Dệt may là mặt hàng xuất khẩu chủ lực. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+) Tại báo cáo 'Cập nhật kinh tế khu vực mới nhất' của Ngân hàng Thế giới công bố ngày 26/3 cho thấy sau hơn một năm trải qua đại dịch COVID-19, sự phục hồi tại các nền kinh tế đang phát triển ở khu vực Đông Á và Thái Bình Dương rất không đồng đều.
Theo đó, chỉ có Trung Quốc và Việt Nam phục hồi theo hình chữ V khi sản lượng hai nước đã vượt mức trước đại dịch. Sản lượng của các nền kinh tế lớn còn lại vẫn thấp hơn bình quân khoảng 5% so với giai đoạn trước đại dịch.
Các quốc đảo Thái Bình Dương vẫn chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Kết quả kinh tế có được đến nay vẫn nhờ vào hiệu quả ngăn chặn virus lây lan, khả năng tận dụng sự khởi sắc của thương mại quốc tế, năng lực của chính phủ các nước trong việc hỗ trợ bằng chính sách tài khóa và tiền tệ.
[WB đánh giá tích cực về kinh tế Việt Nam trong những tháng đầu năm]
Về con số cụ thể, WB nhận định: Tăng trưởng của khu vực dự kiến sẽ được nâng lên từ khoảng 1,2% năm 2020 lên 7,5% trong năm 2021 nhưng có thể phải chứng kiến phục hồi diễn ra với ba tốc độ khác nhau.
Trong đó, tăng trưởng của Trung Quốc và Việt Nam dự kiến cao hơn trong năm 2021, lần lượt ở mức 8,1% và 6,6% so với 2,3% và 2,9% trong năm 2020.
Do ảnh hưởng của đại dịch, các nền kinh tế lớn còn lại sẽ chỉ tăng trưởng bình quân ở mức khoảng 4,6%, thấp hơn một chút so với tốc độ tăng trưởng trước khủng hoảng. Sự phục hồi của các nền kinh tế quốc đảo vốn phụ thuộc vào du lịch dự kiến sẽ đặc biệt khó khăn.
Báo cáo ước tính gói kích cầu của Mỹ có thể sẽ nâng tốc độ tăng trưởng năm 2021 của các quốc gia trong khu vực thêm 1 điểm phần trăm đồng thời đẩy nhanh quá trình phục hồi lên trung bình khoảng ba tháng. Triển vọng trên vẫn có rủi ro nếu vaccine COVID-19 bị triển khai chậm, khiến cho tăng trưởng giảm đến 1 điểm phần trăm ở một số quốc gia.
Bà Victoria Kwakwa, Phó Chủ tịch phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương của Ngân hàng Thế giới nhận định: “Cú sốc kinh tế do đại dịch COVID-19 gây ra chặn đứng giảm nghèo và làm gia tăng bất bình đẳng. Khi bước vào giai đoạn phục hồi năm 2021, các quốc gia cần hành động khẩn trương để phòng vệ cho những người dễ bị tổn thương, đồng thời phải đảm bảo phục hồi bao trùm, xanh và bền vững.”
Báo cáo kêu gọi phải hành động để ngăn chặn dịch bệnh, hỗ trợ kinh tế và xanh hóa quá trình phục hồi, đồng thời đưa ra cảnh báo rằng với khối lượng và cách phân bổ vaccine như hiện nay, trên 80% dân số các quốc gia phát triển sẽ được tiêm vaccine vào cuối năm 2021, trong khi mức độ bao phủ vaccine tại các quốc gia đang phát triển chỉ đạt khoảng 55%.
Tại nhiều quốc gia Đông Á-Thái Bình Dương, mức độ hỗ trợ vẫn thấp hơn tổn thất về thu nhập, gói kích cầu chưa khắc phục hết được sự sụt giảm về nhu cầu, đầu tư công vẫn chưa đóng vai trò lớn trong các nỗ lực phục hồi, kể cả khi ti lệ nợ công trên GDP tăng thêm bình quân đến 7 điểm phần trăm. Các biện pháp "xanh" đang bị các hoạt động "nâu" lấn át trong các gói kích cầu ở khắp khu vực.
“Nhìn chung, chỉ có một phần tư các biện pháp kích cầu của các quốc gia trong khu vực được cho là thân thiện với khí hậu,” báo cáo nhận định.
Ông Aaditya Mattoo, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Đông Á và Thái Bình Dương của Ngân hàng Thế giới nhấn mạnh: “Hơn bao giờ hết, chúng ta cần hợp tác quốc tế, để ngăn chặn dịch bệnh, hỗ trợ kinh tế và xanh hóa quá trình phục hồi. Trung Quốc có thể đóng vai trò quan trọng bằng cách gia tăng xuất khẩu các sản phẩm y tế, đẩy mạnh tiêu dùng nội địa và tiến hành các biện pháp mạnh mẽ hơn về khí hậu. Quốc gia này cũng sẽ được hưởng lợi khi thế giới an toàn hơn và tăng trưởng cân bằng hơn.”
Báo cáo kêu gọi hợp tác quốc tế trong sản xuất, phê chuẩn và phân phối vaccine dựa trên nhu cầu để giúp ngăn chặn COVID-19. Phối hợp trong chính sách tài khóa sẽ làm tăng tác động tập thể vì một số chính phủ có xu hướng hỗ trợ chưa đầy đủ. Bên cạnh hợp tác trong giảm phát thải, các quốc gia đang phát triển còn nghèo cũng cần hỗ trợ quốc tế để tiến hành các biện pháp có chiều sâu hơn về khí hậu./.
