Một vụ nổ xảy ra khi quân đội Israel tấn công các mục tiêu của phong trào Hồi giáo Hamas tại Dải Gaza ngày 20/7. (Nguồn: AFP/TTXVN) Phóng viên TTXVN tại Trung đông dẫn báo Haaretz cho biết, ngày 29/7, Saudi Arabia và một số quốc gia Arab đã trao đổi với chính quyền Mỹ về việc các nước này sẽ không ủng hộ Kế hoạch hòa bình Trung Đông của Mỹ giải quyết xung đột Israel-Palestine, nếu Kế hoạch này không bao gồm nội dung Đông Jerusalem là thủ đô của nhà nước Palestine trong tương lai.
Hãng tin Anh Reuters trước đó đưa tin Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz Al Saud đã khẳng định lập trường trên của Riyadh trong các cuộc tiếp xúc gần đây với giới chức cấp cao Mỹ cũng như với các đồng minh Arab và Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas.
Báo Haaretz đã xác nhận thông tin này của Reuters sau khi trao đổi với các nhà ngoại giao liên quan kế hoạch hòa bình nêu trên.
Theo các nguồn tin trên, trong các cuộc tiếp xúc, Quốc vương Salman bày tỏ ủng hộ lập trường của Palestine và tái khẳng định với các lãnh đạo Arab khác rằng Saudi Arabia tiếp tục duy trì các cam kết trong Sáng kiến hòa bình Arab năm 2002, trong đó ủng hộ thành lập một Nhà nước Palestine có đường biên giới trước năm 1967 và thủ đô là Đông Jerusalem.
Giới phân tích nhận định việc Quốc vương Saudi Arabia khẳng định lập trường trên đã giúp đẩy lùi những nhận định trước đó của giới truyền thông cho rằng Riyadh có thể sẵn sàng chấp nhận Kế hoạch hòa bình Trung Đông của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cho dù kế hoạch đó là không thể chấp nhận được đối với người Palestine.
Năm ngoái, trước thời điểm Tổng thống Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, báo New York Times đưa tin Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman đã gây áp lực để Tổng thống Palestine Abbas chấp nhận Kế hoạch hòa bình của Mỹ cho dù kế hoạch đó không đưa ra cam kết rõ ràng về thành lập một Nhà nước Palestine hoặc Đông Jerusalem là thủ đô của Nhà nước Palestine tương lai.
Theo nguồn tin này, Tổng thống Abbas đã từ chối, dẫn tới khủng hoảng giữa Chính quyền Palestine và Riyadh.
[Lãnh đạo Arab yêu cầu Mỹ chưa công bố kế hoạch hòa bình Trung Đông]
Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi trong những tháng gần đây, một phần do Tổng thống Trump quyết định công nhận Đông Jerusalem là thủ đô của Israel và chuyển Đại sứ quán của Mỹ từ Tel Aviv tới Jerusalem.
Saudi Arabia đã lên án động thái này của người đứng đầu Nhà Trắng.
Tháng 6 vừa qua, Cố vấn cấp cao Nhà Trắng Jared Kushner đã có chuyến thăm các nước Jordan, Saudi Arabia, Qatar, Ai Cập và Israel, một tuần sau chuyến thăm khu vực này của đặc phái viên Trung Đông của Mỹ Jason Greenblatt.
Kết thúc chuyến thăm, ông Kusshner cho biết Washington sẽ sớm công bố kế hoạch hòa bình Trung Đông và sẽ thúc đẩy kế hoạch này cho dù Tổng thống Palestine Abbas có tham gia hay không.
Tuy nhiên, các lãnh đạo Arab đã yêu cầu Mỹ chưa công bố kế hoạch hòa bình Trung Đông. Jordan và Ai Cập nêu rõ đề nghị chính quyền Mỹ chỉ công bố kế hoạch hòa bình nếu kế hoạch đó công bằng đối với Palestine.
Jordan cảnh báo Mỹ nếu Kế hoạch hòa bình thiên vị Israel sẽ gây ra bất ổn tại Jordan, và chính quyền Amman sẽ kịch liệt phản đối./.
