Theo đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường, với việc xây dựng và vận hành “Hệ thống tích hợp dữ liệu quan trắc môi trường Quốc gia và công bố thông tin về chất lượng môi trường,” các thông tin cảnh báo, dự báo ô nhiễm môi trường sẽ được phát đi thông qua các bản tin truyền hình, ứng dụng di động, thiết bị online. Với hệ thống này, người dân sẽ dễ dàng tiếp cận thông tin, nguy cơ ô nhiễm sẽ được cảnh báo kịp thời.
Thông tin cụ thể tại Hội thảo bàn về “Hệ thống tích hợp dữ liệu quan trắc môi trường Quốc gia và công bố thông tin về chất lượng môi trường,” diễn ra chiều 15/12, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cho hay trong thời đại công nghệ ngày càng phát triển, việc xây dựng cơ sở dữ liệu và các phần mềm, ứng dụng để công bố, công khai thông tin môi trường một cách thống nhất là rất quan trọng để kịp thời có giải pháp ứng phó.
Tuy vậy, ông Nhân cũng lưu ý công tác quản lý, lưu giữ, sử dụng thông tin dữ liệu môi trường hiện nay vẫn còn gặp nhiều hạn chế và khó khăn. Vì thế, yêu cầu đặt ra là cần sớm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác công bố, cung cấp, chia sẻ, khai thác sử dụng thông tin, số liệu môi trường.
Ngăn ô nhiễm không khí: Cần nỗ lực và hành động từ nhiều bộ, ngành
Nhận thức được tầm quan trọng của cơ sở dữ liệu, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng, hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ Quy hoạch tổng thể Mạng lưới Quan trắc môi trường Quốc gia. Đây là quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành, tiếp nối các quy định trước đây để tiếp tục hoàn thiện, tăng cường đầu tư cho công tác quan trắc môi trường một cách đồng bộ và hiện đại trên toàn lãnh thổ Việt Nam.
Theo đó, ông Nhân đề nghị các cơ quan Trung ương và địa phương cần phổ biến, rà soát, điều chỉnh đảm bảo thống nhất trong triển khai, hiệu quả thực thi và chia sẻ đồng bộ số liệu từ Trung ương đến địa phương; đẩy mạnh công tác xây dựng Hệ thống tích hợp dữ liệu quan trắc môi trường Quốc gia công khai, hiệu quả, ứng dụng công nghệ tiên tiến hiện đại, đảm bảo tính liên thông và thống nhất trên toàn quốc.
Thông tin thêm, Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường Hoàng Văn Thức nhấn mạnh Hệ thống tích cực dữ liệu quan trắc môi trường quốc gia “ra đời” sẽ phục vụ hiệu quả cho công tác kiểm soát ô nhiễm môi trường, hướng tới cảnh báo, dự báo môi trường, chủ động phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường, bảo vệ sức khoẻ cộng đồng, giúp Việt Nam chủ động trong quá trình phát triển kinh tế Xanh, bền vững.
Hệ thống tích hợp dữ liệu quan trắc môi trường quốc gia và công bố thông tin về chất lượng môi trường, được triển khai dựa trên nền tảng cốt lõi là nâng cấp phần mềm Envisoft. Hệ thống này sẽ tiếp tục tích dữ liệu mạng lưới quan trắc định kỳ của Trung ương và địa phương; tích hợp với dữ liệu chuyên ngành như viễn thám và GIS, khí tượng thuỷ văn và các dữ liệu bộ, ngành khác.
Theo ông Thức, toàn bộ dữ liệu quan trắc môi trường sau khi được tiếp nhận từ các bộ, ngành và địa phương cùng với dữ liệu từ chương trình quan trắc môi trường quốc gia sẽ được hệ thống xử lý, kiểm duyệt và phân tích, tổng hợp trên nền tảng công nghệ các siêu máy tính, xử lý dữ liệu lớn với tốc độ cao, trí tuệ nhân tạo, công nghệ tích hợp; từ đó công bố thông tin môi trường và dự báo, cảnh báo môi trường.
Về kế hoạch triển khai nâng cấp phần mềm Envisoft, đại diện Trung tâm quan trắc môi trường miền Bắc cho biết phần mềm này sẽ được nâng cấp từ xa tại 22 địa phương sử dụng hạ tầng của Bộ Tài nguyên và Môi trường và 33 địa phương đang sử dụng hạ tầng của sở tài nguyên và môi trường các địa phương.
Đối với 8 địa phương còn lại, có hạ tầng công nghệ thông tin phức tạp và đang sử dụng chung với các đơn vị khác, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ thực hiện nâng cấp và hướng dẫn sử dụng phần mềm trực tiếp tại địa phương tới ngày 18/1/2024.
Việc vận hành Hệ thống tích hợp dữ liệu quan trắc môi trường Quốc gia và công bố thông tin về chất lượng môi trường sẽ khắc phục tình trạng dữ liệu quan trắc môi trường đang phân mảnh, riêng rẽ hiện nay và tối ưu được nhiều hoạt động. Với hệ thống này, cơ quan quản lý sẽ được cung cấp các thông tin kịp thời, nhận diện các “vùng ô nhiễm” để điều chỉnh chính sách và đưa ra các giải pháp quản lý thiết thực.
Tại hội thảo, các đại biểu cũng đã cùng nhau trao đổi, thảo luận về việc phát triển mạng lưới quan trắc môi trường; tích hợp hệ thống thu phí nước thải vào phần mềm; những khó khăn, hạn chế trong công tác công bố, cung cấp, chia sẻ, khai thác sử dụng thông tin, số liệu môi trường.
Trên cơ sở đó, Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường cam kết thời gian tới sẽ tập trung xây dựng và hoàn thiện hệ thống tích hợp dữ liệu quan trắc môi trường quốc gia giữa bộ, ngành, địa phương./.
