Trao đổi với các cơ quan thông tấn báo chí bên hành lang Quốc hội vào ngày 22/5 liên quan đến các dự án giao thông do nhà thầu Trung Quốc thực hiện hoặc dự án giao thông vay vốn Trung Quốc, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng khẳng định, Chính phủ đã có chỉ đạo tạo mọi điều kiện tốt nhất để tất cả các nhà thầu nước ngoài, trong đó có nhà thầu Trung Quốc có thể triển khai các dự án họ đã trúng thầu. Vì thế, mới đầu những dự án này cũng có ảnh hưởng nhưng sau đó đã ổn định lại. Còn trong trường hợp họ rút vốn và không cho vay tiếp, mình sẽ có phương án khác thay thế.
- Xin Bộ trưởng cho biết, tình hình căng thẳng ở Biển Đông có ảnh hưởng đến các dự án giao thông do nhà thầu Trung Quốc thực hiện hay không?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Thực ra không phải tất cả các dự án xây dựng Việt Nam đều vay vốn của Trung Quốc. Chúng ta có rất ít (3 dự án) với quy mô nhỏ, ngoại trừ Dự án Đường sắt nội đô Cát Linh-Hà Đông vay vốn lớn, hai dự án còn lại là Dự án Nâng cao tín hiệu an toàn đường sắt tuyến Yên Viên-Lao Cai và Dự án Nâng cao tín hiệu an toàn đường sắt tuyến Hà Nội-Vinh vay vốn không nhiều. Còn các dự án giao thông thì đúng là có nhiều nhà thầu Trung Quốc tham gia thật.
Quốc hội, Đảng, Chính phủ khẳng định tiếp tục giữ gìn môi trường hòa bình ổn định, đảm bảo an ninh an toàn cho tất cả các nhà thầu nước ngoài yên tâm làm việc. Hiện nay, chúng ta cũng đang động viên, cam kết đảm bảo an toàn để họ tiếp tục triển khai dự án. Còn nếu họ dừng dự án thì bản thân họ cũng chịu thiệt hại chứ không riêng gì chúng ta.
Chính phủ cũng đã có chỉ đạo tạo mọi điều kiện tốt nhất để tất cả các nhà thầu nước ngoài, trong đó có nhà thầu Trung Quốc có thể triển khai các dự án họ đã trúng thầu. Vì thế, mới đầu những dự án này cũng có ảnh hưởng nhưng sau đó đã ổn định lại.
- Giả sử phía Trung Quốc ngừng việc cho vay vốn thì sao, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Chúng ta đã có nhiều phương án dự phòng trong trường hợp xấu nhất là phía Trung Quốc không tiếp tục cho vay vốn để triển khai 3 dự án giao thông kể trên, đặc biệt là Dự án Đường sắt nội đô Cát Linh-Hà Đông. Hiện tại, chưa có vấn đề gì liên quan đến việc triển khai các dự án giao thông vay vốn của Trung Quốc, nên tôi chưa thể nói phương án dự phòng, nhưng trong trường hợp xấu nhất thì cũng đã có phương án khác, bảo đảm dự án triển khai đúng tiến độ.
- Liên quan tới những dự án của nhà thầu Trung Quốc chậm tiến độ, đội thầu, dư luận còn đặt vấn đề trước đây chúng ta thẩm định và chọn nhà thầu Trung Quốc nhiều như vậy phải chăng có chuyện lợi ích nhóm trong đó. Ông bình luận như thế nào về điều này?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Nhận định này là không có cơ sở. Bởi việc lựa chọn nhà thầu nào phải đúng quy định pháp luật. Các luật liên quan đến triển khai dự án, công trình nói chung; dự án, công trình trong lĩnh vực giao thông vận tải nói riêng đã quy định rất rõ, trước khi tiến hành đấu thầu, chủ đầu tư phải xác định được năng lực của nhà thầu sau đó tiến hành đấu thầu trên nguyên tắc ai bỏ giá thấp thì trúng thầu.
Hiện nay, chúng ta vẫn đang bị chi phối bởi yếu tố giá thấp thì đương nhiên nhà thầu nào giá thấp thì sẽ được trúng. Các nhà thầu Trung Quốc là một trong các nhà thầu như vậy.
- Nói là chọn giá thầu thấp nhưng rồi lại đội vốn 100% và Việt Nam vẫn phải trả cả số tiền bị đội lên, trong khi đó đáng ra sẽ phải phạt nhà thầu vì chậm tiến độ. Bộ trưởng lý giải điều này như thế nào?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Đội vốn thì có nhiều lý do. Thực ra mấu chốt của một dự án muốn thực hiện hoàn thành đúng tiến độ thì phải có tiền, mặt bằng và năng lực của các tổ chức tham gia làm công trình đó phải tốt.
Tuy nhiên thời gian qua có những dự án các yếu tố đó đồng thời đều chưa tốt dẫn đến chậm tiến độ. Từ đó dẫn đến vượt tổng mức. Mà chậm tiến độ thì có cả nguyên nhân chậm giải pháp mặt bằng hoặc là trong quá trình khảo sát thiết kế ban đầu không kỹ cũng dẫn đến tăng vốn.
- Cụ thể với Dự án Đường sắt nội đô Cát Linh-Hà Đông do nhà thầu Trung Quốc thực hiện bị tăng tổng mức đầu tư hàng trăm triệu USD, Bộ trưởng giải thích thế nào?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Việc dự án này tăng tổng mức đầu tư cũng xuất phát từ các nguyên nhân như tôi đã nói. Hiện tại, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, chúng tôi đang tiến hành kiểm tra, rà soát lại xem tăng tổng mức đầu tư ở khâu nào, nguyên nhân vì sao tăng, trách nhiệm để tăng tổng mức đầu tư thuộc đơn vị nào, cá nhân nào. Sau khi xác định rõ mọi vấn đề mình sẽ làm việc với phía Trung Quốc để xử lý./.
- Xin cảm ơn Bộ trưởng!
