Lực lượng kiểm lâm tuần tra bảo vệ rừng. (Ảnh: Quang Quyết/TTXVN) Chiều 2/2, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh chủ trì cuộc họp cho ý kiến dự thảo Nghị định về chính sách bảo vệ và phát triển rừng gắn với chính sách xóa đói, giảm nghèo, hỗ trợ đồng bào dân tộc giai đoạn từ nay tới năm 2020.
Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn - cơ quan chủ trì soạn thảo Nghị định cho biết, những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách bảo vệ phát triển rừng và các chính sách đặc thù hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số vùng miền núi như Chính sách trồng mới 5 triệu ha rừng; Chương trình 135; Chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững (Chương trình 30a); các chính sách đặc thù khác như giao rừng, khoán bảo vệ rừng cho cho hộ gia đình, cộng đồng buôn làng là dân tộc thiểu số tại các tỉnh Tây Nguyên.
Các chính sách trên đã góp phần hỗ trợ các hộ gia đình, đặc biệt là đồng bào dân tộc vùng miền núi tăng thu nhập, thoát nghèo, từng bước ổn định cuộc sống, phát triển sản xuất lâm nghiệp, góp phần phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.
Tuy nhiên, hầu hết hộ gia đình và cộng đồng dân tộc thiểu số đang sinh sống ở vùng dân tộc, miền núi gặp rất nhiều khó khăn; tỷ lệ hộ nghèo con cao vẫn sống dựa vào rừng; một số nơi rừng vẫn bị tàn phá để lấy đất sản xuất nông nghiệp. Trong khi đó, chính sách chưa tạo ra nguồn lực đủ mạnh để có thu nhập ổn định giúp người dân yên tâm bảo vệ, phát triển rừng và sống được bằng nghề rừng.
Để khắc phục những hạn chế đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn được giao chủ trì xây dựng dự thảo Nghị định chính sách bảo vệ và phát triển rừng gắn với chính sách xóa đói, giảm nghèo, hỗ trợ đồng bào dân tộc giai đoạn từ nay tới năm 2020.
Theo đó, chính sách quy định về cơ chế, chính sách khuyến khích bảo vệ, khoanh nuôi, trồng rừng, lâm sản ngoài gỗ và phát triển sản xuất gắn với xóa đói giảm nghèo với đồng bào dân tộc. Đối tượng là hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số cư trú tại các xã khó khăn vùng dân tộc miền núi và cộng đồng dân cư thôn có từ 70% hộ gia đình là đồng bào dân tộc thiểu số trở lên có tham gia bảo vệ phát triển rừng.
Các hộ gia đình đó sẽ được Nhà nước hỗ trợ khoán bảo vệ rừng với mức 400.000 đồng/ha/năm (quy định hiện hành là 200.000 đồng) khi nhận khoán bảo vệ rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng chưa giao, chưa cho thuê do Ủy ban Nhân dân cấp xã đang quản lý. Nhà nước hỗ trợ khoanh nuôi tái sinh rừng theo 2 mức tác động (1 triệu đồng/ha/năm cho thời gian 6 năm đối với khoanh nuôi đơn giản và mức 2 triệu đồng/ha/năm cho 3 năm đầu và 1 triệu đồng/ha cho 3 năm tiếp theo).
Nhà nước hỗ trợ trồng rừng sản xuất lấy gỗ và lâm sản ngoài gỗ bằng loài cây khai thác chính sau 10 năm tuổi là 10 triệu đồng/ha; cây khai thác chính sau 10 năm tuổi là 6 triệu đồng/ha. Ngoài hỗ trợ trực tiếp, Nhà nước cũng hỗ trợ gián tiếp thông qua ngân hàng bằng việc cấp bù 100% lãi suất đối với trồng rừng sản xuất và chăn nuôi.
Dự thảo Nghị định cũng quy định trợ cấp gạo hoặc tiền mặt tương ứng đối với trồng rừng trên diện tích đất nương rẫy chuyển đổi, mức hỗ trợ là 700kg gạo/ha/năm, tổng diện tích hỗ trợ không quá 3ha và thời gian hỗ trợ không quá 7 năm.
Tại cuộc họp, ý kiến của các bộ, ngành đồng tình với việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ, phát triển rừng gắn với xóa đói, giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc. Tuy nhiên, các bộ, ngành góp ý cần mở rộng đối tượng cho hộ gia đình người Kinh sống ở vùng khó khăn; hạ mức hỗ trợ theo quy định của dự thảo; có sự công bằng giữa đồng bào dân tộc nơi có rừng cũng như nơi không có rừng; không nên hỗ trợ lãi suất cho chăn nuôi.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách về giảm nghèo cũng như bảo vệ, phát triển rừng. Những năm qua, tốc độ giảm nghèo ở các vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo đạt trên 5%/năm, cao hơn chỉ tiêu 4%/năm. Tuy nhiên, vùng đồng bào dân tộc vẫn còn rất nhiều khó khăn, có nơi tỷ lệ hộ nghèo còn lên tới 50%.
Phó Thủ tướng cho rằng bảo vệ, phát triển rừng là một trong những giải pháp để giảm nghèo bền vững và đặt ra yêu cầu chung khi xây dựng chính sách này phải đủ mạnh, không mâu thuẫn với các chính sách khác. Các bộ, ngành tiếp tục rà soát các chính sách hiện hành về bảo vệ và phát triển rừng để thấy những vấn đề bất cập để phân tích, sửa đổi mang lại hiệu quả thực thi cao.
Đi vào những nội dung cụ thể, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng dự thảo nên quy định đối tượng thụ hưởng chính sách là tất cả người dân sống trên địa bàn miền núi có tham gia bảo vệ rừng mà không cứ đồng bào dân tộc thiểu số.
Phó Thủ tướng đồng tình với mức hỗ trợ như dự thảo Nghị định quy định, đồng thời cho rằng cần khuyến khích bà con tận dụng đất rừng để phát triển sản xuất và chăn nuôi với mức hỗ trợ lãi suất là 100%./.
