Những ngày qua, người dân ở thành phố Cẩm Phả (Quảng Ninh) khá hoang mang về hiện tượng sụt đất, gây ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống của người dân.
Trao đổi với phóng viên Vietnam+ về vấn đề này, tiến sĩ Doãn Đình Lâm (Trưởng phòng Trầm tích, Viện Địa chất, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho hay, hiện tượng sụt mặt đất gây ra bởi sự mất cân bằng của lớp đất trên mặt khi tầng đất ở dưới bị cuốn đi do hoạt động ngầm của nước hay bất kỳ hoạt động nào (do con người hoặc tự nhiên), tạo ra lỗ hổng bên dưới.
Tại Việt Nam, hiện tượng “hố tử thần” không phải là hiếm gặp. Ông Lâm phỏng đoán, hiện tượng ở Cẩm Phả trong thời gian vừa qua là hệ quả của quá trình xói ngầm, tạo nên những khoảng trống dưới mặt đất gây mất cân bằng, dẫn tới sụt đất.
Cũng theo vị chuyên gia này, quá trình xói ngầm có thể do hoạt động của nước ngầm, hoạt động Cactơ (Karst-hang đá vôi), khai thác khoáng sản ngầm (đào các hang ngầm khai thác than, vàng, thiếc....).
Theo ông Lâm, tại Cẩm Phả rất phổ biến các thành tạo chứa than Triat. Do đó, các khu vực xảy ra sụt đất có thể hình thành trong quá trình khai thác than. Cùng đó, hoạt động của nước ngầm đã tạo ra các lỗ hổng rỗng ngầm dưới đất. Qua thời gian, các lỗ hổng ngầm này phát triển, gây mất cân bằng, dẫn tới hình thành các "hố tử thần."
Có một nguồn ý kiến lại phỏng đoán, bên dưới khu dân cư sinh sống có thể là dòng sông cổ và khi có tác động của nước ngầm tạo thành dòng gây ra sụt lún.
Tuy nhiên, tất cả những ý kiến trên vẫn chỉ là phỏng đoán và tiến sĩ Doãn Đình Lâm cho rằng để xác định chính xác nguyên nhân sụt đất ở Cẩm Phả cần thực hiện các nghiên cứu chi tiết về địa chất-địa mạo.
[Quảng Ngãi: Xuất hiện các vết nứt đất sâu, lan rộng]
Vị chuyên gia này cũng cho hay, hiện nay công nghệ đo GPR (Ground Penetrating Rada-Rada xuyên đất) cho phép nghiên cứu chi tiết cấu trúc bên dưới mặt đất giống như công nghệ cắt lớp trong y học. Do đó, nếu dùng GPR có thể xác định chính xác vị trí các hố tử thần sẽ xuất hiện.
“Để trả lời thấu đáo về nguyên nhân xuất hiện các ‘hố tử thần’ ở Cẩm Phả, cần phải thực hiện công tác đo GPR chi tiết, kết hợp với nghiên cứu về đặc điểm địa chất-kiến tạo khu vực,” ông Lâm chốt lại.
Trước đó, Vietnam+ đã thông tin về những vụ sụt lún tại Cẩm Phả. Gần nhất là ngày khoảng 1 giờ ngày 26/8, tại tổ 50, khu Hải Sơn I, phường Cẩm Đông xảy ra vụ sụt lún có đường kính rộng hơn 7m, sâu 3m (trong đó có hơn 1m nước), gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới hộ ông Bùi Bá Thành và 6 hộ liền kề, làm bị thương một người./.
Trao đổi với phóng viên Vietnam+ về vấn đề này, tiến sĩ Doãn Đình Lâm (Trưởng phòng Trầm tích, Viện Địa chất, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho hay, hiện tượng sụt mặt đất gây ra bởi sự mất cân bằng của lớp đất trên mặt khi tầng đất ở dưới bị cuốn đi do hoạt động ngầm của nước hay bất kỳ hoạt động nào (do con người hoặc tự nhiên), tạo ra lỗ hổng bên dưới.
Tại Việt Nam, hiện tượng “hố tử thần” không phải là hiếm gặp. Ông Lâm phỏng đoán, hiện tượng ở Cẩm Phả trong thời gian vừa qua là hệ quả của quá trình xói ngầm, tạo nên những khoảng trống dưới mặt đất gây mất cân bằng, dẫn tới sụt đất.
Cũng theo vị chuyên gia này, quá trình xói ngầm có thể do hoạt động của nước ngầm, hoạt động Cactơ (Karst-hang đá vôi), khai thác khoáng sản ngầm (đào các hang ngầm khai thác than, vàng, thiếc....).
Theo ông Lâm, tại Cẩm Phả rất phổ biến các thành tạo chứa than Triat. Do đó, các khu vực xảy ra sụt đất có thể hình thành trong quá trình khai thác than. Cùng đó, hoạt động của nước ngầm đã tạo ra các lỗ hổng rỗng ngầm dưới đất. Qua thời gian, các lỗ hổng ngầm này phát triển, gây mất cân bằng, dẫn tới hình thành các "hố tử thần."
Có một nguồn ý kiến lại phỏng đoán, bên dưới khu dân cư sinh sống có thể là dòng sông cổ và khi có tác động của nước ngầm tạo thành dòng gây ra sụt lún.
Tuy nhiên, tất cả những ý kiến trên vẫn chỉ là phỏng đoán và tiến sĩ Doãn Đình Lâm cho rằng để xác định chính xác nguyên nhân sụt đất ở Cẩm Phả cần thực hiện các nghiên cứu chi tiết về địa chất-địa mạo.
[Quảng Ngãi: Xuất hiện các vết nứt đất sâu, lan rộng]
Vị chuyên gia này cũng cho hay, hiện nay công nghệ đo GPR (Ground Penetrating Rada-Rada xuyên đất) cho phép nghiên cứu chi tiết cấu trúc bên dưới mặt đất giống như công nghệ cắt lớp trong y học. Do đó, nếu dùng GPR có thể xác định chính xác vị trí các hố tử thần sẽ xuất hiện.
“Để trả lời thấu đáo về nguyên nhân xuất hiện các ‘hố tử thần’ ở Cẩm Phả, cần phải thực hiện công tác đo GPR chi tiết, kết hợp với nghiên cứu về đặc điểm địa chất-kiến tạo khu vực,” ông Lâm chốt lại.
Trước đó, Vietnam+ đã thông tin về những vụ sụt lún tại Cẩm Phả. Gần nhất là ngày khoảng 1 giờ ngày 26/8, tại tổ 50, khu Hải Sơn I, phường Cẩm Đông xảy ra vụ sụt lún có đường kính rộng hơn 7m, sâu 3m (trong đó có hơn 1m nước), gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới hộ ông Bùi Bá Thành và 6 hộ liền kề, làm bị thương một người./.
Trung Hiền (Vietnam+)
