Hơn 1 năm kể từ thời điểm Bộ Tài nguyên và Môi trường có văn bản đề nghị Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam (TKV) đẩy nhanh tiến độ xây dựng khoang số 3, hồ bùn đỏ của Dự án Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ, đến nay khoang này vẫn chưa được khởi công xây dựng. Đáng chú ý hơn, dự án đầu tư đập chứa bùn sau tuyển rửa số 2 cũng đã chậm tiến độ hơn 1 năm.
Ngày 3/1, trao đổi với phóng viên TTXVN, ông Nguyễn Kim Tiệp, Chánh Văn phòng Công ty Nhôm Đắk Nông-TKV xác nhận, Công ty chưa khởi công xây dựng khoang số 3, hồ bùn đỏ của Dự án Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ. Hồ sơ dự án vẫn đang chờ Bộ Công Thương phê duyệt.
Trước đó, cách đây hơn 1 năm, tại Công văn số 6797/BTNMT-TCMT ngày 14/11/2022 về việc an toàn hồ đập và phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường của Công ty Nhôm Đắk Nông, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã khẳng định, khoang số 1, hồ bùn đỏ đang vượt quá sức chứa theo thiết kế.
Việc sạt trượt tại khoang số 2 đã diễn ra trong thời gian dài nhưng chưa được xử lý dứt điểm và Công ty Nhôm Đắk Nông chưa thực hiện xây dựng khoang số 3.
Văn bản của Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu rõ, việc này không đáp ứng các quy định về an toàn hồ đập cũng như phòng ngừa sự cố môi trường theo báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt, dẫn tới nguy cơ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất.
Đáng chú ý hơn, vấn đề này đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường cảnh báo nhiều lần, nhưng chưa được giải quyết dứt điểm, kịp thời.
Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đề nghị Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam chỉ đạo, thực hiện các giải pháp khắc phục sạt trượt tại khoang số 2, hồ bùn đỏ; đẩy nhanh tiến độ xây dựng khoang số 3, trong khi khoang số 1 đã chứa vượt mức thiết kế.
Trong trường hợp các giải pháp an toàn hồ đập, phương án ứng phó sự cố môi trường đối với hồ bùn đỏ chưa được giải quyết, đề nghị Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam xem xét, báo cáo cơ quan chức năng có thẩm quyền về phương án tạm dừng sản xuất đối với Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ.
Theo ông Ngô Chí Trung, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Nông, tại một số đợt giám sát, kiểm tra vào giữa và cuối năm 2023, các đoàn công tác của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã nhiều lần nhắc nhở các nội dung liên quan tới 2 dự án hồ, đập phục vụ duy trì sản xuất tại Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ.
Trong đó, lưu ý hàng đầu là Công ty Nhôm Đắk Nông, Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam phải khẩn trương tiến hành các thủ tục, triển khai xây dựng khoang số 3 hồ bùn đỏ; kế đến là tập trung đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành đập chứa bùn sau tuyển rửa số 2. Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Nông đã có nhiều văn bản đôn đốc Công ty Nhôm Đắk Nông về các nội dung này theo chức năng, thẩm quyền của Sở.
Tháng 4/2023, Công ty Nhôm Đắk Nông đã có công văn gửi Sở liên quan với nội dung này. Theo đó, Công ty khẳng định dự án đầu tư xây dựng khoang số 3, hồ bùn đỏ đã thực hiện xong công tác khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công, dự toán và đã trình thẩm định.
Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam, Ban Quản lý Dự án Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ sẽ phấn đấu hoàn thành các thủ tục để khởi công xây dựng công trình trong năm 2023.
Liên quan tới dự án đập chứa bùn sau tuyển rửa số 2, ông Ngô Chí Trung cho biết Công ty Nhôm Đắk Nông đã khởi công xây dựng được hơn 2 năm. Tuy nhiên, việc triển khai thi công rất chậm do vướng mắc về mặt bằng và hiện dự án đã chậm tiến độ hơn 1 năm so với kế hoạch ban đầu.
Quan sát của phóng viên tại các khoang số 1, số 2, hồ bùn đỏ vào ngày 2/1 vừa qua, một số máy múc đang thực hiện việc san gạt một số chất thải có màu trắng trên bề mặt khoang số 1. Nhiều vị trí trên vai đập thuộc khoang số 2 có dấu hiệu bong tróc, rách, nhất là tại khu vực tiếp giáp Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ.
Đắk Nông: Công bố nguyên nhân gây sụt trượt tại dự án Khu Công nghiệp Nhân Cơ
Theo Viện Khoa học và Công nghệ Giao thông Vận tải, nguyên nhân dẫn tới sụt trượt khối đất đắp san nền tại dự án hạ tầng Khu Công nghiệp Nhân Cơ là do không có giải pháp thoát nước ngầm.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Kim Tiệp khẳng định, khoang số 1 vẫn đang tiếp tục được Công ty sử dụng để chứa bùn đỏ phát sinh từ hoạt động của nhà máy, còn khoang số 2 đang được sử dụng chứa nước. Liên quan tới các chất thải màu trắng trên bề mặt khoang số 1, ông Nguyễn Kim Tiệp khẳng định đó là chất thải từ quá trình vệ sinh các bình, bồn bên trong Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ.
Công trình hồ bùn đỏ thuộc Dự án Nhà máy sản xuất Alumin Nhân Cơ gồm 6 khoang, trong đó khoang số 1 có diện tích mặt hồ khoảng 22ha, dung tích chứa gần 2,9 triệu m3; khoang số 2 có diện tích hơn 27,5ha, sức chứa 3,7 triệu m3; khoang số 3 có diện tích mặt hồ trên 15ha, sức chứa 1,41 triệu m3.
Ba khoang đều được thiết kế, thi công với hệ thống đập đất; hệ thống chống thấm lòng hồ, thân đập; hệ thống thoát nước, thoát lũ; hệ thống thu hồi xút; đường giao thông và một số hạng mục phụ trợ.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Nông, báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ bắt buộc phải có một khoang trống để phòng ngừa sự cố hồ bùn đỏ./.