“Vốn đầu tư cho dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch là rất lớn và giá thành trên một đơn vị sản phẩm khá cao. Trong khi đó, hầu hết các sản phẩm đầu tư nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch đang thiếu thị trường tiêu thụ ổn định, chưa có đủ công cụ cần thiết để phân biệt và bảo vệ sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch trên thị trường nên hiệu quả đầu tư còn hạn chế,”
Đó là chia sẻ của ông Trần Văn Tần, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế tại hội thảo "Giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư tín dụng nông nghiệp công nghệ cao" do Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức ngày 4/7, tại Hà Nội.
Trên 32.000 tỷ đồng cho vay nông nghiệp công nghệ cao
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về việc triển khai gói tín dụng 100.000 tỷ đồng cho nông nghiệp công nghệ cao, trong thời gian qua Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức cuộc họp với các ngân hàng thương mại có dư nợ cho vay nông nghiệp nông thôn lớn để bàn về việc triển khai chương trình.
[Sắp triển khai gói tín dụng 100.000 tỷ đồng nông nghiệp công nghệ cao]
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, đến nay đã có 8 ngân hàng thương mại đã đăng ký số vốn hơn 100.000 tỷ đồng dành cho các đối tượng đầu tư công nghệ cao trong nông nghiệp, nông thôn. Tính đến thời điểm này, tổng dư nợ cho vay nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch đạt gần 32.339 tỷ đồng với 4.125 khách hàng còn dư nợ (3.957 khách hàng cá nhân, 168 doanh nghiệp). Hiện nay, chưa phát sinh nợ xấu với lĩnh vực này.
Trong đó, một số ngân hàng có kết quả cho vay nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nổi bật như tại BacABank đầu tư vào một số dự án lớn thuộc lĩnh vực chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa, chế biến gỗ, trồng rau và hoa trong nhà kính, bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu chất lượng cao, rau củ quả chất lượng cao và lúa chất lượng cao như dự án chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tập trung tại xã Nghĩa Đàn, Nghệ An; Vietcombank đầu tư vào các dự án sản xuất trứng sạch, lợn giống và chăn nuôi lợn, thức ăn chăn nuôi.
Đặc biệt, Agribank đã đưa ra gói tín dụng 50.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi với lãi suất giảm từ 0,5-1,5%/năm so với lãi suất cho vay thông thường đối với các chương trình, dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch.
Phát biểu tại hội thảo, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lại Xuân Môn nhấn mạnh: “Việc Chính phủ cam kết có một gói tín dụng 100.000 tỷ đồng cho vay hỗ trợ và việc 8 ngân hàng thương mại đồng tình ủng hộ chủ trương của Chính phủ, dành số tiền hơn 100.000 tỷ đồng để cho vay với lãi suất ưu đãi thấp hơn từ 0,5%/năm đến 1,5%/năm so với các chương trình cho vay khác đã mang đến nhiều hy vọng cho doanh nghiệp cũng như người dân làm nông nghiệp công nghệ cao nhằm phát triển nền nông nghiệp Việt Nam hiện đại, bền vững”.
[Hỗ trợ chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp]
Ông Lê Hữu Tình, Phó Tổng giám đốc Công ty Thủy sản Đắc Lộc cho biết, trong thời gian qua, Công ty Đắc Lộc được tiếp cận nguồn vay ưu đãi từ ngân hàng. Tuy nhiên, do nghề nuôi và sản xuất tôm là đặc thù nên ông Tình mong muốn tiếp tục được ngành ngân hàng Nhà nước dành những khoản vay ưu đãi dành cho thủy sản công nghệ cao trong gói tín dụng nông nghiệp công nghệ cao. Về phía doanh nghiệp ông Tình cam kết sử dụng nguồn vốn đúng mục đích, hiệu quả để góp phần vào sự nghiệp thủy sản, nông nghiệp công nghệ cao.
Tại hội thảo, một số doanh nghiệp cũng kiến nghị với ngành ngân hàng giảm lãi suất thêm nữa để thị trường ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao được ổn định hơn. Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Ngân hàng Nhà nước cho biết với mức lãi suất cho vay ở lĩnh vực này đã thấp hơn từ 0,5-1,5%/năm so với cho vay thông thường là các ngân hàng thương mại đã phải giảm lợi nhuận.
