Lễ hội Chợ tình Khau Vai (diễn ra vào đêm 27/3 âm lịch hàng năm) đã chính thức được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
Tối 28/4 (tức ngày 26/3 âm lịch), tại xã Khau Vai, huyện Mèo Vạc (Hà Giang), Ủy ban Nhân dân huyện Mèo Vạc đã long trọng tổ chức khai mạc Lễ hội Chợ tình Khau Vai 2011 và đón nhận Bằng công nhận Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh nhằm bảo tồn và tôn vinh các giá trị di sản văn hóa của dân tộc.
Đây là ngày hội lớn, niềm vui lớn không chỉ của riêng nhân dân Khau Vai mà còn là ngày hội chung, niềm vui chung của nhân dân các dân tộc Hà Giang.
Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Mèo Vạc Nguyễn Chí Thường cho biết, chợ tình Khau Vai gắn với truyền thống về câu chuyện tình của đôi trai gái yêu nhau mà không lấy được nhau cách đây gần 100 năm.
Đây là phiên chợ tình nổi tiếng và độc đáo ở Việt Nam, mỗi năm phiên chợ chỉ họp một lần duy nhất vào ngày 27/3 âm lịch và diễn ra ở bản Khau Vai.
Chợ là nơi hội tụ của các chàng trai, cô gái đi tìm bạn tình, của những đôi lứa yêu nhau và của cả những người yêu nhau mà không lấy được nhau. Những người đã có vợ (có chồng) đến chợ chỉ mong gặp lại người tình xưa trước đây đã trao thương gửi nhớ. Những người đang yêu mong muốn gặp được người yêu; những người chưa có người yêu đến với chợ mong sao kết bạn, tìm được người yêu.
Nơi đây còn được gọi bằng cái tên thật đẹp: Chợ phong lưu - chợ của mọi lứa tuổi, mọi gia đình. Bố gặp lại người tình cũ, mẹ lại người mình yêu và con đi tìm bạn mới.
Chợ tình Khau Vai là một của tình yêu, được diễn ra trên Cao nguyên đá Đồng Văn, Hà Giang mang một ý nghĩa nhân văn sâu sắc, đây là một nét văn hóa đặc sắc, hiếm có ở Việt Nam và ở trên thế giới.
Quần thể di tích Khau Vai được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh, trong đó điểm nhấn là Chợ tình Khau Vai. Nơi đây sẽ là điểm đến tham quan và dừng chân lý tưởng cho du khách không chỉ miền xuôi, miền ngược và cả khách quốc tế.
Chợ tình Khau Vai được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa sẽ là một cơ hội, là điều kiện thuận lợi cho huyện Mèo Vạc thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, góp phần cùng với các huyện trên Cao nguyên đá Đồng Văn xây dựng tỉnh Hà Giang ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Tại buổi lễ khai mạc Chợ tình Khau Vai, hàng ngàn du khách được thưởng thức những làn điều dân ca, những câu hát đối, hát phươn của các chàng trai, cô gái người Tày, người Dáy, người Nùng; nghe tiếng sáo tỏ tình của các chàng trai người Dao; thưởng thức tiếng khèn thiết tha của các chàng trai người Mông gọi bạn.
Đôi mắt của du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những thiếu nữ vùng cao xúng xính trong những bộ váy áo thổ cẩm sặc sỡ sắc màu.
Đặc biệt, du khách còn được đắm chìm trong men say ngây ngất củ rượu ngô vùng cao và những hương vị đậm đà của các món ăn ẩm thực đặc trưng của bà con dân tộc.
Ai đã từng đến Mèo Vạc, đến với Lễ hội Chợ tình Khau Vai chắc chắn sẽ có những dấu ấn không thể phai mờ với nét độc đáo của phong tục văn hóa và tình yêu của những người con Cao nguyên đá Đồng Văn./.