Chiến dịch chống COVID-19 tại Thụy Điển khiến người già trả giá

Một phần ba số ca tử vong do COVID-19 là người sống trong viện dưỡng lão và Thủ tướng Stefan Löfven cho biết các viện dưỡng lão tại Thụy Điển đang phải đối mặt với "một tình huống nghiêm trọng."

Người dân Thụy Điển vẫn được tự do tụ tập ở những nơi công cộng, ví dụ như ở ven bờ biển tại Stockholm. (Nguồn: AFP)

Chỉ vài ngày sau khi có lệnh cấm các chuyến thăm viếng tới nhà dưỡng lão ở thành phố Uppsala, Thụy Điển, Magnus Bondesson bắt đầu cảm thấy lo lắng cho mẹ của mình.

"[Viện dưỡng lão] có cho liên lạc bằng Skype, và khi gọi tới, tôi gặp hai nhân viên. Cả hai đều không đeo khẩu trang lẫn găng tay," Bondesson cho biết.

"Vài ngày sau, tôi gọi lại và hỏi tại sao nhân viên ở đó không đeo khẩu trang, thì nhận được câu trả lời là họ chỉ đang làm theo hướng dẫn."

Cùng tuần, các phương tiện truyền thông quốc gia của Thụy Điển cũng liên tục đưa tin về việc các viện dưỡng lão của đất nước này đang bị virus corona tấn công như thế nào, với hàng trăm ca nhiễm được xác nhận tại các cơ sở ở Stockholm - khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất, và nhiều ca khác tại các cơ sở trên toàn quốc.

Kể từ đó, áp lực gia tăng buộc chính phủ phải giải thích vì sao một phần ba số ca tử vong là những người sống trong các viện dưỡng lão, bất chấp việc trước đó họ đã đưa ra tuyên bố bảo vệ an toàn cho những người già khỏi COVID-19.

Theo số liệu thống kê của worldometers, tính đến thời điểm hiện tại (ngày 20/4), Thụy Điển đã có 1.540 người đã thiệt mạng do virus corona.

Anders Tegnell, một nhà dịch tễ học của Thụy Điển thừa nhận rằng tình hình tại các viện dưỡng lão là rất đáng lo ngại. "Đây là vấn đề lớn của chúng tôi," Tegnell - người đứng sau chiến lược ứng phó tương đối nhẹ tay của chính phủ thừa nhận.

Theo chiến lược này, người dân chỉ được khuyến khích, thay vì bắt buộc phải, tránh thực hiện các chuyến đi lại không cần thiết, làm việc tại gia và ở nguyên trong nhà nếu họ trên 70 tuổi hoặc đang bị ốm.

[Những con số nổi bật về dịch bệnh COVID-19 trên thế giới]

Cùng ngày, thủ tướng Stefan Löfven cho biết các viện dưỡng lão tại Thụy Điển đang phải đối mặt với "một tình huống nghiêm trọng," và tuyên bố các nỗ lực để tăng cường bảo vệ cũng như ra lệnh cho cơ quan thanh tra y tế của quốc gia này tiến hành điều tra.

Lena Einhorn, một nhà nghiên cứu virus đồng thời là một trong những nhà khoa học trong nước tích cực chỉ trích chính sách đối phó với virus corona của Thụy Điển chia sẻ với tờ Observer rằng chính phủ và cơ quan y tế vẫn không chịu chấp nhận những lời giải thích rõ ràng nhất.

"Họ phải thừa nhận rằng đó là một thất bại lớn, vì họ luôn miệng nói rằng mục tiêu chính của mình là bảo vệ người già," bà nói. "Nhưng điều thực sự kỳ lạ là họ vẫn không chịu chấp nhận chuyện đã xảy ra. Họ nói rằng thật đáng tiếc, rằng họ đang điều tra, và rằng vấn đề nằm ở việc đào tạo nhân sự, nhưng họ sẽ không thừa nhận rằng hiện tượng lây lan tiền triệu chứng hay không có triệu chứng cũng là một yếu tố tham gia ở đây."

