Canada và Ấn Độ ngày 15/4 thông báo hai nước đã ký kết một thỏa thuận đột phá về việc cung cấp uranium cho Ấn Độ để phục vụ hoạt động sản xuất điện nguyên tử, khép lại hàng thập kỷ căng thẳng bất hòa xung quanh việc New Delhi bí mật sử dụng công nghệ của Ottawa để chế tạo bom nguyên tử.
Thỏa thuận trên được ký kết tại thủ đô Ottawa nhân chuyến thăm của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. Đây là lần đầu tiên từ năm 1973 một thủ tướng Ấn Độ đương nhiệm thăm quốc gia Bắc Mỹ này.
Theo hợp đồng trị giá 284 triệu USD, Ottawa sẽ cung cấp khoảng 3.550 tấn uranium đã làm giàu cho New Delhi trong vòng 5 năm tới để sử dụng tại các nhà máy điện hạt nhân.
Phát biểu tại buổi họp báo chung, Thủ tướng Modi nhấn mạnh thỏa thuận hạt nhân đột phá lần này đánh dấu "một thời đại mới của hợp tác song phương," đồng thời phản ánh "sự tin tưởng lẫn nhau ở một cấp độ mới."
Trong khi đó, Thủ tướng Canada Stephen Harper nhận định thỏa thuận hợp tác hạt nhân ký kết năm 2012 đã tạo nền tảng thuận lợi để hai bên khép lại "khoảng thời gian băng giá trong quan hệ song phương."
Vào những năm 70 của thế kỷ trước, Canada đã cấm xuất khẩu uranium và công nghệ hạt nhân cho Ấn Độ sau khi cho rằng New Delhi đã sử dụng công nghệ của Canada để phát triển bom nguyên tử.
Năm 2012, một thỏa thuận ký kết giữa Thủ tướng Harper và cựu Thủ tướng Manmohan Singh cho phép các công ty Canada xuất khẩu nguyên liệu hạt nhân sang Ấn Độ để phục vụ mục đích dân sự, theo đúng chính sách không phổ biến hạt nhân của Ottawa.
Quá trình phê chuẩn thỏa thuận này bị trì hoãn một vài năm do hai nước không thể thống nhất về phương thức để đảm bảo hoạt động sử dụng uranium của Ấn Độ là phục vụ mục đích hòa bình. Cuối cùng, hai bên đã nhất trí thành lập một ủy ban chung làm nhiệm vụ trên.
Bên cạnh nội dung hạt nhân, lãnh đạo hai nước cũng cam kết tiếp tục thúc đẩy các nỗ lực nối lại đàm phán thương mại.
Thủ tướng Harper cho biết cả ông và Thủ tướng Modi tin tưởng thương mại Canada-Ấn Độ có tiềm năng phát triển hơn nữa đồng thời bày tỏ hy vọng hai bên có thể hoàn tất ký kết một thỏa thuận thương mại tự do vào tháng Chín tới.
Theo thống kê chính thức, kim ngạch thương mại hai nước chỉ dừng ở mức 6,3 tỷ đôla Canada (CAD- tương đương 5 tỷ USD) trong năm ngoái.
Canada là chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến công du 3 nền kinh tế lớn của thế giới là Pháp, Đức và Canada của Thủ tướng Modi.
Theo giới phân tích, trọng tâm chuyến công du này là nhằm thúc đẩy sáng kiến “Sản xuất tại Ấn Độ,” kêu gọi các nhà đầu tư bỏ vốn vào quốc gia Nam Á này, hợp tác về an ninh năng lượng và mở rộng sự giao tiếp của cá nhân Thủ tướng Modi với các nhà lãnh đạo thế giới.
Tháp tùng Thủ tướng Modi trong chuyến công du lần này là 100 bộ trưởng cấp liên bang và bang, 7 Thủ hiến bang, 120 nhà kinh doanh hàng đầu của Ấn Độ./.