Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Cần Thơ đã ban hành công văn số 2499(27/5/2010) về mở rộng Khu đô thị tái định cư Cửu Long tại phường LongHòa, quận Bình Thủy, với diện tích 19.235 m2 và giao nhiều đơn vị thựchiện, trong đó có Chủ tịch UBND quận Bình Thủy.
Căn cứ vào công vănnói trên, UBND quận Bình Thủy đã ra quyết định thu hồi đất của một loạthộ dân. Điều đáng lưu ý là UBND quận Bình Thủy còn thu hồi cả đất khôngnằm trong dự án. Nhiều hộ dân bị thiệt thòi quyền lợi đã khiếu nại tớinhiều cơ quan, đơn vị.
* Quy hoạch của địa phương chồng lên quy hoạch của trung ương
Ngày 22/6/2009, UBND thành phố Cần Thơ ban hành quyết định số 1846,chấp thuận quy hoạch phần đất có diện tích 54 ha giao cho Công ty cổphần Him Lam (gọi tắt là Công ty Him Lam) đầu tư xây dựng Khu đô thị táiđịnh cư Cửu Long tại phường Long Hòa, quận Bình Thủy. Phía TâyNam của dự án giáp với chỉ giới đường đỏ của quốc lộ 91B, cách quốc lộ91B hiện hữu 30m.
Đây là phần đất dành cho đường bộ (lộ giới quốc lộ91B) đã được Bộ Giao thông Vận tải quy hoạch đất làm dự án mở rộngquốc lộ 91B giai đoạn 2 từ nhiều năm trước (nhưng đến nay Bộ chưa triểnkhai đầu tư xây dựng giai đoạn 2).
Nhưng đến ngày27/5/2010, chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ ban hành thêm công văn số2499 về mở rộng diện tích dự án Khu đô thị tái định cư Cửu Long đếntiếp giáp với quốc lộ 91B hiện hữu, diện tích 19.235 mét vuông, đồngthời giao cho Công ty Him Lam làm chủ đầu tư thực hiện việc bồi thường,giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Đáng lưu ý là toàn bộdiện tích 19.235 mét vuông nói trên đều thuộc lộ giới của quốc lộ 91B,thuộc dự án của Bộ Giao thông Vận tải quản lý.
Được biết , phần đấthành lang lộ giới của quốc lộ 91B đến nay vẫn là đất thuộc dự án đãđược Bộ Giao thông Vận tải quy hoạch và đã quyết định đầu tư xây dựng từnăm 1995 (thực tế xây dựng giai đoạn 1 năm 2000, hoàn thành năm 2010).Theo quyết định số 356/QĐ-TTg (25/2/2013) của Thủ tướng Chính phủ (phêduyệt điều chỉnh quy hoạch phát triển giao thông vận tải đường bộ ViệtNam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030) thì quốc lộ 91B sẽ đượcnâng cấp đạt tiêu chuẩn đường đô thị (dài 16km).
Như vậy, côngvăn số 2499 của UBND thành phố Cần Thơ đã quy hoạch luôn phần đất mà BộGiao thông Vận tải và Chính phủ đã quy hoạch, quy hoạch của cấp dướichồng lên quy hoạch của cấp trên. Có thể nói, nội dung công văn số2499 đã “lấn sân” Bộ Giao thông Vận tải, vi phạm Điều 26 và Điều 27 nghịđịnh số 11 (24/2/2010), có hiệu lực từ ngày 15/4/2010). Tại khoản 3,Điều 26, Nghị định nói trên, đã quy định: “Dự án khu đô thị, khu côngnghiệp, khu kinh tế, khu dân cư, khu thương mại dịch vụ và các côngtrình khác phải xây dựng theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phêduyệt và có hệ thống đường gom nằm ngoài phạm vi đất dành cho đường bộ.Chủ đầu tư dự án chịu trách nhiệm xây dựng hệ thống đường gom, khôngđược sử dụng đất dành cho đường bộ để làm công trình phụ trợ, đường đấunối…”. Nhưng không hiểu tại sao UBND thành phố Cần Thơ lại “ưu ái” giaocho Công ty Him Lam 19.235 m2 để xây dựng cơ sở hạ tầng, trong khi phầnđất này đã thuộc dự án Bộ Giao thông Vận tải quản lý.