Một tuyến phố ở Stockholm, Thụy Điển hôm 1/4. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Lời khuyên đưa ra cho những người đang quản lý và làm việc tại các viện dưỡng lão, ví dụ như chính sách đối phó với virus corona nói chung, được dựa trên phán đoán rằng "sự lây nhiễm từ những người không có triệu chứng chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ" trong số những người bị nhiễm bệnh.

Các y tá và những người đang chăm sóc cho người già, ví dụ như người mẹ 69 tuổi của Bondesson, được khuyên rằng họ không cần đeo khẩu trang hoặc dùng các thiết bị bảo hộ khác trừ khi họ đang chăm sóc cho những người mà họ có lý do để tin là đã bị nhiễm bệnh.

Mặt khác, biện pháp bảo vệ chính hiện đang được thực hiện là nhân viên nên ở nhà nếu phát hiện ra bản thân có bất kỳ triệu chứng nào.

"Ở chỗ làm, chúng tôi không có khẩu trang, mà chúng tôi lại đang tiếp xúc với những người dễ bị tổn thương nhất," một nhân viên nhà dưỡng lão giấu tên chia sẻ. "Chúng tôi cũng không có nước khử trùng tay, chỉ có xà phòng. Chỉ vậy thôi. Tất cả mọi người đang rất lo lắng.”

"Điều tồi tệ nhất chính là chúng tôi, những nhân viên chăm sóc, có thể đang khiến dịch bệnh lây nhiễm tới người già," một y tá phát biểu trên kênh truyền hình công cộng SVT của Thụy Điển. "Thật khó mà tin được khi nói rằng số người già bị nhiễm virus không tăng lên. Đúng là một vụ bê bối."

Einhorn là một trong số 22 nhà nghiên cứu lên tiếng kêu gọi các chính trị gia Thụy Điển chấm dứt truyền thống ủy thác việc lập chính sách cho các cơ quan chuyên môn, và giành lại quyền kiểm soát chính sách ứng phó với virus corona từ các cơ quan này.

Bà lập luận rằng lý do khiến số ca mắc tại các viện dưỡng lão ở Thụy Điển cao hơn so với Na Uy và Phần Lan không nằm ở bản thân các viện dưỡng lão, mà vì chính phủ Thụy ĐIển đã quyết định không đóng cửa các trường học và trường mẫu giáo cũng như các nhà hàng hay quán bar.

"Dịch bệnh không đi từ viện dưỡng lão này đến viện dưỡng lão khác. Nó ập đến tất cả các viện dưỡng lão, vì thế không đời nào tình hình này lại là do nhân viên của viện đi làm khi bị bệnh được. Có một lỗi hệ thống cơ bản trong những khuyến cáo của chính phủ. Không còn lý do nào khác."

Hôm thứ Sáu vừa qua, AnnaSara Carnahan - đồng nghiệp của Tegnell chia sẻ với đài truyền thanh Sveriges Radio rằng số ca tử vong tại các viện dưỡng lão "có thể chưa được ước tính chính xác", vì các đơn vị điều trị bệnh truyền nhiễm tại khu vực báo cáo rằng đã có nhiều người già qua đời mà không được xét nghiệm.

Bondesson cho biết mẹ của anh, người mắc chứng mất trí nhớ, cũng đang rất lo lắng. "Bà nhận thức được hầu như mọi điều mà mọi người nói, chỉ là trí nhớ ngắn hạn của bà không tốt mà thôi," anh nói. "Bà cũng thường hỏi vì sao nhân viên chăm sóc không đeo khẩu trang. Việc phải ở đó hàng tuần mà không biết khi nào tình trạng này mới kết thúc khiến bà cảm thấy rất buồn."/.

(Vietnam+)