Liên minh châu Âu (EU) sẽ không đàm phán lại với Anh về các điều khoản thương mại áp dụng với vùng Bắc Ireland nhưng muốn “tháo gỡ” một số vấn đề về cung ứng tại vùng này.
Đây là phát biểu mới nhất của Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Maros Sefcovic trong chuyến thăm tới vùng Bắc Ireland ngày 10/9.
Phát hiểu tại Đại học Belfast, ông Sefcovic nhấn mạnh Nghị định thư Bắc Ireland, một phần trong thỏa thuận Brexit mà EU và Anh đã ký kết, là giải pháp duy nhất để giúp 2 bên duy trì hoạt động thương mại sau khi Anh rời khỏi thị trường chung EU và liên minh thuế quan của khối từ đầu năm 2021.
Nghị định thư yêu cầu triển khai kiểm tra hàng hóa vận chuyển từ lục địa Anh (gồm xứ England, Scotland và Wales) sang vùng Bắc Irleand qua biển Ireland và chính London đã nhất trí với điều khoản này.
Phó Chủ tịch EC cho rằng đề xuất từ Chính phủ Anh về việc đàm phán lại nội dung nghị định thư này cũng đồng nghĩa với việc đẩy vùng Bắc Ireland vào tình trạng bất ổn khôn lường.
Thay vào đó, ông Sefcovic đề xuất cùng xem xét những việc có thể làm để tháo gỡ những vấn đề về cung ứng hàng hóa cho vùng Bắc Ireland, thể hiện thiện chí giải quyết các vấn đề kinh doanh và thương mại phát sinh kể từ khi nghị định thư này được triển khai ngày 1/1.
Ông này tái khẳng định bản thân nghị định thư đó không phải vấn đề mà ngược lại đó là giải pháp duy nhất mà hai bên có thể tìm được. Việc dừng áp dụng nghị định thư không những không giúp loại bỏ các vấn đề mà còn làm mất đi những công cụ để giải quyết các vấn đề đó.
[EU không tìm cách tái đàm phán Nghị định thư Bắc Ireland]
Những bình luận trên được đưa ra một ngày sau khi lãnh đạo đảng lớn nhất tại vùng Bắc Ireland quyết định ngừng hợp tác với Cộng hòa Ireland và cảnh báo sẽ giải tán chính quyền vùng để phản đối các quy định hậu Brexit.
Lãnh đạo đảng Hợp nhất dân chủ (DUP) tại vùng Bắc Ireland Jeffrey Donaldson yêu cầu thực hiện những thay đổi quan trọng với nghị định thư, cảnh báo nếu không thể giải quyết những vấn đề mà nghị định thư này gây ra thì chính quyền vùng sẽ khó có thể trụ vững.
Theo các điều khoản của nghị định thư, tất cả hàng hóa đi từ Vương quốc Anh đến Bắc Ireland phải tuân theo các quy tắc hải quan và quy định về sản phẩm của EU.
Việc kiểm tra hàng hóa từ lục địa Anh sang Bắc Ireland đã gây ra tình trạng tắc nghẽn, phát sinh nhiều thủ tục, dẫn đến tình trạng khan hiếm hàng hóa cho vùng này và nhiều doanh nghiệp thậm chí tuyên bố giảm quy mô hoặc chấm dứt các hoạt động giao thương tới Bắc Irlend.
Các quy định mới cũng vấp phải sự phản đối của phe ủng hộ London tại Bắc Ireland, cho rằng gây chia cắt vùng này với phần còn lại của nước Anh, dẫn tới các cuộc biểu tình và bất ổn.
Hồi đầu tuần này, Chính phủ Anh thông báo sẽ gia hạn vĩnh viễn giai đoạn miễn kiểm tra hàng hóa từ lục địa Anh sang Bắc Ireland. Trước đó, London đề nghị đàm phán lại về nghị định thư nhưng Brussels chưa từng nhượng bộ.
Trong phát biểu mới, ông Sefcovic cũng kêu gọi các bên cùng nhượng bộ để hợp tác đồng thời cho biết Brussels sẽ tiếp tục tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu tác động của Brexit tới cuộc sống của người dân.
Tuy nhiên, ông Sefcovic cũng nhắc nhở rằng có những vấn đề sẽ không được giải quyết hoàn toàn vì đó là hậu quả của Brexit và của những lựa chọn mà Chính phủ Anh đã thực hiện./.
