Theo tờ People, khi còn là một đứa trẻ sống tại Cali (Colombia), Diana Trujillo thường nằm dài trên mặt đất, ngước lên bầu trời đầy sao và nghĩ, "chắc chắn phải có điều gì đó ngoài kia tốt đẹp hơn thế này."
Tuần trước, Trujillo đã có được cơ hội để tự mình kiểm chứng điều đó, khi tàu thám hiểm Perseverance - con tàu thuộc dự án Sao Hỏa của NASA (Cơ quan Hàng không và Không gian Hoa Kỳ), do cô làm giám đốc phụ trách vận hành bay - thành công đáp xuống bề mặt hành tinh này.
"Chúng ta có cô đơn trong vũ trụ hay không - chính là câu hỏi cuối cùng," Trujillo, một kỹ sư hàng không vũ trụ trả lời phỏng vấn của CBS News. "Tôi hy vọng rằng trong vòng một năm tiến hành các hoạt động thăm dò trên bề mặt Sao Hỏa, chúng ta có thể sớm trả lời câu hỏi đó."
Là một trong số ít phụ nữ gốc Tây Ban Nha làm việc trong lĩnh vực này, Trujillo không bao giờ quên đi nguồn cội đã giúp mình thăng tiến trong ngành hàng không vũ trụ, cũng như có được công việc mơ ước tại NASA.
Năm 2018, Trujillo từng chia sẻ với TechCrunch rằng mình lớn lên với suy nghĩ là phụ nữ giữ vai trò chăm sóc cho những người đàn ông trong gia đình, và rằng mẹ của cô đã nghỉ học ở trường y sau khi gặp cha bà và mang thai bà.
"Cha mẹ tôi ly hôn khi tôi bước sang tuổi 12. Sau khi chuyện đó xảy ra, mẹ tôi chẳng có gì cả. Không có tiền. Chúng tôi thậm chí còn không có thức ăn. Chúng tôi sẽ luộc một quả trứng, cắt nó ra làm đôi, và thế là xong bữa trưa của ngày hôm đó," Trujillo nói. "Tôi nhớ mình nằm dài ra trên bãi cỏ, ngước lên bầu trời và thầm nghĩ, 'Phải có gì đó ngoài kia tốt đẹp hơn thế này.' Một giống loài nào đó biết cách đối xử tốt hơn với bản thân, hoặc coi trọng con người nhiều hơn."
[NASA công bố ảnh chụp toàn cảnh một số khu vực trên Sao Hỏa]
Trong một video của NASA hồi tháng 9, Trujillo nói thêm: "Tôi sinh ra và lớn lên ở Colombia. Có rất nhiều vụ bạo lực xảy ra ở quê hương tôi, vì thế với tôi, ngắm nhìn bầu trời đầy sao cũng giống như tìm đến một nơi trú ẩn an toàn vậy."
Theo CBS News, ở tuổi 17, Trujillo, khi đó không biết tiếng Anh, đã bay tới Miami chỉ với 300 USD trong túi để bắt đầu cuộc sống mà mình mong muốn.
Để hoàn thành chương trình học tại trường cao đẳng cộng đồng, cô đã đi làm nhân viên dọn phòng kiếm tiền trang trải. Sau đó, cô được chuyển tiếp sang Đại học Florida và theo đuổi chuyên ngành kỹ thuật hàng không vũ trụ.
"Tôi coi mọi điều xảy ra với mình là một cơ hội," cô chia sẻ với CBS News. "Tôi không suy nghĩ theo kiểu 'Không thể tin là mình phải làm việc này vào ban đêm' hay 'Không thể tin là mình đang dọn dẹp một cái phòng tắm ngay lúc này.' Thay vào đó, tôi nghĩ rằng "Mình vui vì có một công việc, có thể mua thức ăn và có một chỗ để ngủ.' Và vì vậy, tôi cho rằng tất cả những điều đó, đến tận lúc này, đã giúp tôi nhìn cuộc sống theo cách khác đi. Tôi cho rằng mình phải sống trọn vẹn từng khoảnh khắc, vì mọi khoảnh khắc đều quan trọng."
Theo TechCrunch, Truijillo đã ứng tuyển vào Học viện NASA trong năm cuối đại học, và là người phụ nữ nhập cư gốc Tây Ban Nha đầu tiên tham gia chương trình.
NASA đã thuê cô trong cùng năm đó và vào năm 2009, cô đã trở thành một kỹ sư phụ trách hệ thống viễn thông cho tàu thăm dò Sao Hỏa Curiosity - con tàu đã hạ cánh thành công xuống Hành tinh Đỏ vào năm 2012.
"Khi còn là một cô bé, tôi đã chứng kiến những người phụ nữ trong gia đình mình từ bỏ rất nhiều thứ. Điều đó đã cho tôi sự kiên trì để nói rằng tôi sẽ không từ bỏ giấc mơ của mình," Trujillo nói với TechCrunch. "Tôi muốn bước ra ngoài đó và nhìn lại, chứng minh cho gia đình tôi thấy rằng phụ nữ có giá trị, rằng phụ nữ cũng vô cùng quan trọng."
Hiện tại, với tư cách một thành viên của Phòng Thí nghiệm Sức đẩy phản lực của NASA, Trujillo đang chứng minh được giá trị đó bằng cách góp phần tạo ra cánh tay robot mà tàu Perseverance sẽ sử dụng để thu thập các mẫu đá trên Sao Hỏa trong nhiệm vụ của mình.
Các mẫu vật này sẽ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về địa hình hành tinh, cũng như xác định xem sự sống có từng tồn tại ở đó hay không.
Trujillo cũng đang hỗ trợ việc thúc đẩy và mở rộng di sản của mình, và vào tuần trước, cô đã chủ trì chương trình phát sóng bằng tiếng Tây Ban Nha đầu tiên của NASA để tường thuật lại sự kiện hạ cánh xuống Sao Hỏa.
Trujillo cho biết mục tiêu của cô là giúp các thế hệ phụ nữ Latinh tiếp theo nhận ra rằng họ cũng có thể thành công trong thế giới STEM.
"Những người bà, người mẹ, người cha, người chú, người anh chị em, tất cả mọi người phải nhìn thấy điều này," Trujillo nói với CBS News. "Và họ cũng phải nhìn thấy có một người phụ nữ ở đó nữa. Để họ có thể quay lại và nói với thế hệ trẻ rằng, 'Cô ấy làm được, các con cũng có thể làm được'."
