Theo thông tin từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), với tình trạng khô hạn và lượng nước thiếu hụt ở các hồ trên lưu vực sông Hồng như hiện nay (thiếu hụt 7,2 tỷ m3; trong đó, 3 hồ chứa trực tiếp tham gia xả nước thiếu hụt 3,7 tỷ m3), cùng với dự báo tình trạng khô hạn tiếp tục xảy ra ở các tháng cuối năm 2019 và đầu năm 2020, việc đảm bảo các yêu cầu cấp nước cho gieo cấy vụ Đông-Xuân và những tháng còn lại của mùa khô gặp rất nhiều khó khăn.
Để chuẩn bị cho sản xuất nông nghiệp vụ Đông-Xuân 2020, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có văn bản số 8859/TB-BNN-TCTL ngày 26/11/2019 Thông báo về lịch lấy nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông Xuân 2019-2020 khu vực trung du và Đồng bằng Bắc Bộ.
Lịch lấy nước tại các tỉnh, thành phố trung du và Đồng bằng Bắc Bộ gồm 3 đợt, tổng cộng 18 ngày cụ thể như sau: Đợt 1 từ 0 giờ 00 ngày 20/01 đến 24 giờ ngày 23/1/2020, 4 ngày; Đợt 2 từ 0 giờ 00 ngày 5/2/2020 đến 24 giờ ngày 12/02/2020, 8 ngày; Đợt 3: từ 0 giờ 00 ngày 19/2/2020 đến 24 giờ ngày 24/2/2020, 6 ngày.
[Miền Bắc phấn đấu đạt sản lượng lúa Đông Xuân hơn 7 triệu tấn]
Trong thời gian lấy nước, mực nước tại Trạm thủy văn Hà Nội yêu cầu duy trì như sau: Đợt 1 từ 1,6m trở lên; Đợt 2 từ 2,0m trở lên; Đợt 3 từ 1,4m trở lên.
Để đảm bảo việc sử dụng nguồn nước được tối ưu nhất, đặc biệt là trong tình trạng khô hạn và nước về thấp đối với các hồ thủy điện trên lưu vực sông Hồng, EVN đã yêu cầu Tổng công ty Điện lực miền Bắc, Tổng công ty Điện lực thành phố Hà Nội chỉ đạo các công ty điện lực liên quan khẩn trương tổ chức họp bàn với các Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các công ty khai thác công trình thủy lợi trên địa bàn để thống nhất phương án đảm bảo cung cấp điện an toàn, liên tục cho tất cả các trạm bơm điện, đặc biệt lưu ý các trạm bơm đầu mối và các trạm bơm dã chiến.
Tập đoàn cũng đề nghị các Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo ngay các địa phương trên địa bàn tổ chức nạo vét kênh mương và làm thủy lợi nội đồng, chủ động bơm sớm, trữ nước vào ao, đầm, vùng trũng thấp và các kênh dẫn từ các nguồn nước sẵn có ở sông, ngòi; lấy đủ nước vào ruộng trong thời gian xả nước tập trung từ các hồ thủy điện để tránh lãng phí nước và tiết kiệm sử dụng điện.
Các đơn vị thuộc EVN cũng đề nghị các công ty khai thác công trình thủy lợi tích cực thực hiện nạo vét cửa cống, bể hút trạm bơm, kênh dẫn, chủ động bơm sớm, trữ nước vào ao, đầm, vùng trũng thấp và các kênh dẫn từ các nguồn nước sẵn có ở sông, ngòi; theo dõi sát nguồn nước trong thời gian xả nước tập trung để bơm nước vào hệ thống thủy nông, sử dụng có hiệu quả nguồn nước từ các hồ thủy điện, đảm bảo cung cấp đủ lượng nước đổ ải và tưới dưỡng cho lúa.
Trước đó, ngày 30/10/2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì tổ chức họp với các bộ, ngành liên quan để thảo luận phương án vận hành các hồ chứa. Trên cơ sở các ý kiến tại cuộc họp, Bộ đã thống nhất việc cần phải điều chỉnh vận hành các hồ chứa, ưu tiên việc tích nước để hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng thiếu nước cấp cho hạ du sông Hồng trong thời gian còn lại của mùa cạn, đặc biệt là việc cấp nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông-Xuân.
Vào đầu tháng 12 vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã có văn bản số 9023/BNN-TCTL ngày 2/12/2019 báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng về việc vận hành các hồ chứa thủy điện, liên hồ chứa để phòng, chống hạn hán, thiếu nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh mùa khô năm 2019-2020.
Văn bản nêu rõ, do ảnh hưởng của thiếu hụt lượng mưa từ đầu năm 2019 đến nay, nhiều hồ chứa thủy điện đang mức trữ thấp có khả năng không trữ được đầy nước khi mùa mưa kết thúc và dự báo tiếp tục bị thiếu hụt trong thời gian tới, nguy cơ ảnh hưởng đến việc cung cấp nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp, dân sinh mùa khô năm 2019-2020.
Trong nội dung văn bản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã kiến nghị Phó Thủ tướng xem xét chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định sửa đổi quy định về vận hành các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Hồng trong thời kỳ xả nước gia tăng theo hướng linh hoạt hơn về mực nước yêu cầu và thời gian các đọt xả nước để phù hợp với thực tế mực nước hạ du hệ thống sông bị hạ thấp, không bảo đảm dâng đạt mức +2,2 m tại Trạm Thủy văn Hà Nội như quy định hiện hành./.
