Ngày 2/7, Hội nghị khẩn cấp cấp Bộ trưởng ASEAN về tội phạm xuyên quốc gia (EAMMTC) liên quan đến vấn đề di cư bất thường tại khu vực Đông Nam Á đã diễn ra tại thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia.
Tham dự Hội nghị có các Bộ trưởng ASEAN chịu trách nhiệm về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia và các đại diện đến từ 10 nước thành viên ASEAN, Ban Thư ký ASEAN, Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR), Cơ quan phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC), Tổ chức Di cư quốc tế (IOM), và đại diện của Bộ Ngoại giao Mỹ.
Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Công an Tô Lâm dẫn đầu.
Hội nghị do Bộ trưởng Bộ Nội vụ Malaysia Ahmad Zahid Bin Hamidi chủ trì nhằm đưa ra những thông tin chung để các nước thành viên ASEAN thảo luận về vấn đề người di cư bất thường cũng như mối liên quan với tội phạm mua bán người và đưa người nhập cư bất hợp pháp.
Hội nghị cũng nhằm mục tiêu tìm ra giải pháp khả thi cho các nước thành viên ASEAN cùng nhau giải quyết vấn đề.
Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận ba vấn đề chính, gồm tình hình người di cư bất thường trong khu vực Đông Nam Á (bằng đường bộ và đường biển), mối quan hệ giữa người di cư bất hợp pháp và tội phạm buôn người, và kế hoạch hành động để giải quyết vấn đề trong tương lai.
Phát biểu tại cuộc họp, Trưởng đoàn Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết tình hình người di cư bất thường hiện nay đang diễn biến phức tạp, có nguy cơ trở thành một cuộc khủng hoảng nhân đạo, ảnh hưởng lớn đến ổn định chính trị khu vực, gây ra những tác động tiêu cực tới mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN vào cuối năm 2015.
Việt Nam mong muốn vấn đề này được giải quyết sớm, triệt để, nhằm tránh tạo nên vấn đề nhạy cảm trong quan hệ giữa các nước trong khu vực; đồng thời đề nghị các nước phối hợp triển khai các biện pháp cấp bách có thể thực hiện như tăng cường các hoạt động tìm kiếm và cứu hộ, tăng cường cơ chế chia sẻ thông tin, thiết lập cơ chế chung để điều phối và đảm bảo sự hỗ trợ cần thiết cho các nước đang ngày đêm thực hiện cứu trợ nhân đạo.
Bộ Công an Việt Nam cam kết phối hợp với lực lượng thực thi pháp luật các nước trong giải quyết vấn đề người di cư bất thường trong khu vực phù hợp với luật pháp quốc tế và pháp luật quốc gia, đồng thời khẳng định luôn quyết tâm đấu tranh chống tội phạm mua bán người và đưa người nhập cư bất hợp pháp.
Kết thúc hội nghị, Chủ tịch EAMMTC Ahmad Zahid đã ra tuyên bố cho biết hội nghị đã nhất trí giao nhiệm vụ cho Hội nghị các quan chức cấp cao ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia (SOMTC) nghiên cứu đưa loại tội phạm đưa người nhập cư bất hợp pháp trở thành một trong những lĩnh vực ưu tiên của SOMTC và AMMTC, tăng cường nỗ lực thực thi pháp luật chống tội phạm mua bán người và đưa người nhập cư bất hợp pháp và các loại tội phạm khác ở cấp độ quốc gia và khu vực.
Tuyên bố của Chủ tịch EAMMTC cũng nhấn mạnh việc tận dụng triệt để Hiệp định Tương trợ tư pháp về hình sự để đảm bảo rằng các nước ASEAN có đầy đủ công cụ để truy tố các đối tượng phạm tội và đưa các đối tượng phạm tội ra công lý, tăng cường hợp tác với các đối tác đối thoại của ASEAN cũng như các tổ chức quốc tế trong phòng chống tội phạm mua bán người và đưa người nhập cư bất hợp pháp, ủng hộ việc thành lập quỹ hỗ trợ nhân đạo do Ban Thư ký ASEAN quản lý với sự đóng góp tự nguyện của các nước thành viên ASEAN và cộng đồng quốc tế để hỗ trợ nhân đạo cũng như những nỗ lực trong giải quyết các thách thức do tình hình người di cư bất thường trong khu vực.
Các đại biểu cũng nhất trí kiến nghị các nhà lãnh đạo ASEAN giao nhiệm vụ cho các cơ quan liên quan của ASEAN nghiên cứu khả năng thành lập một lực lượng đặc nhiệm để đối phó với tình hình khẩn cấp và khủng hoảng do tình trạng người di cư bất thường trong khu vực Đông Nam Á gây ra./.