Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN) Sáng 29/12, tham luận tại Hội nghị Chính phủ với địa phương, các “Tư lệnh” ngành đã nêu lên nhiều bài học kinh nghiệm trong nỗ lực thực hiện mục tiêu kép của Chính phủ trong năm 2020. Đây là những bài học quý cho công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu của năm 2021 và các năm tiếp theo.
Phát huy mạnh mẽ khối đại đoàn kết dân tộc
Bài học đầu tiên được Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu lên là phát huy mạnh mẽ khối đại đoàn kết dân tộc, tạo sự thống nhất, đồng thuận và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ, đồng lòng của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, từ đó tạo ra sức mạnh tổng thể và sức mạnh của dân tộc một cách mạnh mẽ, quyết tâm thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu đề ra.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, công tác phòng, chống dịch COVID-19 và phục hồi tăng trưởng kinh tế đã nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quốc hội, sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ một cách kịp thời, chính xác và hiệu quả. Bên cạnh đó, có sự tham mưu, nỗ lực của tất cả các cấp, các ngành, địa phương, sự đồng lòng ủng hộ của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp.
“Thành tựu đạt được là công sức của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta, khẳng định những ưu việt của chế độ ta và trên hết là làm cho tất cả chúng ta cùng tự hào về đất nước Việt Nam, cùng vững tin rằng chúng ta có thể làm được nhiều điều kỳ diệu hơn thế nữa trong phát triển đất nước," Bộ trưởng khẳng định.
Bài học thứ hai Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề cập là quyết tâm xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ và không ngừng nâng cao năng lực nội tại, sức chống chịu của nền kinh tế, trước những biến động của quốc tế.
Chủ trương đúng đắn của Đảng về việc xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ đã được triển khai mạnh mẽ trong cả nhiệm kỳ qua; đồng thời tận dụng triệt để các thuận lợi, tranh thủ cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững, tận dụng tối đa việc thu hút FDI có chất lượng trong quá trình điều chỉnh đầu tư quốc tế đang diễn ra mạnh mẽ hiện nay để gia tăng tính độc lập, tự chủ, khả năng chống chịu của nền kinh tế.
Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư cũng nêu bài học về tiếp tục đổi mới tư duy phát triển, xây dựng giải pháp và đối sách phù hợp giúp nền kinh tế trụ vững, vượt qua khó khăn, phát triển nhanh và bền vững.
Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, các FTA thế hệ mới, cơ cấu dân số vàng, chuyển dịch đầu tư quốc tế... đang là cơ hội vàng cho giai đoạn 10 năm tới của Việt Nam để đạt được những mục tiêu đề ra. Từ đó, đòi hỏi chúng ta phải đẩy nhanh việc cơ cấu lại nền kinh tế, cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực theo hướng ứng dụng mạnh mẽ hơn khoa học công nghệ, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, phát triển các mô hình kinh tế mới, kinh tế chia sẻ, kinh tế ban đêm, kinh tế số... đem lại hiệu quả, năng suất cao hơn và nâng cao giá trị sản phẩm, góp phần thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững.
Cùng với đó, Việt Nam phải thường xuyên nâng cao bản lĩnh trí tuệ, đổi mới sáng tạo trong công tác nghiên cứu, xây dựng, tham mưu về thể chế, pháp luật, cơ chế, chính sách; công tác thực thi phải triển khai quyết liệt hơn, linh hoạt và hiệu quả, thích ứng với những biến đổi và biến động của bối cảnh; phát triển hài hòa, cân đối giữa kinh tế với xã hội và môi trường, trong đó thường xuyên quan tâm xây dựng và triển khai các chính sách an sinh xã hội, phát triển văn hóa, phát triển sức mạnh, khát vọng của con người Việt Nam…
[Tiếp tục khống chế tốt COVID-19, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội]
Theo Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh, bài học và nhiệm vụ cao nhất là quyết liệt tập trung chỉ đạo phòng, chống dịch. Việc thực hiện mục tiêu kép rất cần sự chỉ đạo xuyên suốt, thống nhất, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 và có hướng dẫn cụ thể về giải pháp để các bộ, ngành phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, Bộ trưởng cho rằng, không được chủ quan, phải luôn bám sát thực tiễn để có ứng phó kịp thời.
Đẩy mạnh chuyển đổi số
Đề cập về nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2021, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng diễn biến của dịch COVID-19 đang rất phức tạp và có thể kéo dài trong một số năm tới, do vậy cần kế thừa, phát huy bài học kinh nghiệm trong năm 2020 cũng như nhiệm kỳ qua để tiếp tục thực hiện các mục tiêu kép một cách linh hoạt, hiệu quả. Phòng, chống dịch vẫn là ưu tiên hàng đầu, trở thành điều kiện cần quan trọng nhất để triển khai các giải pháp, chính sách về kinh tế xã hội, ngân sách nhà nước. Việc mở cửa lại nền kinh tế cho các giao thương với thế giới vẫn phải xem xét và có bước đi thận trọng.
