Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, dịch COVID-19 đã khiến 60-70% số hợp tác xã nông nghiệp chịu tác động khiến sản xuất kinh doanh sụt giảm, nhất là các hợp tác xã chuyên cung cấp các sản phẩm như trái cây, nguyên liệu dược liệu, hoa, nguyên liệu và đồ gỗ để xuất khẩu đi Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu, Mỹ...
Để giảm thiểu tác động xấu của dịch COVID-19 đến sản xuất kinh doanh, một số hợp tác xã đã chủ động đưa ra những giải pháp, sáng kiến độc đáo, nhân cơ hội này cơ cấu lại hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Cùng với khó khăn trong xuất khẩu, trong nước, khi nhiều nhà hàng, bếp ăn tập thể, trường học... cũng tạm thời đóng cửa khiến nhu cầu các mặt hàng rau, quả tươi, cá nước ngọt suy giảm.
Sản phẩm gia cầm cũng tiêu thụ khó khăn do hạn chế đi lại, vận chuyển giữa các tỉnh. Theo đó, có khoảng 30% tổng số hợp tác xã cả nước là nhóm chuyên sản xuất rau củ quả, hoa, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và nhóm làm dịch vụ thỏa thuận, liên kết sản xuất nguyên liệu và liên kết xuất khẩu, tiêu thụ siêu thị, bếp ăn tập thể đã chịu ảnh hưởng mạnh.
Trong hai tháng qua, sản lượng cung ứng của nhóm hợp tác xã này đã giảm từ 30-50%. Giá bán các loại sản phẩm này cũng giảm từ 20-50%. Nhất là các hợp tác xã chăn nuôi gia cầm có sản lượng bán ra giảm 40%, giá bán giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái.
Chỉ có hợp tác xã lúa gạo có doanh số kinh doanh cao do thị trường lúa gạo khởi sắc. Còn các hợp tác xã làm các dịch vụ tưới tiêu, cung cấp phân bón, vật tư cho sản xuất nông nghiệp bị tác động chưa đáng kể.
Khi các nhà hàng, bếp ăn tập thể... bị đóng cửa, chuỗi cung ứng thực phẩm tươi sống ở các đô thị bị ảnh hưởng, các hợp tác xã đã thay đổi phương thức cung ứng bằng cách nhiều hợp tác xã sản xuất các mặt hàng thực phẩm khác nhau cùng liên kết lại với nhau tạo nên một nhóm để cùng nhau bán hàng, cung cấp hàng đến tận các chung cư, khu đô thị, cơ quan lớn.
Điển hình cho nhóm này là Hợp tác xã rau an toàn Cuối Qúy (huyện Đan Phương, Hà Nội), Hợp tác xã Tâm Anh (huyện Phú Xuyên), Hợp tác xã Vân Nội (huyện Đông Anh, Hà Nội)... đã liên kết, chủ động giảm giá sản phẩm khoảng 20% để kích thích tiêu dùng, chấp nhận không có lãi, mục đích là tiêu thụ được cho nông dân và các thành viên.
[Liên kết doanh nghiệp với hợp tác xã trong tiêu thụ hàng hóa]
Đặc biệt, 10 hợp tác xã ở Hải Dương, Hà Nam, Bắc Ninh có nhiều sản phẩm khác nhau cùng xây dựng một dự án hợp tác có tên CocoFood để lập các đại lý ở Hà Nội và Hải Dương và bán hàng qua mạng, tiến đến xây dựng liên hiệp hợp tác xã.
Ngoài ra, các hợp tác xã cũng chủ động giảm sản lượng, giãn đàn hay chỉ sản xuất các mặt hàng chất lượng ở nhóm tốt nhất, đồng thời tăng hàng chế biến, bảo quản.
Đại diện Hợp tác xã chăn nuôi gà công nghệ cao Long Thành Phát ở Đồng Nai cho biết, họ đã giảm đàn gà thịt xuống 40% và sử dụng hết công suất hệ thống kho lạnh bảo quản của hợp tác xã và đối tác để chờ thị trường xuất khẩu nối lại.
Một số hợp tác xã đã chủ động tái cơ cấu sản phẩm và định hướng lại đầu tư, sản xuất kinh doanh trong trung hạn.
Điển hình như một số hợp tác xã miền núi phía Bắc sản xuất rau củ quả xuất khẩu sang Trung Quốc tranh thủ vài tháng qua để xây dựng lại quy trình sản xuất, đăng ký nhãn mác chất lượng sản phẩm để chuyển sang sản xuất các sản phẩm chất lượng, xuất xứ, tem mác rõ ràng.
Một số hợp tác xã có điều kiện hơn thì tranh thủ lúc rảnh rỗi này để xây dựng các kho bảo quản, chế biến...
Để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã do dịch COVID-19, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cho biết, Bộ kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương hỗ trợ cho nông dân, hợp tác xã duy trì sản xuất trong vụ Hè Thu từ tháng 4-7/2020.
Cùng đó, hỗ trợ trực tiếp cho nông dân và hợp tác xã nông nghiệp sản xuất một số sản phẩm chủ lực như lúa, rau màu, thủy sản trên diện tích sản xuất ước tính 1,5 triệu ha lúa, 300.000 ha rau màu, 250.000 ha nuôi trồng thủy sản.
Bố trí nguồn vốn ngân sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh; cho hợp tác xã nông nghiệp được khoanh nợ, giãn nợ từ 6 tháng đến một năm và hỗ trợ lãi suất trong thời gian gia hạn…; bố trí gói tín dụng lãi suất thấp, thời hạn vay trong 2-3 năm, mức lãi bằng 1/2 lãi suất thương mại để cho khoảng 5.000 hợp tác xã nông nghiệp vay đầu tư xây dựng kho bãi, chế biến, tái cấu trúc sản xuất, mở rộng sản xuất sau khi hết dịch bệnh...
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến tháng 3/2020, cả nước có gần 15.600 hợp tác xã nông nghiệp./.
