Phát biểu tại Hội thảo khởi động Dự án Hợp tác Kỹ thuật của JICA “Nâng cao năng lực về thúc đẩy hiệu quả thị trường chứng khoán Việt Nam,” ngày 23/9, ông Kojima Kazunobu, Cố vấn trưởng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) nhấn mạnh các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có nhà đầu tư Nhật Bản đang dành rất nhiều sự quan tâm cho thị trường chứng khoán Việt Nam.
"Các công ty lớn và các công ty mới nổi có sức hút đầu tư tiến hành huy động vốn qua IPO (chào bán công khai lần đầu) và niêm yết thì một lượng lớn vốn nước ngoài sẽ chảy vào Việt Nam," ông Kojima Kazunobu nói.
Nâng hạng thị trường chứng khoán: “Nút thắt” lớn nhất sắp được cởi
Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, cho biết nâng hạng thị trường chính là giải pháp quan trọng nhất để thúc đẩy mạnh mẽ thị trường chứng khoán.
Cũng theo ông Kojima Kazunobu, cơ hội tốt nhất để nhà đầu tư nước ngoài đầu tư chứng khoán tại Việt Nam là tham gia IPO, nhưng với quy trình thông qua đấu giá như hiện nay lại khiến họ khó tham gia. Hơn thế nữa, số lượng các công ty thực hiện IPO và niêm yết mới trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong những năm gần đây là khá hạn chế.
Để giải quyết vấn đề này, ông Kojima cho rằng Việt Nam cần phải có một phương thức IPO mới có thể tương thích với các chuẩn mực quốc tế, như bảo lãnh phát hành, dựng sổ cần sớm được thiết lập.
Trên cơ sở đó, ông Kojima cho biết dự án Hợp tác Kỹ thuật của JICA “Nâng cao năng lực về thúc đẩy hiệu quả thị trường chứng khoán Việt Nam” sẽ hướng tới việc nâng cao năng lực về thúc đẩy hiệu quả thị trường chứng khoán Việt Nam. Đây là dự án hợp tác kỹ thuật với mục đích nâng cao năng lực của Ủy ban chứng khoán Nhà nước và các Sở Giao dịch Chứng khoán, thông qua nhiều hoạt động như tư vấn chặt chẽ, xây dựng năng lực tại nhiều vấn đề liên quan. Trên yêu cầu đó, dự án sẽ tập trung vào việc giám sát và thanh tra thị trường chứng khoán, giám sát các định chế trung gian thị trường, quản lý niêm yết và chào bán chứng khoán ra công chúng theo chuẩn mực quốc tế và nâng cao nhận thức về trách nhiệm bảo vệ nhà đầu tư của công ty niêm yết.
Trên thực tế, đây là dự án tiếp nối dự án “Nâng cao năng lực về cải thiện tính công bằng và minh bạch của thị trường cổ phiếu Việt Nam" được JICA thực hiện từ năm 2019-2023. Bước vào giai đoạn mới, trong bối cảnh thực hiện "Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam đến năm 2030," Chính phủ Nhật Bản cho biết sẽ tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực của Chính phủ Việt Nam nhằm nâng cao hơn nữa năng lực của các cơ quan có liên quan và nâng hạng thị trường chứng khoán, thúc đẩy sự phát triển mang tính bền vững cả về mặt kinh tế và xã hội của nền kinh tế. Dự án mới này cũng thúc đẩy thị trường chứng khoán Việt Nam hội nhập sâu rộng vào thị trường ASEAN và quốc tế.
Dự án sẽ tập trung vào ba nội dung chính: Tăng cường giám sát thị trường; cải thiện và phát triển chất lượng các định chế trung gian thị trường; cải thiện hoạt động chào bán ra công chúng và niêm yết theo chuẩn mực quốc tế.
“Nếu IPO được triển khai đồng thời với thủ tục phê duyệt niêm yết, các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có nhà đầu tư Nhật Bản, sẽ có thể đầu tư vào các cổ phiếu hấp dẫn, mới niêm yết ngay từ giai đoạn IPO, làm gia tăng đáng kể cơ hội đầu tư của họ vào các thị trường chứng khoán Việt Nam,” ông Kojima nhấn mạnh.
Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương cho biết đến cuối tháng 8/2024, vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam đạt hơn 7 triệu tỷ đồng (280 tỷ USD), tăng 19% so với cuối năm 2023 và tương đương 69% GDP ước tính năm 2023. Theo đó, giá trị giao dịch bình quân đạt gần 1 tỷ USD, tăng 31% so với bình quân năm trước. Thị trường hiện có 728 cổ phiếu niêm yết và 878 cổ phiếu trên UpCoM với tổng giá trị niêm yết đạt 2.246 nghìn tỷ đồng, tăng 5,5% so với cuối năm ngoái. Hiện các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ khoảng 50 tỷ USD giá trị cổ phiếu, tương đương hơn 17% vốn hóa thị trường./.
Dự án “Nâng cao năng lực về thúc đẩy hiệu quả thị trường chứng khoán Việt Nam" bao gồm các cấu phần chính:
Tăng cường năng lực của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các Sở Giao dịch trong việc thanh tra giám sát thị trường để phát hiện các giao dịch và hoạt động không công bằng trên thị trường cổ phiếu (gồm cả thị trường phái sinh) và quản lý hiệu quả.
Tăng cường năng lực của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong việc giám sát và phát triển các trung gian thị trường (công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ) hướng tới tăng cường bảo vệ nhà đầu tư, sử dụng hiệu quả các tổ chức tự quản và phát triển nhà đầu tư tổ chức.
Tăng cường năng lực của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các Sở Giao dịch trong việc quản lý niêm yết và phát hành chứng khoán ra công chúng, tập trung vào tái cấu trúc thị trường (gồm thị trường khởi nghiệp) và quy định niêm yết; quản lý niêm yết (tập trung vào công bố thông tin của các công ty niêm yết, gồm các các thông tin phi tài chính như ESG, TCFD); phương thức bảo lãnh phát hành/dựng sổ dựa trên chuẩn mực quốc tế.