Tại điểmb, Điều 27, Nghị định 11 (24/02/2010) còn quy định: “Bộ Giao thông Vậntải chấp thuận đối với công trình thiết yếu trên hệ thống đường quốc lộ,đường cao tốc”. Việc UBND thành phố Cần Thơ giao đất lộ giới thuộc quốclộ 91B theo quy định thì phải được sự chấp thuận của Bộ Giao thông Vậntải. Đến nay, chưa có văn bản nào của Bộ Giao thông Vận tải cho phépthành phố Cần Thơ xây dựng cơ sở hạ tầng trên hành lang lộ giới thuộcquốc lộ 91B, nhưng UBND thành phố Cần Thơ đã cho phép Công ty Him Lamthực hiện.
* Bồi thường không thỏa đáng
Ngày22/6/2009 UBND thành phố Cần Thơ cũng ban hành quyết định số 1850 vềviệc phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng, tỷ lệ 1/500 Khu đô thịtái định cư Cửu Long và nêu rõ: Quy hoạch 2 khu chức năng ở riêng biệtlà khu chung cư thấp tầng và cao tầng, bố trí dọc theo quốc lộ 91B, phầnnày nhà đầu tư (Công ty Him Lam) sẽ đầu tư xây dựng và kinh doanh; phầndiện tích còn lại bố trí dạng nhà ở liên kế tái định cư và giao lại chothành phố để bố trí nhà ở tái định cư.
Tại khoản 2,Điều 40 của Luật Đất đai 2003 có quy định rõ: “Đối với dự án sản xuấtkinh doanh phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt thì nhàđầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốnbằng quyền sử dụng đất của các tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân màkhông phải thực hiện thủ tục thu hồi đất”. Khi dự án không thuộc diệnnhà nước thu hồi đất thì theo Khoản 2, Điều 28 về áp dụng thủ tục thuhồi đất, theo Nghị định số 69 (20/8/2009) có hướng dẫn: “Đối với dự ánđầu tư sử dụng đất không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất thì khôngphải làm thủ tục thu hồi đất; sau khi được giới thiệu địa điểm, chủ đầutư và người sử dụng đất thỏa thuận theo hình thức chuyển nhượng, chothuê, góp vốn bằng quyền sử dụng đất và làm thủ tục chuyển mục đích sửdụng đất đối với trường hợp thay đổi mục đích sử dụng đất”. Như vậy, cácquyết định thu hồi đất của UBND quận Bình Thủy là sai Luật Đất đai(2003).
Bên cạnh đó, giá bồi thường đối với những giađình bị thu hồi đất cũng không thỏa đáng, thấp hơn nhiều so với giá thịtrường, khiến bà con bức xúc . Bà Võ Kim Tuyến (ngụ số 138/40D, PhạmNgũ Lão, phường An Hòa, quận Ninh Kiều) có thửa đất (đã xây nhà) diệntích 90m2, giá thị trường gần 450 triệu đồng, nhưng chỉ được tính giábồi thường là 96 triệu đồng. Đất của các hộ dân ở tổ 7, khu vựcBình An, cách mặt tiền quốc lộ 91B vài trăm mét cũng chỉ được tính giábồi thường 700 ngàn đồng/m2, đất nông nghiệp lại càng thấp hơn với 150nghìn đồng/m2, chỉ bằng từ 1/6 đến 1/3 giá đất mà họ đã mua.
Đáng chú ý là trường hợp của ông Nguyễn Ngọc Châu, ngụsố 1/10 Phạm Ngũ Lão, phường Thới Bình, quận Ninh Kiều). Ngày14/6/2013, UBND quận Bình Thủy ra quyết định thu hồi 478,1m2 đất của ôngChâu để phục vụ dự án xây dựng Khu đô thị tái định cư Cửu Long. Thửađất này giá thị trường là 250 triệu đồng mỗi mét chiều ngang, nhưng giábồi thường chỉ có 50 triệu đồng mỗi mét chiều ngang. Đáng lưu ý là trong478,1m2 đất nêu trên, có 282,6m2 không thuộc diện bị thu hồi vì nằmngoài quy hoạch, nhưng vẫn bị UBND quận Bình Thủy thu hồi và tính giábồi thường chỉ 1,2 triệu đồng/m2 trong khi giá thị trường là 4,67 triệuđồng/m2.
Những hộ này đã gửi đơn khiếu nại đếnnhiều cơ quan chức năng, nhưng đến nay nguyện vọng của họ vẫn chưa đượcgiải quyết thỏa đáng. Việc UBND quận Bình Thủy thu hồi đất thay chonhà đầu tư và thu hồi cả đất nằm ngoài quy hoạch, bồi thường không thỏađáng, đang gây bức xúc dư luận tại địa phương./.
