Năm 2023, tình hình quốc tế và khu vực tiếp tục có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, tác động bất lợi đến sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.
Trước tình hình đó, Bộ Công Thương đã vào cuộc tích cực, triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy hoạt động sản xuất-kinh doanh, qua đó đóng góp quan trọng, tích cực vào phát triển kinh tế của đất nước. Dưới đây là 10 sự kiện nổi bật ngành Công Thương năm 2023:
- Đề án tái cơ cấu ngành Công Thương được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, hướng tới mục tiêu đưa nước ta trở thành quốc gia có nền công nghiệp hiện đại, năng lực cạnh tranh công nghiệp cao vào năm 2030.
Bộ Công Thương: Xuất siêu năm thứ 8 liên tiếp, cao gấp 2 lần năm trước
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2023 của cả nước ước đạt 683 tỷ USD; trong đó xuất khẩu ước đạt 354,5 tỷ USD, nhập khẩu ước đạt 328,5 tỷ USD, đưa xuất siêu cả năm lên mức 26 tỷ USD.
Đề án đặt mục tiêu tái cơ cấu ngành Công Thương nhằm thực hiện chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng và năng lực cạnh tranh; Tạo lập các động lực tăng trưởng mới gắn với chuyển biến về chất mô hình tăng trưởng của ngành Công Thương
- Bốn Quy hoạch ngành quốc gia quan trọng về lĩnh vực năng lượng và khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Chính phủ phê duyệt mở ra không gian phát triển mới của ngành năng lượng và khai khoáng Việt Nam.
Cụ thể, Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia; Quy hoạch hạ tầng dự trữ, cung ứng xăng dầu, khí đốt quốc gia; Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản và Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
- Thành lập, Ra mắt Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) được Quốc hội thông qua, góp phần cơ bản hoàn thiện khuôn khổ pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Đây là một dự án Luật quan trọng, có ảnh hưởng rộng đến nhiều ngành, lĩnh vực, góp phần bảo đảm tính ổn định, thống nhất, đồng bộ, minh bạch, khả thi, bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.
- Tập trung tháo gỡ khó khăn, hoàn thành và đẩy nhanh tiến độ nhiều dự án năng lượng quan trọng: Đưa vào vận hành Kho cảng LNG 1 triệu tấn/năm Thị Vải và triển khai loạt dự án điện khí LNG; Khánh thành Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 và hoàn thành sửa chữa các tổ máy Nhiệt điện; Khẩn trương triển khai các dự án đường dây 500 kV mạch 3, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng.
- Phát triển thị trường ngoài nước có nhiều bước tiến quan trọng: Tham mưu, trình Chính phủ ban hành Nghị quyết số 93/NQ-CP ngày 5/7/2023 về Nâng cao hiệu quả Hội nhập kinh tế quốc tế; Hoàn thành ký Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Israel (VIFTA) sau hơn 7 năm đàm phán và thống nhất kết thúc đàm phán để hướng tới sớm ký Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện với UAE; Tháo gỡ khó khăn xuất nhập khẩu với các tỉnh giáp Trung Quốc. Nhờ vậy, góp phần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, xuất siêu lập đỉnh mới năm thứ 8 liên tiếp.
- Thương mại trong nước tăng trưởng tích cực, vượt mục tiêu đề ra, trở thành điểm sáng của kinh tế vĩ mô và là trụ đỡ cho tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh sản xuất công nghiệp và thị trường xuất khẩu gặp nhiều khó khăn.
Hoạt động thương mại trong nước tiếp tục khai thác hiệu quả sức mua của thị trường, đạt mức tăng trưởng vượt trội so với mức tăng trưởng chung của nền kinh tế. Tổng bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ năm 2023 ước tăng 9,6% so với năm 2022, vượt mục tiêu kế hoạch đề ra (mục tiêu tăng 8-9%), góp phần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.
- Thương mại Điện tử tiếp tục giữ vững vị trí top đầu thế giới về tốc độ tăng trưởng, tạo động lực phát triển Kinh tế Số và dẫn dắt Chuyển đổi Số.
Năm 2023, quy mô thị trường Thương mại Điện tử bán lẻ Việt Nam dự kiến đạt 20,5 tỷ USD, tăng khoảng 4 tỷ USD (tương đương 25%) so với năm 2022. Việt Nam được xếp vào nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng Thương mại Điện tử hàng đầu thế giới (tính đến tháng 12/2023 theo Statista).
- Chuyển đổi Số, xây dựng Chính phủ Điện tử tạo dấu ấn đột phá; Bộ Công Thương dẫn đầu các bộ, ngành về phục vụ người dân, doanh nghiệp trong cung cấp dịch vụ công.
Đến tháng 11/2023, Cổng Dịch vụ công Bộ Công Thương đang cung cấp 236 dịch vụ công trực tuyến, với hơn 49.000 doanh nghiệp tham gia khai báo. Tổng số hồ sơ là gần 1,7 triệu bộ hồ sơ, chiếm 99% tổng số hồ sơ được gửi đến; đã kết nối 16 nhóm dịch vụ công trực tuyến với Cơ chế một cửa quốc gia (VNSW), thực hiện 300.475 bộ hồ sơ trong năm 2023.
Riêng đối với thủ tục Cấp giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D đã trao đổi 219.068 bộ hồ sơ với các nước trong khối ASEAN kể từ đầu năm thông qua Cơ chế một cửa ASEAN (ASW).
- Ứng phó hiệu quả trong phòng vệ thương mại, bảo vệ hàng hoá xuất khẩu từ sớm, từ xa. Năm 2023, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam phải đối mặt nhiều hơn với các vụ việc điều tra, áp dụng biện pháp Phòng vệ Thương mại của nước ngoài.
Tính đến hết tháng 11/2023, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam là đối tượng của 239 vụ việc điều tra. Các nước đã khởi kiện 12 vụ việc Phòng vệ Thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng đã khởi xướng điều tra 27 vụ việc Phòng vệ Thương mại.
- Chuyển biến mạnh mẽ về kỷ luật, kỷ cương hành chính; nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, điều hành gắn với đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong thực thi công vụ.
Tinh thần này được thể hiện thông qua việc Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ Công Thương đã chỉ đạo sửa đổi, bổ sung hầu hết các quy chế, quy định trong nội bộ, bảo đảm phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành và sự chỉ đạo, điều hành của cấp trên.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo chấn chỉnh, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật, hiệu quả thi hành pháp luật và nâng cao trách nhiệm, chất lượng, hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý điều hành tại Bộ Công Thương./.
