Lao động thời vụ thu hoạch dâu tây tại một trang trại ở Faversham, đông nam nước Anh ngày 29/6. (Ảnh: AFP/TTXVN) Nguy cơ về việc nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), hay còn gọi là Brexit, mà không đạt được thỏa thuận (Brexit cứng), đang trở nên rõ nét hơn bao giờ hết, gây ra không khí lo lắng bao trùm.
Điều này nếu trở thành hiện thực sẽ kéo theo nhiều hệ lụy đối với nền kinh tế Anh cũng như châu Âu. Kịch bản "Brexit cứng" do báo Les Echos (Pháp) đưa ra nhấn mạnh đến 8 tác động chính sau:
Vĩnh biệt “tờ séc nước Anh”
Cuộc "ly hôn" không có thỏa thuận sẽ vô hiệu hóa những thỏa hiệp được đưa ra tháng 12/2017 trong lúc chờ đợi một thỏa thuận mang tính toàn diện.
Tháng 7 vừa qua, Bộ trưởng đặc trách về Brexit của Anh Dominique Raab đã cảnh báo rằng trong trường hợp không đạt được thỏa thuận thương mại dài hạn, hóa đơn mà EU yêu cầu Anh phải trả cho Brexit- lên đến khoảng 45 tỷ euro - sẽ không được phía Anh thanh toán.
Hệ lụy đối với công dân
Thỏa hiệp đạt được hồi tháng 12/2017 xác định quy chế trong tương lai của 3 triệu người châu Âu định cư tại Anh, tùy theo việc họ có nhiều hơn hay ít hơn 5 năm sinh sống trên đất Anh.
Brexit không thỏa thuận có thể sẽ dẫn tới việc xem xét lại điều khoản mang tính hòa giải này. Trong khi đó, người Anh ngay lập tức sẽ mất quyền sử dụng thẻ bảo hiểm y tế châu Âu.
Vấn đề tự do đi lại trong EU sẽ bị ảnh hưởng thông qua việc kiểm soát biên giới và kiểm tra visa người Anh khi đó sẽ được coi là người nước thứ 3.
Hỗn loạn tại biên giới
Nguy cơ hỗn loạn tại biên giới là không tránh khỏi một khi các trạm kiểm soát hải quan và kiểm dịch được tái thành lập.
Theo ông Xavier Bertrand, Chủ tịch vùng Hauts-de-France của Pháp, cứ mỗi 2 phút để kiểm soát hải quan và kiểm dịch đối với từng phương tiện sẽ gây ra đoạn đường tắc nghẽn 27km từ Pháp đến Anh và ngược lại.
Mỗi năm có khoảng 4,2 triệu xe vận tải hạng nặng đi qua các cảng Calais, Dunkerque của Pháp và đường hầm dưới eo biển Manche. Để tránh việc tắc nghẽn này, phía Anh đã dự định biến một con đường cao tốc dài 16km tại Kent thành chỗ đậu xe cho xe tải đến từ cảng Dover.
Ngoài ra, nhà chức trách Anh sẽ phải huy động khoảng 5.000 nhân viên hải quan. Trong trường hợp Brexit không thỏa thuận, các sản phẩm của Anh sẽ bị áp thuế theo qui định của WTO. Điều này sẽ gây thiệt hại cho các nhà xuất khẩu Anh 7,2 tỷ euro/năm.
[CPTPP sẽ là “bến đỗ” mới của Anh sau khi rời khỏi EU?]
Hệ thống giao thông vận tải bị xáo trộn
Cùng với việc các trạm kiểm soát được thiết lập trở lại, giao thông vận tải sẽ là lĩnh vực đầu tiên chịu tác động.
Trong kịch bản xấu nhất, đường hầm dưới eo biển Manche có thể bị đóng do tài xế có bằng lái xe của châu Âu trở nên không hợp lệ khi nước Anh chính thức rời khỏi EU.
Các công ty hàng không Anh cùng lúc đó mất quyền điều hành các chuyến bay tại EU. Ngoài ra, giấy phép bay, giấy phép của phi công và những qui định về an ninh hàng không sẽ bị đưa ra đàm phán lại.
Bên cạnh đó, Brexit sẽ tác động tới ngành du lịch của EU bởi theo thống kê năm 2015 có 30 triệu lượt người Anh, bằng 76% dân số Anh, sang du lịch châu Âu.
Ngành công nghiệp ôtô rơi vào tình trạng vô tổ chức
Toàn bộ ngành công nghiệp ôtô đang trong tình thế tuyệt vọng. Brexit không thỏa thuận là kịch bản tồi tệ nhất.
Hơn một nửa số xe ôtô sản xuất tại Anh (Honda, Toyota, Nissan) được bán tại EU và 56% phụ tùng cho ngành công nghiệp ôtô của Anh được sản xuất ở nước ngoài, phần lớn từ EU.
Xe ôtô sẽ phải hứng chịu tác động các qui định về thuế của WTO, theo đó giá thành sẽ tăng 10%, trung bình tăng 1.500 bảng Anh đối với mỗi sản phẩm.
Nguy cơ thiếu thuốc
Mỗi năm, nước Anh nhập khẩu 37 triệu hộp thuốc từ châu Âu. Trong trường hợp "Brexit cứng," giấy phép thương mại trong lĩnh vực này sẽ có thể không còn giá trị.
Hơn nữa, việc thiết lập lại quyền kiểm soát hải quan có thể gây ra việc chậm trễ trong việc giao đơn hàng thuốc đến nước Anh.
Tổng Giám đốc tập đoàn dược Astra Zeneca, ông Pascal Soriot cho biết: “Chúng tôi có những sản phẩm lưu thông giữa Anh và EU ở các giai đoạn sản xuất khác nhau. Nếu như quá trình này bị phong tỏa từ bất cứ phía nào, chúng tôi sẽ gặp nhiều khó khăn.”
Bắc Ireland thiếu điện
Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland cùng chung thị trường năng lượng từ hơn một thập kỷ qua. Bắc Ireland không có khả năng sản xuất đủ năng lượng và phải phụ thuộc vào nhập khẩu từ biên giới phía Nam.
Trong trường hợp xảy ra "Brexit cứng" vào tháng 3/2019, nguy cơ hiện hữu là Bắc Ireland sẽ không có đủ điện. Chính quyền Bắc Ireland đã phải tính đến việc huy động các máy phát điện có sẵn, kể cả các máy phát điện của quân đội.
Ngư dân Anh hoan hỉ nhất
Ngư dân Anh chỉ mơ ước một điều nước Anh nhanh chóng lấy lại vùng lãnh hải của mình để tiến hành đánh bắt cá một cách tự do, ngay cả khi họ xuất khẩu đến 70% hải sản đánh bắt được sang EU.
Brexit không có thỏa thuận nghĩa là “ai về nhà nấy”, sẽ gây ra những thiệt hại và sụt giảm đến 60% sản lượng đối với những tàu đánh bắt hải sản nước sâu của Pháp và châu Âu./.