“Phải tranh thủ tận dụng thời cơ và cơ hội để đẩy nhanh tiến độ cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo cũng như ba đột phá chiến lược nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, tính tự chủ và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Trong đó, đặc biệt cần đẩy nhanh tiến độ cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực theo hướng tạo ra nhiều giá trị gia tăng hơn trong các sản phẩm, nâng cao năng suất, chất lượng và tính cạnh tranh của sản phẩm," Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.
Đặc biệt, Bộ trưởng nhấn mạnh đến một chương trình quan trọng trong năm 2021, đó là tăng tỷ trọng của ngành chế biến, chế tạo, công nghiệp mũi nhọn và công nghiệp phụ trợ gắn với công nghệ thông minh, chuyển đổi số; tập trung hoàn thiện nhanh khung khổ pháp lý kết hợp triển khai các loại hình kinh tế mới, kinh tế số và cung cấp các dịch vụ công, triển khai toàn diện chương trình hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp Việt Nam.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh phát biểu. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN) Đây cũng là nội dung được nhiều Bộ trưởng đề cập đến. Theo Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh, các doanh nghiệp và Chính phủ cần đồng hành trong phát triển thương mại điện tử, nhất là chuyển đổi số. Kinh nghiệm thực tế cho thấy, năm 2020 nếu chúng ta không linh hoạt khai thác tốt nền tảng số và cơ chế thương mại điện tử thì sẽ không đạt được những chỉ số ấn tượng vừa qua. Việt Nam là một trong những quốc gia đã chuyển sang xúc tiến thương mại và phát triển thị trường trên nền tảng số.
Theo thống kê của Bộ Công Thương, năm 2020, Việt Nam có tới 550 cuộc giao thương, xúc tiến thương mại trên nền tảng số và điện tử, giúp cho doanh nghiệp và các địa phương chậm phát triển có điều kiện khai thác những thị trường ở xa, khó khăn, nhất là những thị trường mới nổi, thị trường FTA.
“Năm 2021, không chỉ các nền tảng số phục vụ cho doanh nghiệp mà cả Chính phủ điện tử, đặc biệt là hệ thống dịch vụ công trực tuyến cần tiếp tục nhân rộng để có điều kiện phát triển mạnh mẽ hơn," Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định.
Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho hay, chuyển đổi số là một việc mới, vậy nên cần có nghị quyết của cấp ủy đảng. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chương trình chuyển đổi số quốc gia là chương trình xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số; là chương trình chuyển đổi số đồng thời các ngành, các địa phương. Đây là sự tiếp nối cụ thể hóa Nghị quyết 52 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Cấp ủy, các bộ, ngành, địa phương cần sớm ban hành nghị quyết chuyên đề về chuyển đổi số.
“Hiện nay, gần 30 bộ ngành, tỉnh, thành ban hành nghị quyết và chương trình về chuyển đổi số. Để đẩy nhanh chuyển đổi số thì hạ tầng số phải đi trước. Đó là mỗi người dân một điện thoại thông minh, mỗi một gia đình một đường Internet cáp quang tốc độ cao, mỗi hộ gia đình một địa chỉ số. Việc này địa phương chỉ đạo và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp bưu chính viễn thông làm," Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, chuyển đổi số cần đầu tư nhưng không nhiều, khoảng 1-1,5% ngân sách hàng năm và 10% trong số đó là dành cho an toàn, an ninh mạng. Thuê dịch vụ, thuê hạ tầng là cách tiếp cận tốt hơn là tự đầu tư, tự khai thác. Về triển khai, thay vì làm dần dần, làm từng phần thì làm nhanh, làm toàn diện, đặt mục tiêu cao. Đây là sự khác biệt căn bản giữa cách tiếp cận công nghệ thông tin và chuyển đổi số.
Nhiều ý kiến tại Hội nghị nhận định, năm 2021 là năm có ý nghĩa đặc biệt, là năm khởi đầu thực hiện chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn tới, thách thức là rất lớn nhưng cơ hội cũng không nhỏ, đòi hỏi các bộ, ngành, địa phương phải mạnh mẽ, nỗ lực tích cực hơn nữa để chủ động quyết định vận mệnh của đất nước trong tương lai.
Theo như Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng là “phải luôn luôn đổi mới tư duy, quyết liệt trong hành động, chủ động nắm bắt được tình hình, biến khó khăn, thách thức thành cơ hội, tận dụng hiệu quả các cơ hội để hiện thực tốt nhất các nhiệm vụ trọng tâm, tạo nền tảng vững chắc cho việc thực hiện các mục tiêu, định hướng, chiến lược phát triển đất nước, hiện thực hóa khát vọng phát triển về một đất nước giàu mạnh hơn, tươi đẹp hơn”./.
