Người lao động làm các thủ tục để hưởng chế độ tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Hà Nam. (Ảnh: Nguyễn Chinh/TTXVN) Liên quan đến tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần đang được cử tri và nhân dân quan tâm, tại Phiên họp thứ 18 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra chiều 15/12, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam Chu Mạnh Sinh cho biết so với bình quân các năm, con số ước tăng 3,7% của năm 2022 không phải là bất thường.
Qua thống kê, trong giai đoạn 2016-2021, toàn quốc có trên 4 triệu người được giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần, chưa tính số lao động do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an giải quyết.
Số lượng năm sau luôn cao hơn năm trước, với tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 11,6%.
[Bài toán rút bảo hiểm xã hội một lần: Tạo niềm tin cho người lao động]
Số người hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo điều kiện ngừng đóng bảo hiểm xã hội sau 1 năm chiếm 98,8% tổng số lượt người hưởng một lần trong giai đoạn 2016-2021.
Số người hưởng một lần theo các điều kiện khác chiếm ít hơn.
Thời gian qua, tốc độ hưởng bảo hiểm xã hội một lần có chiều hướng tăng qua các năm.
Đề cập đến nguyên nhân, ông Chu Mạnh Sinh cho hay là do các chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần để tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động, đồng thời còn do tác động tiêu cực của dịch bệnh hơn 2 năm qua khiến đời sống của người dân, cũng như người lao động, gặp rất nhiều khó khăn.
Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Chu Mạnh Sinh phát biểu. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN) Nhiều trường hợp chỉ còn trông chờ vào số tiền rút bảo hiểm xã hội một lần để trang trải cuộc sống.
Như vậy, trong 5 năm qua, bình quân mỗi năm có khoảng 800.000 người rút bảo hiểm xã hội một lần.
Theo thống kê của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, số người hưởng bảo hiểm xã hội một lần ước năm 2022 là 895.500 người, tăng 3,7% so với cùng kỳ năm 2021.
“So với bình quân các năm vừa qua, mức tăng ước của năm 2022 cũng không phải là bất thường,” ông Sinh khẳng định.
Theo Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần tăng nhanh liên quan mật thiết đến sự phát triển của kinh tế-xã hội.
Vì vậy, trong thời gian tới, Nhà nước cần có những giải pháp tổng thể mang tính vĩ mô để thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế, mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, tăng thu nhập, cũng như nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động.
Đồng thời, khi đề xuất sửa Luật Bảo hiểm xã hội, cần có những chính sách tăng quyền lợi đối với người lao động có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội chưa được hưởng một lần, giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động có nhiều cơ hội để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động.
Ông Chu Mạnh Sinh cho hay theo chức năng, nhiệm vụ được giao, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã tổ chức tuyên truyền sâu rộng, tác động mạnh đến người lao động về những thiệt thòi khi rời khỏi hệ thống bảo hiểm xã hội, chỉ đạo Bảo hiểm Xã hội các tỉnh, thành phố đẩy mạnh công tác truyền thông, không nên nhận bảo hiểm xã hội một lần.
Bảo hiểm Xã hội Việt Nam phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí, truyền thông của Trung ương và địa phương khuyến cáo người lao động không nên nhận bảo hiểm xã hội một lần.
Tăng cường đẩy mạnh truyền thông về lợi ích của người hưởng lương hưu để vận động người dân tích cực, chủ động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thay vì hưởng một lần.
Một giải pháp hiệu quả khác mà Bảo hiểm Xã hội Việt Nam áp dụng là đề nghị Bảo hiểm Xã hội các tỉnh, thành phố thực hiện tuyên truyền, vận động ngay tại các bộ phận một cửa khi tiếp nhận hồ sơ.
“Theo thống kê của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, trong 9 tháng (đến ngày 30/9/2022), số người tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội sau khi được vận động, thuyết phục của cán bộ Bảo hiểm Xã hội tại bộ phận một cửa là 15.068 người. Có nghĩa là việc thuyết phục rất hiệu quả,” ông Chu Mạnh Sinh cho hay.
Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN) Thời gian tới, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong việc phối hợp với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và các cơ quan có liên quan để tăng cường hơn nữa công tác truyền thông, vận động và sớm nghiên cứu, đề xuất các giải pháp cụ thể, căn cơ, lâu dài để hạn chế nhất tình trạng người lao động thực hiện rút bảo hiểm xã hội một lần.
Đề cập đến vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết trong các báo cáo hàng năm, Ủy ban Xã hội đã thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội và quản lý, sử dụng Quỹ bảo hiểm xã hội, trong đó đều có nội dung về vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần.
Năm 2022, Ủy ban đã có giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội trong giai đoạn 2016-2021.
Bà Nguyễn Thúy Anh cho rằng số lượng người hưởng bảo hiểm xã hội một lần có tăng cao so với trước vì nhiều nguyên nhân khác nhau, tuy nhiên chưa có giải pháp hữu hiệu để xử lý.
Vấn đề này cần được quan tâm hơn nữa khi xem xét sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội trong thời gian tới./.