Ông Hùng lý giải, gói 100.000 tỷ đồng hay các gói vay khác đều là vốn của các ngân hàng thương mại kinh doanh theo thị trường và là tiền huy động của nhân dân nên ngân hàng phải tính toán trên cơ sở lãi suất huy động và cho vay.
Vấn đề ở đây là thời gian cho vay đối với việc ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao có thể dài với số tiền lớn. Đây là vấn đề đồng hành cùng doanh nghiệp trong giai đoạn triển khai ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp chúng tôi có thể duy trì được.
Ông Hùng cũng khẳng định, với mức lãi suất ưu đãi hiện nay cho các dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đã là một sự cố gắng rất lớn của các ngân hàng thương mại đối với các doanh nghiệp vay vốn đầu tư nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
"Như vậy, để áp dụng mức lãi suất thấp hơn, tôi nghĩ là sẽ không có, vấn đề là dự án có hiệu quả, tiếp cận vốn như thế nào, dự án có hiệu quả từ khâu đầu tư, chọn giống cây trồng, vật nuôi, công nghệ, chế biến cũng như là tiêu thụ, trở thành quy trình cho vay khép kín và thành chuỗi. Và các ngân hàng cũng đang tìm những doanh nghiệp như thế để cho vay, vấn đề là các doanh nghiệp này tạo ra được hàng nghìn doanh nghiệp con, có thể một doanh nghiệp lớn kéo hàng trăm, hàng nghìn doanh nghiệp con,” ông Hùng nhấn mạnh.
Lo ngại tiềm ẩn rủi ro
Ghi nhận những kết quả đã đạt được song các đại biểu tại Hội thảo đều cho rằng tín dụng cho nông nghiệp công nghệ cao vẫn còn có những khó khăn nhất định. Việc tiếp cận nguồn vốn, các tiêu chí và điều kiện cho vay, định hướng cho vay, đánh giá và dự báo thị trường ra sao... vẫn đang là những điểm nghẽn cần tháo gỡ.
Đại diện Ngân hàng Nhà nước, ông Trần Văn Tần, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho biết, sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch là một hướng phát triển nông nghiệp mới, nhưng chưa có tiền lệ, vì vậy tiềm ẩn rủi ro khi triển khai dự án.
Ông Tần chia sẻ thêm, vốn đầu tư cho dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch là rất lớn và giá thành trên một đơn vị sản phẩm khá cao. Trong khi đó, hầu hết các sản phẩm đầu tư nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch đang thiếu thị trường tiêu thụ ổn định, chưa có đủ công cụ cần thiết để phân biệt và bảo vệ sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch trên thị trường nên hiệu quả đầu tư còn hạn chế.
Một khó khăn nữa là hiện các công trình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như nhà kính, nhà lưới... chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản trên đất nông nghiệp gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc làm thủ tục đăng ký giao dịch bảo đảm, thế chấp cho khoản vay tại ngân hàng.
Hiện nay các doanh nghiệp, đặc biệt là các hộ dân sản xuất kinh doanh nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch thiếu thông tin đầy đủ và cập nhật về thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, tiềm ẩn rủi ro cho hoạt động ngân hàng đối với lĩnh vực này.
Chính vì vậy, Ngân hàng Nhà nước kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với Bộ Công Thương đánh giá, dự báo và cảnh báo về nhu cầu thị trường đối với sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao làm cơ sở định hướng phát triển nông nghiêp công nghệ cao; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, hỗ trợ các doanh nghiệp tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm để việc triển khai chương trình tín dụng nông nghiệp công nghệ cao theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đạt hiệu quả.
Khi cho vay, các ngân hàng đều phải tính đến hiệu quả, xem sản phẩm có tiêu thụ được, người vay có trả nợ được không. Ví dụ như vừa qua, thịt lợn khó tiêu thụ, lập tức nợ xấu xuất hiện. Nếu như sản xuất, đầu tư không phù hợp nhu cầu thị trường, nhu cầu của nền kinh tế thì không tiêu thụ được. Muốn thế phải tránh làm theo phong trào.
Vấn đề ngân hàng quan tâm là đầu tư ra sao để tránh sau này đầu tư nhiều quá, khiến cung vượt quá cầu, không tiêu thụ được hoặc suất đầu tư cao quá thì việc trả nợ sẽ khó khăn, khi đó dẫn đến nợ xấu, nợ khó đòi./.