Đại sứ quán Nga tại Ba Lan. (Nguồn: wikimedia.org) Theo thông cáo báo chí Bộ Ngoại giao Nga, ngày 9/5, những kẻ cực đoan đã phá rối lễ đặt vòng hoa tại nghĩa trang tưởng niệm các quân nhân Liên Xô ở thủ đô Vacsava của Ba Lan.
Những kẻ quá khích đã tấn công Đại sứ Sergei Andreev và các thành viên khác của phái đoàn ngoại giao Nga ở Ba Lan trước sự bất lực hoàn toàn của cảnh sát địa phương. Sự việc này khiến quan hệ hai nước vốn đã căng thẳng tiếp tục lại càng leo thang nghiêm trọng.
Về vụ việc này, Bộ Ngoại giao Nga đã lên tiếng phản đối hành động côn đồ của nhóm tân phát xít, yêu cầu Vácsava phải đảm bảo an ninh trước bất kỳ hình thức khiêu khích nào, đồng thời thúc giục nhà chức trách Ba Lan thực hiện các biện pháp thích hợp.
Trước đó, một số trang mạng xã hội ở Nga đăng video Đại sứ Nga tại Ba Lan cùng các nhân viên sứ quán đến đặt vòng hoa tưởng niệm các quân nhân Liên Xô hy sinh trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Trong lúc hoạt động đang diễn ra, một nhóm người không rõ danh tính xông vào ném chất dung dịch màu đỏ vào Đại sứ Nga và các thành viên tham dự buổi lễ. Trong đoạn video ngắn không ghi nhận có sự phản ứng của cảnh sát địa phương hoặc các lực lượng làm nhiệm vụ đảm bảo an ninh cho hoạt động này.
Đại sứ Andreev xác nhận ông không bị thương nặng, nhưng sự việc trên khiến dư luận Nga phản ứng dữ dội, một số nhân vật nổi tiếng cáo buộc giới chức trách Ba Lan có thể liên quan trực tiếp những gì đã xảy ra.
Vladimir Solovyev, người dẫn chương trình truyền hình có ảnh hưởng lớn ở Nga, nêu quan điểm: “Rõ ràng, hành động tấn công nhằm vào Đại sứ Nga tại Ba Lan không thể được thực hiện nếu không có sự liên quan, và rất có thể có sự tham gia trực tiếp của các nhà chức trách Ba Lan. Có lý do nào khác để giải thích cho việc cảnh sát không hành động?.” Theo ông, Ba Lan không có khả năng thực hiện các nghĩa vụ để đảm bảo an ninh cho các nhà ngoại giao.
Trên trang mạng xã hội Telegram, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova bình luận: “Từ việc phá dỡ các tượng đài của các anh hùng trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, tấn công các ngôi mộ liệt sỹ và bây giờ là cản trở lễ đặt hoa trong ngày lễ thiêng liêng… minh chứng quá rõ rằng phương Tây đã thiết lập một lộ trình cho sự hồi sinh của Chủ nghĩa phát xít. Nhưng, như tôi đã nói, chúng ta không thể bị đe dọa. Thật đáng sợ đối với những cư dân của châu Âu khi nhìn vào hình ảnh phản chiếu của chính họ trong gương.”
Trên blog cá nhân “Russian Sych,” nhà báo Yury Vasiliev đã đăng một đường link dẫn chứng về việc chuẩn bị cho hành động khiêu khích ở Vácsava nhằm vào Đại sứ Nga. Theo đó, những người tham gia được khuyến khích tập hợp tại địa điểm kêu gọi và mang theo máu giả. Thông báo bao gồm lộ trình các sự kiện có sự tham gia của Đại sứ Nga vào Ngày Chiến thắng. Nhà báo Vasiliev viết: “Những người phục vụ Ukraine được ghi nhận hôm qua đã tấn công Đại sứ Nga tại Ba Lan; với sự liên quan đầy đủ của phía Ba Lan.”
Trong khi đó, tác giả của blog Сolonelcassad bình luận: “Đã đến lúc suy nghĩ về việc cắt đứt quan hệ ngoại giao.” Blogger Ilias Mercouri bức xúc: “Trách nhiệm về vụ tấn công này thuộc về các nhà chức trách Ba Lan. Họ đã không thể đảm bảo an toàn cho đại sứ của chúng ta. Đã đến lúc triệu hồi đại sứ, đồng thời yêu cầu toàn bộ sứ quán Ba Lan rời khỏi Moskva.”
