Hiện trường máy bay rơi. (Nguồn: AFP) Những bài đăng trên các trang mạng xã hội của các thành viên lực lượng nổi dậy tại Ukraine - mặc dù hiện giờ hầu hết đã bị gỡ bỏ - cho thấy có thể lực lượng phiến quân nghĩ rằng họ đã bắn rơi một chiếc máy bay của quân đội Ukraine, rồi sau đó kinh hoàng nhận ra rằng thực tế đó lại là một máy bay dân dụng chật kín người của hãng hàng không Malaysia.
Các dòng Tweet cũng như thông điệp trên blog này đã ngay lập tức được các nhà chức trách Kiev công khai trong bối cảnh đang diễn ra cuộc chiến khốc liệt về thông tin giữa Kiev và Điện Kremlin nhằm giành lấy các ý kiến ủng hộ từ quốc tế cũng như lòng tin của dân chúng.
Việc xác nhận trách nhiệm của các máy bay chiến đấu ly khai về cái chết của 298 hành khách và phi hành đoàn trên chuyến bay từ Amsterdam đến Kuala Lumpur sẽ là một trở ngại đối với nỗ lực của tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm thuyết phục cộng đồng thế giới rằng cuộc nổi dậy chỉ là một cuộc đấu tranh đòi quyền tự quyết.
Truyền thông Nga đã tránh đề cập tới những bài đăng gây tranh cãi này, và thay vào đó đăng tải các thông tin về việc lãnh đạo lực lượng dân quân cáo buộc lực lượng không quân Ukraine đã bắn hạ chiếc máy bay Boeing 777 này.
Ban đầu, quân nổi dậy tuyên bố đã bắn rơi ít nhất một máy bay quân đội Ukraine trên bầu trời miền đông nước này vào cuối buổi chiều thứ năm.
Trang mạng xã hội Vkontakte của Igor Strelkov - "Bộ trưởng Quốc phòng" của nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng, trước đó đã có bài đăng rằng: "Chúng tôi vừa bắn rơi một chiếc AN-26 gần Torez. Và đây là một đoạn băng video chứng nhận rằng máy bay đã bị bắn hạ."
Phía dưới bài đăng là một liên kết giống hệt với liên kết được đăng tải bởi truyền thông Ukraine trong các báo cáo liên quan tới máy bay của hãng hàng không Malaysia.
Đoạn băng cho thấy người dân địa phương đã đề cập đến khu mỏ than trong vùng mà Strelkov đã nhắc tới.
Trang tin Pravda sau đó đã đăng một đoạn ghi âm ghi lại một cuộc đối thoại được cho là giữa nhóm phiến quân và một đại diện phía Nga về việc máy bay rơi.
"Chúng tôi vừa bắn hạ một máy bay," một thành viên của lực lượng nổi dậy được nhận diện với cái tên Bes nói với một người khác được cho là một sỹ quan tình báo Nga.
Một đoạn ghi âm khác ghi lại đoạn báo cáo từ một máy bay chiến đấu tại hiện trường nơi máy bay MH17 bị bắn hạ, cho biết "chắc chắn 100% đây là một máy bay dân sự."
Bài đăng trên trang Vkontakte này đã nhanh chóng bị gỡ bỏ, nhưng những bức ảnh chụp lại bài đăng này trên màn hình đã được ghi lại và phân phối trong một thông cáo báo chí bằng tiếng Anh được đưa ra bởi các trụ sở quân sự thuộc chiến dịch miền Đông của Kiev.
Các bình luận liên quan tới bài đăng của Strelkov không nhắc tới tên lửa cụ thể nào đã bắn hạ máy bay dân sự đang bay ở độ cao hơn 10.000m này.
Lính cứu hỏa làm việc tại hiện trường máy bay rơi. (Nguồn: AFP/TTXVN) Tuy nhiên vài giờ trước đó, một bài đăng khác trên trang Twitter của Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng đã thông báo rằng lực lượng nổi dậy đã có trong tay một loạt hệ thống tên lửa Buk do Nga chế tạo, có khả năng bắn hạ các mục tiêu ở độ cao này.
"@dnrpress: hệ thống tên lửa Buk đối không, tự hành đã được Cộng hòa Nhân dân Donetsk chiếm được từ trung đoàn tên lửa đối không A1402 (của Ukraine)."
Đoạn tweet này sau đó cũng bị gỡ bỏ.
Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko nhanh chóng gọi vụ việc này là một "động thái khủng bố" và cho biết ông "không thể loại trừ trường hợp" rằng chiếc máy bay bị lực lượng nổi dậy bắn rơi.
Mặt khác, ông Putin cho rằng vụ việc sẽ không bao giờ xảy ra nếu chính phủ Ukraine không "tiếp tục chiến dịch quân sự ở miền Đông-Nam Ukraine."
Các nhà lãnh đạo lực lượng ly khai cũng như các quan chức quốc phòng Nga đều đã nhanh chóng xóa sạch các dấu vết của những tuyên bố ban đầu được đưa ra bởi quân nổi dậy về việc bắn rơi một máy bay vận tải của Ukraine.
Thủ tướng Cộng hòa nhân dân tự xưng Donetsk Oleksander Borodai đã chia sẻ với truyền thông Nga rằng các đơn vị của ông không sở hữu những thiết bị có khả năng đạt tới độ cao của một chiếc Boeing.
Borodai cho biết việc các tay súng tiến hành một cuộc tấn công tầm cao như vậy "về mặt kỹ thuật là không thể xảy ra."
Bộ Quốc phòng Nga thì cho rằng nhiều khả năng lực lượng quân đội Ukraine đã bắn tên lửa Buk làm rơi máy bay MH17.
"Các báo cáo của quan chức Kiev rằng những hệ thống như vậy ... không hề được sử dụng trong các cuộc không kích khơi dậy những nghi ngờ nghiêm trọng," Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong một tuyên bố./.
