Nhà máy lọc dầu của Tập đoàn dầu khí Mỹ ExxonMobil tại Fawley, Anh. (Ảnh: AFP/TTXVN) Các công ty dầu và khí đốt đã công bố báo cáo cho thấy lợi nhuận trong năm 2022 ở mức kỷ lục, phần lớn do tác động của cuộc xung đột Nga-Ukraine đẩy giá năng lượng tăng vọt.
Lợi nhuận ròng mà 5 công ty Shell, Chevron, ExxonMobil, BP và TotalEnergies đạt được trong năm 2022 đã vượt ngưỡng 150 tỷ USD.
Con số này có thể đã gần chạm mốc 200 tỷ USD nếu các công ty này không đồng loạt rút khỏi thị trường Nga.
[Anh: Các công ty năng lượng ôm hơn 2 tỷ USD của khách hàng]
TotalEnergies là doanh nghiệp cuối cùng trong số 5 cái tên trên công bố báo cáo lợi nhuận trong năm 2022, với lợi nhuận ròng là 20,5 tỷ USD.
Nếu không rút khỏi thị trường Nga, lợi nhuận của TotalEnergies có thể đã chạm mức 36,2 tỷ USD.
Giá năng lượng tăng đã giúp thúc đẩy lợi nhuận của các công ty này, kể cả khi các công ty chưa đầu tư thêm cho sản xuất hay cắt giảm bất cứ chi phí nào khác.
Giá dầu thô Brent đạt mức kỷ lục 140 USD/thùng vào tháng 3/2022 và giá khí đốt châu Âu tăng gấp 15 lần vào mùa Hè, lên 350 euro/mWh.
Nhà nghiên cứu cấp cao Adi Imsirovic tại Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford nhận định, tuy giá năng lượng đã dần bình ổn trở lại, song vẫn có khả năng lại tăng bất thường do xung đột Ukraine-Nga vẫn tiếp diễn.
Bất chấp những rủi ro tiềm ẩn trong triển vọng kinh tế do giá năng lượng tăng vọt, Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) nhận định nhu cầu dầu mỏ sẽ không giảm.
Ngược lại, OPEC dự đoán nhu cầu sẽ tiếp tục tăng ở mức 2,2 triệu thùng/ngày vào năm 2023 sau khi đã tăng 2,5 triệu thùng/ngày vào năm 2022.
Việc Trung Quốc mở cửa trở lại được dự báo sẽ khiến nhu cầu trên toàn cầu đạt kỷ lục trong năm nay và giữ giá dầu ở mức cao, với điều kiện các thành viên OPEC tiếp tục hạn chế sản xuất.
Với báo cáo lợi nhuận tăng vọt, áp lực của chính phủ đối với các công ty năng lượng có thể gia tăng.
Trong Thông điệp liên bang hôm 7/2, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã kêu gọi áp mức thuế cao hơn đối với các giao dịch cổ phần để khuyến khích các công ty năng lượng đầu tư nhiều hơn.
Hồi cuối tháng 1, Tổng thống Biden cũng đăng tải trên Twitter chỉ trích các công ty dầu mỏ sử dụng lợi nhuận để trả cho các cổ đông thay vì đầu tư vào sản xuất và tìm cách tiết kiệm chi phí cho người tiêu dùng.
Anh và Liên minh châu Âu (EU) đã tiến hành áp thuế đối với các khoản lợi nhuận khổng lồ trên. Exxon đã kháng nghị về tính hợp pháp của biện pháp áp thuế mà EU ban hành.
Tháng trước, giám đốc điều hành Exxon Darren Woods phát biểu cho rằng mức thuế trên không hợp pháp và không cần thiết.
Ông Woods cho rằng điều cần nhất hiện nay là mở rộng nguồn cung, trong khi biện pháp áp thuế như một "hình phạt" đối với lĩnh vực năng lượng nói chung.
Giáo sư David Elmes của Trường Kinh doanh Warwick cũng cho rằng các công ty năng lượng đang tập trung chi trả cho cổ đông, thay vì cho quá trình đầu tư chuyển đổi khỏi năng lượng hóa thạch.
Nhà nghiên cứu cấp cao Adi Imsirovi tại Đại học Oxford cũng cho rằng các chính phủ tiếp tục trợ cấp cho nhiên liệu hóa thạch, làm tăng nhu cầu và giá cả, đồng thời làm giảm tốc quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh./.
