Các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản, hiện chiếm chưa đến 1% sản lượng xe điện (EV) tại thị trường Mỹ, đang phải đối mặt với nhu cầu cấp thiết để tạo chuỗi cung ứng địa phương để tránh bị đứng ngoài cuộc đua chuyển đổi xe điện tại thị trường này.
Yêu cầu cấp bách đặt ra với các công ty Nhật Bản trong bối cảnh Chương trình trợ cấp mua xe điện (EV) được sản xuất tại Bắc Mỹ của Chính phủ Mỹ đã kích hoạt "cơn sốt" đầu tư của các nhà sản xuất ôtô thế giới.
Cuối tuần qua, tại cuộc họp báo của Toyota Motor về các kế hoạch mới của mình, Chủ tịch Koji Sato đã nhấn mạnh cam kết phát triển thế hệ EV tiếp theo và kế hoạch sản xuất xe thể thao đa dụng chạy điện tại Mỹ vào năm 2025, đánh dấu lần sản xuất EV đầu tiên tại nước này của Toyota.
Honda Motor cũng sẽ bắt đầu sản xuất EV ở Mỹ, đặt mục tiêu đưa loại xe này ra thị trường vào năm 2026. Hãng này đã nâng cấp một trong hai dây chuyền sản xuất tại nhà máy Marysville, Ohio (Mỹ); và sẽ tiếp tục sản xuất xe chạy bằng xăng và xe hybrid, đồng thời chuyển dịch sang mảng EV.
Đạo luật Giảm Lạm phát (IRA) được Mỹ thông qua hồi tháng Tám năm ngoái cung cấp khoản tín dụng thuế lên tới 7.500 USD cho những người tiêu dùng mua một số loại xe mới, bao gồm cả EV.
Ưu đãi thuế theo IRA chỉ giới hạn cho những chiếc xe được lắp ráp ở Bắc Mỹ, đó là lý do các nhà sản xuất ôtô trên khắp thế giới đang đổ xô đầu tư tại đây để không bị đứng ngoài cuộc chơi.
Kia Motors, thương hiệu con của Hyundai Motor, đã công bố tại Triển lãm Ôtô quốc tế New York tháng Tư này rằng họ có kế hoạch bắt đầu sản xuất xe EV tại Mỹ vào năm 2024; trong khi Ford Motor và Volkswagen thông báo có kế hoạch xây dựng các nhà máy sản xuất pin ôtô mới.
Các hãng xe Nhật Bản rõ ràng đang chậm chân hơn các đối thủ khác.
[Thúc đẩy sử dụng xe điện, Nhật Bản vẫn là "thiên đường" của xe lai]
Năm nhà sản xuất ôtô lớn nhất của Nhật Bản, bao gồm Toyota và Honda, đã sản xuất được 4,41 triệu xe ở Bắc Mỹ vào cuối năm 2022 và trong số này, xe điện chỉ chiếm 0,4% - theo số liệu của LMC Automotive, một công ty nghiên cứu có trụ sở tại Anh.
Năm nhà sản xuất ôtô lớn của Nhật Bản dự kiến sẽ sản xuất 950.000 xe điện ở Bắc Mỹ tính đến năm 2029 - tăng gấp sáu lần so với mức của năm 2022.
Tuy nhiên, con số đó vẫn chỉ chiếm khoảng 20% sản lượng ở Bắc Mỹ vào thời điểm đó, khi các công ty Mỹ và châu Âu có kế hoạch sản xuất 2,69 triệu xe EV vào năm 2029, bằng 30% sản lượng của họ và gấp ba lần so với các công ty Nhật Bản.
Để thực sự chuyển hướng sang xe EV ở Bắc Mỹ, các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản "phải mở rộng sang các nhà cung cấp địa phương khác với mạng lưới mua sắm được xây dựng thông qua việc sản xuất xe chạy bằng động cơ" - Giám đốc Điều hành của AlixPartners, Tomoyuki Suzuki, cho biết.
Phó Chủ tịch Toyota Yoichi Miyazaki cho biết trong khi sự cạnh tranh đầu tư vào xe điện ngày càng gay gắt, có lo ngại rằng chi phí phát triển và lao động sẽ tăng lên. Ngành ôtô của Mỹ đang đối mặt với những thách thức lớn, bao gồm cả việc nhân viên rời bỏ sản xuất và chi phí cấu trúc tăng.
Ford dự kiến sẽ công bố khoản lỗ EBIT (thu nhập trước lãi vay và thuế) đã điều chỉnh là 3 tỷ USD cho hoạt động kinh doanh EV trong năm nay. Một số tiền lớn đang được đầu tư vào các mô hình và nhà máy mới, và thua lỗ sẽ ngày càng tăng.
Trong tháng Ba vừa qua, General Motors bắt đầu cho lao động nghỉ hưu sớm do chi phí cao.
Nếu không có mức lương cao hơn, nguồn nhân lực ở Bắc Mỹ không thể được đảm bảo, điều này sẽ khiến giá xe tăng - theo ông Suzuki.
Mới đây, Tesla - hãng xe tiên phong trong lĩnh vực EV - đã giảm giá toàn bộ dòng sản phẩm xe điện tại thị trường trong nước, lần thứ ba kể từ đầu năm nay, nhằm thu hút thêm khách hàng trong bối cảnh doanh số quý 1 của hãng dù tăng 36% nhưng không được như kỳ vọng.
Trong thông báo chính thức hôm 7/4, Tesla cho biết hãng sẽ ưu đãi giảm 5.000 USD/xe đối với các mẫu xe hạng sang như xe sedan cỡ lớn dòng S và xe SUV cỡ lớn dòng X.
Tesla cũng giảm 2.000 USD/xe đối với xe SUV cỡ nhỏ dòng Y - mẫu xe ăn khách nhất của hãng, đồng thời giảm 1.000 USD/xe đối với ba mẫu xe sedan cỡ nhỏ khác.
Với sự cạnh tranh về giá cũng ngày càng gay gắt, việc các công ty Nhật Bản chuyển sang xe điện sẽ là một thách thức lớn./.