Căn cứ vào công vănnói trên, UBND quận Bình Thủy đã ra quyết định thu hồi đất của một loạthộ dân. Điều đáng lưu ý là UBND quận Bình Thủy còn thu hồi cả đất khôngnằm trong dự án. Nhiều hộ dân bị thiệt thòi quyền lợi đã khiếu nại tớinhiều cơ quan, đơn vị.
* Quy hoạch của địa phương chồng lên quy hoạch của trung ương
Ngày 22/6/2009, UBND thành phố Cần Thơ ban hành quyết định số 1846,chấp thuận quy hoạch phần đất có diện tích 54 ha giao cho Công ty cổphần Him Lam (gọi tắt là Công ty Him Lam) đầu tư xây dựng Khu đô thị táiđịnh cư Cửu Long tại phường Long Hòa, quận Bình Thủy. Phía TâyNam của dự án giáp với chỉ giới đường đỏ của quốc lộ 91B, cách quốc lộ91B hiện hữu 30m.
Đây là phần đất dành cho đường bộ (lộ giới quốc lộ91B) đã được Bộ Giao thông Vận tải quy hoạch đất làm dự án mở rộngquốc lộ 91B giai đoạn 2 từ nhiều năm trước (nhưng đến nay Bộ chưa triểnkhai đầu tư xây dựng giai đoạn 2).
Nhưng đến ngày27/5/2010, chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ ban hành thêm công văn số2499 về mở rộng diện tích dự án Khu đô thị tái định cư Cửu Long đếntiếp giáp với quốc lộ 91B hiện hữu, diện tích 19.235 mét vuông, đồngthời giao cho Công ty Him Lam làm chủ đầu tư thực hiện việc bồi thường,giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Đáng lưu ý là toàn bộdiện tích 19.235 mét vuông nói trên đều thuộc lộ giới của quốc lộ 91B,thuộc dự án của Bộ Giao thông Vận tải quản lý.
Được biết , phần đấthành lang lộ giới của quốc lộ 91B đến nay vẫn là đất thuộc dự án đãđược Bộ Giao thông Vận tải quy hoạch và đã quyết định đầu tư xây dựng từnăm 1995 (thực tế xây dựng giai đoạn 1 năm 2000, hoàn thành năm 2010).Theo quyết định số 356/QĐ-TTg (25/2/2013) của Thủ tướng Chính phủ (phêduyệt điều chỉnh quy hoạch phát triển giao thông vận tải đường bộ ViệtNam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030) thì quốc lộ 91B sẽ đượcnâng cấp đạt tiêu chuẩn đường đô thị (dài 16km).
Như vậy, côngvăn số 2499 của UBND thành phố Cần Thơ đã quy hoạch luôn phần đất mà BộGiao thông Vận tải và Chính phủ đã quy hoạch, quy hoạch của cấp dướichồng lên quy hoạch của cấp trên. Có thể nói, nội dung công văn số2499 đã “lấn sân” Bộ Giao thông Vận tải, vi phạm Điều 26 và Điều 27 nghịđịnh số 11 (24/2/2010), có hiệu lực từ ngày 15/4/2010). Tại khoản 3,Điều 26, Nghị định nói trên, đã quy định: “Dự án khu đô thị, khu côngnghiệp, khu kinh tế, khu dân cư, khu thương mại dịch vụ và các côngtrình khác phải xây dựng theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phêduyệt và có hệ thống đường gom nằm ngoài phạm vi đất dành cho đường bộ.Chủ đầu tư dự án chịu trách nhiệm xây dựng hệ thống đường gom, khôngđược sử dụng đất dành cho đường bộ để làm công trình phụ trợ, đường đấunối…”. Nhưng không hiểu tại sao UBND thành phố Cần Thơ lại “ưu ái” giaocho Công ty Him Lam 19.235 m2 để xây dựng cơ sở hạ tầng, trong khi phầnđất này đã thuộc dự án Bộ Giao thông Vận tải quản lý.
Tại điểmb, Điều 27, Nghị định 11 (24/02/2010) còn quy định: “Bộ Giao thông Vậntải chấp thuận đối với công trình thiết yếu trên hệ thống đường quốc lộ,đường cao tốc”. Việc UBND thành phố Cần Thơ giao đất lộ giới thuộc quốclộ 91B theo quy định thì phải được sự chấp thuận của Bộ Giao thông Vậntải. Đến nay, chưa có văn bản nào của Bộ Giao thông Vận tải cho phépthành phố Cần Thơ xây dựng cơ sở hạ tầng trên hành lang lộ giới thuộcquốc lộ 91B, nhưng UBND thành phố Cần Thơ đã cho phép Công ty Him Lamthực hiện.
