Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa là điểm sáng nổi bật trong hai tháng đầu năm 2024 với tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu ước đạt 113,96 tỷ USD, tăng 18,6% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm trước giảm 13,3%), trong đó xuất khẩu tăng 19,2%, nhập khẩu tăng 18% đưa xuất siêu tiến gần 5 tỷ USD.
Các ngành hàng chủ lực tăng mạnh
Theo đại diện Bộ Công Thương, kim ngạch xuất khẩu hai tháng đầu năm 2024 ước đạt 59,3 tỷ USD, tăng 19,2% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó xuất khẩu tăng trưởng mạnh, đồng đều cả ở nhóm nông lâm thủy sản (tăng 38,8%) và nhóm công nghiệp chế biến (tăng 18,3%).
Trong 2 tháng đầu năm 2024, hầu hết các mặt hàng đều ghi nhận mức tăng trưởng. Đáng chú ý, có tới 39/45 mặt hàng tăng trưởng so với cùng kỳ năm ngoái.
Xuất khẩu gạo: Định vị thương hiệu để nâng giá trị tại thị trường quốc tế
Mặc dù gạo Việt Nam đã xuất khẩu được vào một số thị trường khó tính trên thế giới nhưng để trở thành thương hiệu mạnh và nói đến gạo là nghĩ ngay đến Việt Nam thì còn rất nhiều việc phải làm.
Đại diện Bộ Công Thương cho biết kim ngạch xuất khẩu của nhiều nhóm sản phẩm công nghiệp chế biến đạt mức tăng trưởng cao, thậm chí tăng ở mức hai con số, trong đó các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như: gỗ và sản phẩm gỗ tăng tới 43,8%; sắt thép tăng 45,4%; giầy dép tăng 18,3%; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 33,9%; hàng dệt may tăng 15%...
Đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho hay qua 2 tháng, xuất khẩu thủy sản đạt trên 1,3 tỷ USD, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2023, trong đó, xuất khẩu cá tra đạt khoảng 365 triệu USD, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.
Đánh giá bức tranh chung, theo chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh, sau những khó khăn về việc đứt đơn hàng của nhiều ngành nghề, lĩnh vực thì đến cuối năm 2023 và 2 tháng đầu năm 2024 lượng đơn hàng đã phục hồi tích cực. Hầu khắp các ngành, lĩnh vực như gỗ, dệt may, da giày, sắt thép, điện tử, thủy sản, rau quả, gạo, càphê đều ghi nhận mức tăng trưởng xuất khẩu ở mức cao.
Cùng với đó, các đơn hàng từ thị trường truyền thống, đến các thị trường Việt Nam ký kết các hiệp định thương mại tự do (FTA) và cả những thị trường mới đã được các doanh nghiệp chú ý khai thác. Từ đó, hoạt động sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu của Việt Nam dần dần quay trở lại ở mức tương đối tốt.
Thống kê cho thấy, trong hai tháng đầu năm, xuất khẩu tới các thị trường lớn phục hồi tốt và đạt mức tăng cao, trong đó Hoa Kỳ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước ta, ước đạt 17,4 tỷ USD, tăng 33,7% so với cùng kỳ năm trước; tiếp đến là Nhật Bản ước tăng 19,6%; EU ước tăng 14,2%, Trung Quốc ước tăng 7,7%...
“Như vậy, sự khởi đầu thuận lợi trong hai tháng đầu năm với việc các đơn hàng gia tăng, các doanh nghiệp tăng tốc sản xuất để kịp tiến độ xuất khẩu đã mở ra tín hiệu tích cực và mang tới kỳ vọng cho xuất khẩu hàng hóa Việt Nam trong năm 2024,” đại diện Bộ Công Thương thông tin thêm.
Duy trì xuất siêu cao
Ở chiều ngược lại, nhập khẩu hàng hóa tháng 2/2024 ước đạt 23,72 tỷ USD, tăng 1,8% so với cùng kỳ năm 2022. Do sự phục hồi mạnh của sản xuất và xuất khẩu trong hai tháng đầu năm nên nhu cầu nhập khẩu máy móc thiết bị và nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất tăng cao.
Đại diện Bộ Công Thương thông tin, tính chung 2 tháng đầu năm 2024, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước đạt 54,62 tỷ USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 19,67 tỷ USD, tăng 27,4%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 34,95 tỷ USD, tăng 13,3%.
Đáng chú ý là nhập khẩu nhóm hàng tư liệu sản xuất chiếm tới 94% và tăng 22,2%, trong đó nhập khẩu nhóm hàng máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng chiếm tới 47%; tăng gần 25% cho thấy dấu hiệu tích cực về sự phục hồi của sản xuất và xuất khẩu.
Một số mặt hàng có kim ngạch nhập khẩu tăng mạnh, gồm: máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, ước đạt 15,56 tỷ USD, tăng 24,4% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm tới 28% tổng kim ngạch nhập khẩu chung của cả nước. Tiếp đến là kim ngạch nhập khẩu máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng cũng tăng tới 24,8%, đạt gần 7 tỷ USD.
Ngoài ra, nhập khẩu vải tăng 15,4%, đạt 1,98 tỷ USD; sắt thép tăng 62,7%, đạt 1,95 tỷ USD; dầu thô tăng 27,5%; chất dẻo nguyên liệu tăng 13,2%; điện thoại các loại và linh kiện tăng 17,7%…
Với kết quả trên, cán cân thương mại hàng hóa tháng 02/2024 ước tính xuất siêu 1,1 tỷ USD. Tính chung 2 tháng đầu năm 2024, cán cân thương mại hàng hóa ước tính xuất siêu 4,72 tỷ USD, cao hơn với mức xuất siêu của cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm trước xuất siêu 3,5 tỷ USD).
Để tạo tiền đề thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu các tháng tiếp theo, Bộ Công Thương giao các đơn vị chức năng tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường và thay đổi chính sách của các đối tác để đề xuất các giải pháp để phù hợp, phát triển đa dạng các thị trường xuất khẩu truyền thống và thị trường mới.
Cùng với đó, hỗ trợ doanh nghiệp khai thác có hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA), đẩy nhanh đàm phán, ký kết các FTA, liên kết kinh tế mới để đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và đẩy mạnh xuất khẩu; Đẩy mạnh xuất khẩu qua các nền tảng Số.
Riêng mặt hàng gạo, ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết Việt Nam là một trong 3 quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 15% tổng lượng gạo xuất khẩu toàn cầu.
“Năm 2024, dự báo tình hình thế giới vẫn có nhiều khó khăn nhưng xuất khẩu gạo đã có những tín hiệu lạc quan ngay từ những tháng đầu năm. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đàm phán để đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tận dụng cơ hội chiếm lĩnh các thị trường mới, tiềm năng...,” ông Nguyễn Anh Sơn cho hay./.
