Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ, tối 26/7, Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tổ chức Cầu truyền hình với chủ đề "Dáng đứng Việt Nam."
Chương trình được tổ chức tại những địa danh lịch sử gắn liền với sự hy sinh bất khuất và truyền thống cách mạng của dân tộc như: Đài Tưởng niệm các Anh hùng Liệt sỹ Bắc Sơn, Hà Nội; Đền Tưởng niệm Liệt sỹ Bến Dược, Thành phố Hồ Chí Minh; Khu Di tích Lịch sử Quốc gia 27/7, Thái Nguyên; Di tích Quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cùng nhiều đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các Bộ, Ban, ngành, đoàn thể Trung ương, địa phương, cán bộ lão thành cách mạng, thương bệnh binh, người có công với cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng dự các điểm cầu.
[Kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh-Liệt sỹ với nhiều hoạt động ý nghĩa]
Chương trình ngợi ca khí phách hiên ngang của những người chiến sỹ giải phóng quân đã hy sinh vì độc lập dân tộc, tự do của Tổ quốc. Họ chính là những con người đã thầm lặng hy sinh, để làm nên một "Dáng đứng Việt Nam" kiên cường, bất khuất của hôm qua và mãi trường tồn đến mai sau.
Mở đầu chương trình, khán giả được chứng kiến Lễ tri ân các Anh hùng Liệt sỹ được tổ chức tại 4 điểm cầu.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cùng các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, lãnh đạo Đảng Nhà nước đã thắp nén nhang thơm, tưởng nhớ các Anh hùng Liệt sỹ đã hy sinh vì nền độc lập, tự do của dân tộc. Đến với Khu Di tích lịch sử Quốc gia 27/7, xã Hùng Sơn, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, khán giả cả nước được trở lại nơi cách đây 70 năm đã diễn ra Lễ míttinh Ngày Thương binh toàn quốc đầu tiên của nước ta.
Tại đây, qua các phóng sự và lời kể của bà Tạ Thị Vệ, một trong 300 người được tham dự Lễ míttinh đầu tiên, các sự kiện quan trọng của lịch sử đã được tái hiện lại như: Bác Hồ tặng áo rét tại buổi quyên góp ở Nhà hát Lớn; viết thư cho bác sỹ Vũ Đình Tụng (có con trai hy sinh); ký sắc lệnh số 20/SL Quy định chế độ hưu bổng thương tật và tiền tuất tử sỹ; phát động phong trào chăm sóc thương binh, với phương châm: "Bữa ăn chín cũng như mười/Mỗi nhà nuôi lấy một người thương binh"... "Không một tấm hình, không một dòng địa chỉ/Anh chẳng để lại chi trước lúc lên đường/Chỉ để lại dáng đứng Việt Nam tạc vào thế kỷ."
Khán giả theo dõi chương trình tựa như được đọc một cuốn sách, trong đó viết về những chiến sỹ đã ra đi không để lại một bức thư, một tấm ảnh, chỉ để lại những khoảng trống vô tận trong trái tim của thân nhân và đồng đội; những khát khao được tìm lại manh mối, thân nhân cho những liệt sỹ đã ngã xuống; những ám ảnh về chiến tranh, những người đồng đội nằm lại, mãi mãi tuổi 20 với những ước mơ còn dang dở...
Chiến tranh đã lùi xa nhưng nỗi đau và những ký ức đau buồn của nó vẫn còn hiện hữu như để nhắc nhở bản thân mỗi người: Hãy biết trân quý giá trị của cuộc sống hòa bình.
Chương mở đầu của cuốn sách "Anh chẳng để lại gì trước khi lên đường," khán giả được nghe câu chuyện của bà Bùi Thị Dẫn, ở Kiến Thụy, Hải Phòng, có cha là Liệt sỹ Bùi Thế Giới, thuộc Trung đoàn 209, Sư đoàn 312, hy sinh trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954. Mồ côi bố mẹ từ nhỏ, không có chồng con, bà Dẫn sống một mình. Ước muốn của bà là tìm thấy hài cốt của cha để đưa về đặt tại khu mộ của người thân.