* Bồi thường không thỏa đáng
Ngày22/6/2009 UBND thành phố Cần Thơ cũng ban hành quyết định số 1850 vềviệc phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng, tỷ lệ 1/500 Khu đô thịtái định cư Cửu Long và nêu rõ: Quy hoạch 2 khu chức năng ở riêng biệtlà khu chung cư thấp tầng và cao tầng, bố trí dọc theo quốc lộ 91B, phầnnày nhà đầu tư (Công ty Him Lam) sẽ đầu tư xây dựng và kinh doanh; phầndiện tích còn lại bố trí dạng nhà ở liên kế tái định cư và giao lại chothành phố để bố trí nhà ở tái định cư.
Tại khoản 2,Điều 40 của Luật Đất đai 2003 có quy định rõ: “Đối với dự án sản xuấtkinh doanh phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt thì nhàđầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốnbằng quyền sử dụng đất của các tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân màkhông phải thực hiện thủ tục thu hồi đất”. Khi dự án không thuộc diệnnhà nước thu hồi đất thì theo Khoản 2, Điều 28 về áp dụng thủ tục thuhồi đất, theo Nghị định số 69 (20/8/2009) có hướng dẫn: “Đối với dự ánđầu tư sử dụng đất không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất thì khôngphải làm thủ tục thu hồi đất; sau khi được giới thiệu địa điểm, chủ đầutư và người sử dụng đất thỏa thuận theo hình thức chuyển nhượng, chothuê, góp vốn bằng quyền sử dụng đất và làm thủ tục chuyển mục đích sửdụng đất đối với trường hợp thay đổi mục đích sử dụng đất”. Như vậy, cácquyết định thu hồi đất của UBND quận Bình Thủy là sai Luật Đất đai(2003).
Bên cạnh đó, giá bồi thường đối với những giađình bị thu hồi đất cũng không thỏa đáng, thấp hơn nhiều so với giá thịtrường, khiến bà con bức xúc . Bà Võ Kim Tuyến (ngụ số 138/40D, PhạmNgũ Lão, phường An Hòa, quận Ninh Kiều) có thửa đất (đã xây nhà) diệntích 90m2, giá thị trường gần 450 triệu đồng, nhưng chỉ được tính giábồi thường là 96 triệu đồng. Đất của các hộ dân ở tổ 7, khu vựcBình An, cách mặt tiền quốc lộ 91B vài trăm mét cũng chỉ được tính giábồi thường 700 ngàn đồng/m2, đất nông nghiệp lại càng thấp hơn với 150nghìn đồng/m2, chỉ bằng từ 1/6 đến 1/3 giá đất mà họ đã mua.
Đáng chú ý là trường hợp của ông Nguyễn Ngọc Châu, ngụsố 1/10 Phạm Ngũ Lão, phường Thới Bình, quận Ninh Kiều). Ngày14/6/2013, UBND quận Bình Thủy ra quyết định thu hồi 478,1m2 đất của ôngChâu để phục vụ dự án xây dựng Khu đô thị tái định cư Cửu Long. Thửađất này giá thị trường là 250 triệu đồng mỗi mét chiều ngang, nhưng giábồi thường chỉ có 50 triệu đồng mỗi mét chiều ngang. Đáng lưu ý là trong478,1m2 đất nêu trên, có 282,6m2 không thuộc diện bị thu hồi vì nằmngoài quy hoạch, nhưng vẫn bị UBND quận Bình Thủy thu hồi và tính giábồi thường chỉ 1,2 triệu đồng/m2 trong khi giá thị trường là 4,67 triệuđồng/m2.
Những hộ này đã gửi đơn khiếu nại đếnnhiều cơ quan chức năng, nhưng đến nay nguyện vọng của họ vẫn chưa đượcgiải quyết thỏa đáng. Việc UBND quận Bình Thủy thu hồi đất thay chonhà đầu tư và thu hồi cả đất nằm ngoài quy hoạch, bồi thường không thỏađáng, đang gây bức xúc dư luận tại địa phương./.
Ngọc Thiện – Thế Đạt (TTXVN)
