bào thần kinh được kết nối với nhau - còn gọi là mạch thần kinh - để chuẩn bị cho một giai đoạn mới của cuộc sống.
Dù phạm vi nghiên cứu hẹp chỉ với một người, nhưng bước đi này đã kích hoạt dự án nghiên cứu quốc tế nhằm chụp não bộ của hàng trăm phụ nữ và có thể trong tương lai sẽ cung cấp chỉ dấu về các hội chứng rối loạn như trầm cảm sau sinh.
Đồng tác giả Emily Jacobs tại Đại học California (Mỹ) cho biết các nghiên cứu trước đây đã chụp nhanh hình ảnh não bộ trước và sau thai kỳ, nhưng chưa có nghiên cứu nào ghi lại quá trình biến đổi trong não bộ của thai phụ.
Theo đánh giá của Giáo sư khoa học thần kinh và tâm lý học Joseph Lonstein tại Đại học bang Michigan, người không tham gia nghiên cứu, không giống các nghiên cứu trước đây, nghiên cứu này tập trung vào nhiều vùng bên trong của não bộ cũng như vỏ não và lớp ngoài cùng. Đây là bước khởi đầu tốt để hiểu rõ hơn những thay đổi toàn diện tiềm tàng trong não bộ của phụ nữ trong suốt thai kỳ và sau sinh.
Giáo sư Lonstein cũng chỉ ra rằng nghiên cứu này mô tả những thay đổi ở các vùng não liên quan nhận thức xã hội hoặc cách mọi người tương tác với người khác và hiểu suy nghĩ cũng như cảm xúc của họ.
Nhóm nghiên cứu hy vọng các nhà khoa học có thể mở rộng quy mô nghiên cứu với nhiều phụ nữ hơn nữa, tiến tới có thể đưa ra những dự đoán về chứng trầm cảm sau sinh trước khi xảy ra tình trạng này./.