Khán giả được nghe ông Bob Cornor, nguyên Trung sỹ Cảnh sát bảo vệ sân bay Biên Hòa, Đồng Nai - một trong những người cựu binh Hoa Kỳ đã kết nối, giúp những người Việt Nam tìm ra mộ chôn tập thể của 150 chiến sỹ tham gia chiến dịch Mậu Thân năm 1968 tại sân bay Biên Hòa kể về cảm xúc khi chứng kiến cảnh khai quật mộ những người lính Việt Nam; giao lưu với Đại tá Mai Xuân Chiến, Phó Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Nai - người đã đưa hài cốt những người lính trở về quê hương...
Qua các phóng sự "81 ngày đêm - khúc tráng ca Thành cổ," "Những trang nhật ký và một thế hệ "mãi mãi tuổi 20," "Những món nợ của người lính già"... khán giả cả nước đến với mảnh đất bi hùng Quảng Trị.
Trong 81 ngày đêm (từ 28/6 đến 16/9/1972), Thành cổ Quảng Trị đã phải hứng chịu 328.000 tấn bom đạn. Trung bình, mỗi chiến sỹ phải hứng chịu 100 quả bom, 200 quả đạn pháo. Mỗi ngày có một đại đội vượt dòng Thạch Hãn - ranh giới phân chia đất nước thành hai nửa, để tiếp viện quân số. Đêm nay một đại đội tiến vào, ngày mai chỉ còn một vài người sống sót...
Sự kháng cự mạnh mẽ, kiên cường của quân đội ta đã khiến kế hoạch tái chiếm Thành cổ của đối phương bị kéo dài tới 3 tháng so với kế hoạch ban đầu là 2 tuần, qua đó giúp Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam duy trì được thế mạnh trên bàn đàm phán ở Paris, tiến tới buộc Mỹ và Việt Nam Cộng hòa phải chấp nhận dự thảo do phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Chính phủ cách mạng Lâm thời Việt Nam đề xuất.
Tại Đài chứng tích sinh viên-chiến sỹ Thành cổ Quảng Trị, những cựu sinh viên Hà Nội từng tham gia chiến đấu tại đây đã cùng nhau ôn lại những câu chuyện nhập ngũ, những ngày hành quân, mang theo sách vở vào chiến trường, những khó khăn, ác liệt khi tham gia chiến đấu...
Tại điểm cầu Thành phố Hồ Chí Minh, qua các phóng sự, khán giả đến thăm Côn Đảo, nơi sự hy vọng đã nuôi dưỡng ý chí, tinh thần nghị lực của nhiều đồng chí đồng bào; nơi hy vọng đã khơi nguồn cho cuộc sống, chiến đấu và sự hy sinh anh dũng để bảo vệ lý tưởng cao đẹp cho cách mạng.
Côn Đảo là nơi giam giữ nhiều thế hệ chiến sỹ cách mạng suốt từ năm 1876 đến 1975. Không nơi nào có hình thức tra tấn khủng khiếp như ở đây. Rất nhiều người đã hy sinh, trong đó có khoảng 2.000 liệt sỹ vô danh. Côn Đảo đã trở thành biểu tượng của tinh thần kiên trung, bất khuất trước sự tra tấn tàn bạo của kẻ thù.
Trong chốn địa ngục trần gian ấy, lý tưởng độc lập tự do chính là sức mạnh, vũ khí tinh thần giúp những người chiến sỹ vượt qua tất cả sự tra tấn khốc liệt nhất.
Ngày nay, rất nhiều người đã đến thăm nghĩa trang Hàng Dương, đặc biệt là mộ chị Võ Thị Sáu - nữ chiến sỹ cách mạng đầu tiên bị tử hình tại Côn Đảo. Thái độ bình thản, ung dung khi đi ra pháp trường của chị đã làm cho kẻ địch khiếp sợ, tiếp thêm sức mạnh cho những người tù Côn Đảo. Chị đã trở thành biểu tượng bảo vệ, chở che cho Côn Đảo.
"Những kỷ vật còn lại" - Chương hai của chương trình đưa khán giả đến với câu chuyện của những kỷ vật trong kho lưu trữ 70.000 hiện vật của Trung tâm lưu trữ Quốc gia 3, tại Hà Nội. Trong đó, có câu chuyện về đôi bông tai của Liệt sỹ Nguyễn Văn Đồng được gửi lại kho lưu trữ trước khi lên đường ra chiến trận, đã được trở về với thân nhân của liệt sỹ. Tuy nhiên, 70.000 mới chỉ là số lượng kỷ vật được gửi lại, còn rất nhiều kỷ vật vẫn lưu lạc khắp nơi trên đất nước Việt Nam, là manh mối quan trọng để kết nối với thân nhân liệt sỹ.