[Nga lên tiếng phản đối việc Ba Lan trục xuất các nhà ngoại giao]
Quan hệ Nga-Ba Lan rơi vào vòng xoáy căng thẳng mới kể từ khi nổ ra cuộc xung đột tại Ukraine. Cách đây ít ngày, Tổng thống Ba Lan Andjei Duda đưa ra một tuyên bố nước đôi rằng giữa Ba Lan và Ukraine “không có biên giới” trong bối cảnh nước này và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang tập trận và Vácsava nhiều lần ngỏ ý đưa lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine.
Những hành động và tuyên bố trên làm dấy lên lo ngại ở Moskva. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh quốc gia Nga Dmitry Medvedev cho rằng lãnh đạo Ba Lan đang đòi tuyên bố chia cắt Ukraine: “Tổng thống Ba Lan đã chính thức thừa nhận các yêu sách lãnh thổ của họ đối với Ukraine. Mặt nạ đã rớt xuống. Ông ta tuyên bố sẽ không còn biên giới giữa Ba Lan và Ukraine trong nhiều thập kỷ, thậm chí nhiều thế kỷ.”
Trước đó, Giám đốc Cơ quan Tình báo Đối ngoại (SVR) của Nga Sergey Naryshkin cho biết chính quyền Ba Lan và Mỹ đang phát triển kế hoạch thiết lập quyền kiểm soát quân sự-chính trị của Vácsava đối với “tài sản lịch sử” của họ ở Ukraine. Theo Naryshkin, ở giai đoạn đầu tiên của chiến dịch “Thống nhất,” quân đội Ba Lan sẽ tiến vào các khu vực phía Tây Ukraine, được cho là để tự bảo vệ trước “sự xâm lược của Nga.”
Quan chức Nga dẫn nguồn tin tình báo nói rằng hiện phương thức của nhiệm vụ sắp tới đang được thảo luận với chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden và các bên trước đó đã đồng ý rằng hành động sẽ diễn ra mà không cần sự ủy quyền của NATO, nhưng với sự tham gia của “các quốc gia sẵn sàng.”
Theo trang mạng Vzglyad, giới quan sát ở Nga cho rằng có dấu hiệu Ba Lan sẵn sàng xem xét việc sáp nhập một phần lãnh thổ Ukraine, kể cả bằng vũ lực. Ngoài ra, người Ba Lan hiểu rằng quyền kiểm soát đối với Tây Ukraine sẽ nâng cao đáng kể vị thế chính trị của họ trong Liên minh châu Âu (EU). Do đó, hiện Ba Lan đang tích cực tiến hành các cuộc tập trận, và một số nhà quan sát thậm chí cho rằng Vácsava đang đặt quân đội vào thế sẵn sàng cho cái gọi là sứ mệnh gìn giữ hòa bình trên vùng lãnh thổ Ukraine.
Do đó, câu hỏi đặt ra là các quốc gia láng giềng phía Tây của Ukraine sẽ bắt đầu hoạt động chia cắt như thế nào và trong điều kiện nào? Và ở mức độ nào? Rốt cuộc, thời gian và thời điểm là điều cốt yếu.
Trước đó, Đại sứ Andreev cảnh báo ban lãnh đạo Ba Lan đang tích cực can dự vào tình hình ở Ukraine. Tuy nhiên, nhà ngoại giao Nga cho rằng tại thời điểm hiện tại, rất khó để dự đoán sự tham gia của Vácsava vào xung đột Nga-Ukraine sẽ dẫn đến điều cụ thể gì.
Ông nói: “Các dấu hiệu cho thấy Ba Lan tích cực can dự vào tình hình Ukraine là rõ ràng. Nhưng lúc này khó có thể nói những nỗ lực đó sẽ phát triển hơn nữa theo hướng nào.” Đại sứ Andreev bày tỏ lo ngại về các cuộc tập trận lớn của NATO đang diễn ra trên lãnh thổ Ba Lan. Ngoài ra, khu vực Đông Nam Ba Lan là trung tâm trung chuyển lớn nhất cho viện trợ quân sự của phương Tây và chuyển lính đánh thuê đến lãnh thổ Ukraine.
Trong một cuộc phỏng vấn với Ukraina.ru, nhà khoa học chính trị Ba Lan Konrad Renkas cũng nói rằng các công dân Ba Lan đã chiến đấu ở Ukraine, và đây không phải là tình nguyện viên, mà là lính đánh thuê và binh lính được cử đến đó theo lệnh.
Ông cảnh báo rằng sự tham gia của quân đội nước ngoài sẽ mở rộng theo thời gian, điều này là phù hợp với việc phương Tây tăng cường cung cấp các loại vũ khí cho Ukraine. Do vậy, Nga buộc phải đối đầu với “toàn bộ khối Mỹ” ở châu Âu./.
