Tỏi không chỉ là gia vị mà còn là một vị thuốc chữa bệnh kỳ diệu của thiên nhiên.
Ngoài một số công dụng chung của tỏi như thanh nhiệt, giải độc, sát trùng, chữa bệnh lỵ ra máu, tiêu đờm... củ tỏi ở Lý Sơn (Quảng Ngãi) còn có tác dụng chống lại tiến trình phát triển của một số loại ung thư.
Với mong muốn khai thác tối đa công dụng của tỏi trong chế biến dược phẩm, mỹ phẩm, tiến sỹ Võ Thị Việt Dung, giảng viên Đại học Phạm Văn Đồng (Quảng Ngãi), đã thực hiện thành công đề tài “Tối ưu hóa hiệu suất chiết xuất tinh dầu tỏi bằng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước.”
Đề tài này của tiến sỹ Võ Thị Việt Dung đã được tuyên dương tại Festival sáng tạo trẻ toàn quốc lần thứ 8 năm 2015.
Với phương pháp của tiến sỹ Võ Thị Việt Dung, tỏi được bóc sạch vỏ, xay nhuyễn. Với nồi chưng và hệ thống làm lạnh, tiến sỹ Dung sử dụng phương pháp chiết xuất truyền thống để tách tinh dầu tỏi. Tỏi được ngâm trong dung dịch NaCl sau đó thực hiện chưng cất đến khi thu được tinh dầu.
Tiến sỹ Võ Thị Việt Dung cho biết: "Tôi biết là một số nhà nghiên cứu đã có những công trình nghiên cứu chiết xuất tinh dầu tỏi bằng phương pháp lôi cuốn hơi nước, nhưng độ chính xác chưa được cao. Tôi chọn cách sử dụng quy hoạch hóa thực nghiệm, từ đó xây dựng được quy trình sản xuất tinh dầu tỏi đạt hiệu suất thu tinh dầu cao nhất, rút ngắn thời gian và chi phí sản xuất. Phương pháp này dễ thực hiện, rẻ tiền và thuận lợi, phù hợp với gia đình và hộ kinh doanh nhỏ. Việc chuyển giao công nghệ cho nông dân cũng không khó."
Năm 2012, giảng viên Võ Thị Việt Dung hoàn thành luận án tiến sỹ khi mới 29 tuổi. Trong một lần đến đảo Lý Sơn, thấy người dân thu hoạch tỏi xong, bán không hết lại phải mang về nhà phơi cất, tiến sỹ Dung đã suy nghĩ nếu người dân bảo quản sơ sài thì tỏi sẽ bị giảm chất lượng và biến đổi thành phần. Vì thế, tiến sỹ Dung ấp ủ ý tưởng rất đơn giản là chiết xuất tỏi để lấy tinh dầu.
Khi chiết xuất tinh dầu rồi, tiến sỹ Dung nhận thấy do mùi nên một số người không sử dụng được trực tiếp dưới dạng tinh dầu tỏi, hoặc cần sử dụng một lượng lớn cho phòng chữa bệnh thì tinh dầu dưới dạng viên nang sẽ phù hợp hơn. Vì vậy, tiến sỹ Dung đã quyết định chế tinh dầu tỏi thành dạng viên nang.
Bằng niềm say mê, nỗ lực nghiên cứu khoa học, sau hai năm ấp ủ, nghiên cứu, đề tài chiết xuất tinh dầu tỏi bằng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước của tiến sỹ Võ Thị Việt Dung đã được vinh danh là một trong 36 công trình tiêu biểu tại Festival sáng tạo trẻ toàn quốc lần thứ 8 năm 2015. Trước đó, công trình này cũng đã đoạt giải Nhất trong cuộc thi Sáng tạo trẻ của tỉnh Quảng Ngãi. Đề tài chiết xuất tinh dầu từ tỏi Lý Sơn còn góp phần giúp nông dân nâng cao hiệu quả kinh tế từ loại cây trồng này.
Tiến sỹ Võ Thị Việt Dung cho biết chị đang tiếp tục nghiên cứu, chuyển giao từ phòng thí nghiệm ra thực tiễn quy trình chiết xuất, nghiên cứu để chiết xuất với công nghệ hiện đại hơn; tìm các điều kiện chiết xuất để thu được lợi ích kinh tế lớn nhất từ cây tỏi cho người nông dân.
Sau thành công bước đầu của đề tài chiết xuất tinh dầu tỏi, tiến sỹ Võ Thị Việt Dung đang tìm hướng hợp tác với các công ty mỹ phẩm, dược phẩm để công trình nhanh chóng được ứng dụng vào thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế của cây tỏi Lý Sơn./.