Nhắc đến những kỷ vật trong chiến tranh, còn là câu chuyện về mối tình dang dở của Liệt sỹ Đỗ Ngọc Lâm (quê ở Hải Dương, đơn vị Đại đội 506B, Tiểu đoàn 704 đặc công Quảng Ngãi, hy sinh ngày 17/10/1974 tại Mộ Đức, Quảng Ngãi) với y tá Đặng Ngọc Cẩm (năm nay 70 tuổi, quê ở Tịnh Hiệp, Sơn Tịnh, Quảng Ngãi).
Hai người quen nhau từ năm 1972, đã hẹn ước sau khi thống nhất sẽ làm lễ cưới nhưng anh đã mãi mãi không bao giờ trở lại.... Những gì cô giữ lại là 4 bức thư anh gửi trong quá trình đi chiến đấu và cô đã ở vậy từ đó cho đến nay... Chiến tranh gây ra nhiều những đau thương, mất mát nhưng tình yêu đã nâng đỡ tinh thần các chiến sỹ trong lúc gian khổ, bị cầm tù; tình yêu còn kết nối, xoa dịu những nỗi đau chiến tranh.
Trên khắp đất nước Việt Nam, rất nhiều người Mẹ vẫn đang ngóng trông con trở về, dù các con của Mẹ đã mãi mãi nằm lại ở vùng đất xa lạ.
Câu chuyện những người Mẹ đã chờ đợi con dù biết con đã hy sinh được tái hiện trong chương kết "Gia đình mãi đợi anh về." Đó là Mẹ Dương Thị Tạo, ở Đồng Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình luôn chờ đợi đứa con thân yêu là Liệt sỹ Phan Văn Thiềng E83 công binh hải quân trở về, cho đến khi nhắm mắt xuôi tay.
Những thước phim trong chương kết cũng kể cho khán giả câu chuyện của Mẹ Nguyễn Thị Tròn, ở xã Hải Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình, khi còn sống vẫn ngày ngày đi lang thang vô định trên các động cát trắng, chờ đợi con. Có những lá thư của các chiến sỹ chiến đấu tại mặt trận Vị Xuyên - Hà Giang, viết vội trên vỏ bao thuốc lá, nhòe đi trong máu và nước mưa, lá thư chỉ còn vài chữ: "Mẹ kính yêu!"...
Nhân dịp này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng Nhà nước đã trao quà tặng các Mẹ Việt Nam Anh hùng, các cựu chiến binh, thương bệnh binh; lãnh đạo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã trao chứng nhận danh tính hài cốt liệt sỹ cho thân nhân các liệt sỹ.
Tối cùng ngày, Lễ thắp nến tri ân các Anh hùng Liệt sỹ cũng được thực hiện tại 3.077 Nghĩa trang Liệt sỹ trong cả nước. Hàng triệu triệu nén hương thơm, ngọn nến tri ân được các bạn trẻ thắp sáng để tưởng nhớ đến hương hồn của những liệt sỹ đã được quy tụ trong các nghĩa trang, cùng tưởng niệm hàng trăm nghìn liệt sỹ vẫn còn nằm đâu đó trong lòng đất Mẹ Việt Nam. Lễ thắp nến thể hiện tấm lòng của tuổi trẻ tri ân, tưởng nhớ tới các Anh hùng Liệt sỹ đã cống hiến, hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc.
Trước anh linh của các Anh hùng Liệt sỹ, những người còn sống hôm nay không bao giờ quên, luôn nhắc nhở các thế hệ ghi nhớ việc tri ân những hy sinh lớn lao của những người đã ngã xuống vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thế hệ trẻ - những người may mắn được sinh ra và lớn lên trong hòa bình, nguyện mang hết sức mình nối tiếp truyền thống tự hào, tình yêu thiêng liêng dành cho Tổ quốc, nỗ lực xây đắp, giữ gìn non sông, trời biển Việt Nam mãi mãi là của người Việt Nam.
Cầu truyền hình trực tiếp "Dáng đứng Việt Nam" thực sự đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng nhân dân cả nước, là cầu nối quá khứ với hiện tại, tình cảm thiêng liêng của các thế hệ tiếp nối đối với sự hy sinh của các thế hệ cha anh cho đất nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất và trường tồn vững mạnh./.