Các chuyên gia cho rằng căn nguyên chính của bạo lực học đường là vấn đề tâm sinh lý học sinh. (Ảnh minh họa: PV/Vietnam+) Trước hàng loạt vụ bạo lực học đường liên tục xảy ra thời gian gần đây gây bức xúc trong dư luận xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hội nghị trực tuyến Bảo đảm an ninh, an toàn trường học, phòng, chống bạo lực học đường, nhằm tìm giải pháp cho vấn đề này.
Hội nghị diễn ra hôm nay, ngày 17/4.
Hàng chục văn bản, vẫn nóng bạo lực học đường
Tại Hội nghị, ông Bùi Văn Linh, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ giáo dục Chính trị và Công tác học sinh sinh viên, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết đã có nhiều văn bản được ban hành để phòng, chống bạo lực học đường.
Đó là Nghị định của Chính phủ quy định về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành hai quyết định, một chỉ thị liên quan đến nội dung này. Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành theo thẩm quyền 25 văn bản, gồm các thông tư, quyết định, chỉ thị, các văn bản chỉ đạo điều hành và văn bản hành chính khác về phòng chống bạo lực học đường.
Theo ông Linh, hệ thống văn bản quy phạm, chỉ đạo trong vấn đề phòng, chống bạo lực học đường là chặt chẽ, đầy đủ, kịp thời, đủ hành lang pháp lý để các cơ sở giáo dục trong toàn quốc bảo đảm tốt an ninh, an toàn trường học; bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện. Tuy nhiên, bạo lực học đường vẫn xảy ra và diễn biến phức tạp trong các nhà trường, làm ảnh hưởng đến thể chất, tinh thần các học sinh và gây bức xúc trong xã hội.
Phát biểu tại hội nghị, các đại biểu cho rằng bạo lực học đường gia tăng có nhiều nguyên nhân từ mặt trái của sự phát triển kinh tế thị trường, quá trình hội nhập, sự phổ cập của Internet, giáo dục gia đình chưa được chú trọng đúng mức… trong khi học sinh đang ở tuổi có sự thay đổi phức tạp về tâm sinh lý.
[Bạo lực học đường: Kinh nghiệm quốc tế và giải pháp mới của Việt Nam]
“Bạo lực học đường là vấn đề tâm lý học sinh, tâm lý lứa tuổi, chứ không nên đặt nặng vấn đề đạo đức nhà giáo,” ông Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch Hội đồng quản trị hệ thống trường Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hà Nội, nói.
Cùng quan điểm này, Phó giáo sư Trần Thành Nam, Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, bạo lực học đường không chỉ là vấn đề của riêng Việt Nam mà của nhiều quốc gia trên thế giới. Theo số liệu của UNESCO, tỷ lệ trẻ em và vị thành niên là nạn nhân của bạo lực học đường hàng năm lên đến 246 triệu người trên toàn thế giới.
Số liệu của Plan International và Trung tâm nghiên cứu quốc tế về phụ nữ (ICRW) khảo sát trên 5 quốc gia là Campuchia, Việt Nam, Indonesia, Pakistan và Nepal cho thấy cứ 10 học sinh thì có 7 em từng trải nghiệm bạo lực học đường. Quốc gia có số học sinh hứng chịu nạn bạo lực cao nhất là Indonesia (84%); thấp nhất là Pakistan với 43%.
Chỉ tính trong 6 tháng (10/2013-3/2014), số học sinh bị bạo lực (ở mọi hình thức: tinh thần, thể xác...) tại trường học của Indonesia là 75%. Việt Nam đứng thứ hai với 71%.
Tại Trung Quốc, số liệu báo cáo do Viện Kiểm sát Nhân dân Tối Cao Trung Quốc tuyên bố trong 11 tháng đầu năm 2016, có 2.337 học sinh bị kết tội vì gây bạo lực học đường. Tại Nhật Bản, khảo sát năm 2016 của Bộ Giáo dục và Đào tạo nước này cho thấy số vụ bắt nạt ở cấp tiểu học và trung học là 224.540 trường hợp, tăng hơn 36.400 trường hợp so với năm 2015.
Giải pháp được các nhà giáo dục đưa ra là giáo viên phải là nhà giáo dục, nhà tâm lý, nắm bắt tâm tư của học sinh để cả học sinh và giáo viên cảm thấy hạnh phúc, từ đó sẽ giảm được bạo lực học đường. (Ảnh minh họa: TTXVN) Không đặt nặng phạt, răn đe
Theo ông Nguyễn Văn Hòa, do bạo lực học đường có nguyên nhân chủ yếu từ vấn đề tâm lý lứa tuổi học sinh nên giải pháp cũng phải từ tâm lý.
Với hơn 20 năm kinh nghiệm làm hiệu trưởng, ông Hòa cho biết mình từng rất đau đầu để giải quyết các vấn đề này, và đã tìm ra giải pháp bằng việc đưa giá trị sống vào trường học, mỗi tiết một tuần.
“Học sinh được giáo dục kỹ năng sống, thực hành kỹ năng sống, và đây là tiết học các con thích nhất. Tiết học này cũng giúp học sinh, thầy cô xử lý vấn đề của mình tốt hơn, trường học trở nên thân thiện hơn, học sinh hạnh phúc hơn,” ông Hòa chia sẻ.
Từ bài học thực tiễn đó, ông Hòa đề xuất đưa giáo dục giá trị sống vào trường học, coi trọng tư vấn tâm lý học đường, mỗi thầy cô giáo phải là một nhà tư vấn tâm lý cho học trò, quan tâm đến cảm xúc, hạnh phúc của học sinh thì bạo lực học đường sẽ giảm dần.
Giáo sư Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng, cần có sự gắn kết hơn nữa giữa gia đình, nhà trường, xã hội để giải quyết vấn đề bạo lực học đường. Phía các trường sư phạm cũng sẽ chú trọng hơn đến vấn đề tư vấn tâm lý, dự báo tình huống để tập huấn giáo viên.
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ khẳng định, xem nhẹ bất cứ một khâu nào trong nguyên lý nhà trường-gia đình-xã hội thì hiệu quả công tác phòng chống bạo lực học đương sẽ không cao. Tuy nhiên, ngành giáo dục phải tiên phong, chủ động để thực hiện nhiệm vụ này. Vai trò của nhà trường, nhất là giáo viên chủ nhiệm, giáo viên phụ trách đoàn, đội, ban giám hiệu cần được nâng cao. Công tác tuyển chọn, đào tạo giáo viên cũng phải thay đổi, giáo viên phải là những người yêu nghề mến trẻ, có kỹ năng tư vấn tâm lý học sinh. Giáo viên không phải là thợ dạy mà phải là những nhà giáo dục.
“Cần lấy giáo dục, nêu gương làm chính, không nặng về phạt, răn đe,” ông Nhạ nói.
Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, hội nghị cần thống nhất nhận thức của toàn ngành giáo dục trong vấn đề này. Trong đó, đội ngũ 1,4 triệu thầy cô giáo có vai trò quyết định để phòng chống bạo lực học đường. Các nhà trường phải cụ thể hóa bằng kế hoạch, trong đó phân công rõ trách nhiệm, tích cực gắn kết với gia đình, địa phương, công an, nắm bắt các vấn đề học sinh gặp phải. Hoạt động đoàn, đội, hội cũng cần thiết thực hơn./.
