Bộ Y tế đã có Tờ trình xin ý kiến chỉ đạo của Chính phủ đối với các nội dung liên quan đến việc cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025.
Thông tin trên được đại diện Bộ Y tế đưa ra tại Hội thảo cung cấp thông tin Kế hoạch triển khai thi hành Nghị quyết của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, diễn ra ngày 25/12, tại Hà Nội.
Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Đinh Thị Thu Thủy cho biết ngày 30/11/2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Trong đó, tại điểm 2.2 đối với lĩnh vực y tế có nêu: "Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội; giao Chính phủ tổ chức thực hiện cụ thể."
Báo động tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử ở lứa tuổi vị thành niên
Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết chỉ trong 2 năm, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh đã tăng từ 3,5% (năm 2022) lên 8,0% vào năm 2023.
Sau khi Nghị quyết của Quốc hội được thông qua, Việt Nam trở thành quốc gia thứ 6 của khu vực ASEAN cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Về định hướng tổ chức thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Bộ Y tế đã có tờ trình Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ xin ý kiến chỉ đạo đối với 2 nội dung.
Thứ nhất, giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các cơ quan tổ chức có liên quan dự thảo Kế hoạch của Chính phủ triển khai thực hiện Nghị quyết số 173 về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV liên quan đến thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội. Kế hoạch này dự kiến sẽ trình Thủ tướng Chính phủ ban hành chậm nhất vào quý 1/2025.
Thứ hai, giao Bộ Y tế xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 117 ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Đại diện Vụ Pháp chế cho hay hiện nay pháp luật đã quy định xử phạt hành chính và hình sự rõ ràng việc sản xuất, chứa chấp và vận chuyển hàng cấm. Cụ thể, tại Điều 190 Bộ Luật Hình sự quy định về tội sản xuất, buôn bán hàng cấm, với mức phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
Điều 191 quy định về tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm, với mức phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Tuy nhiên, đại diện Vụ Pháp chế cũng cho rằng chưa có quy định pháp luật cũng như chế tài xử lý đối với hành vi sử dụng hàng cấm. Do đó, hiện chưa có quy định xử phạt đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Vì vậy, Bộ Y tế đang đề xuất xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 117 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Trong đó, dự kiến bổ sung hành vi "chứa chấp," "sử dụng" thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người.
Ngoài ra, Bộ Y tế kiến nghị cần tập huấn nâng cao năng lực cho lực lượng chức năng thực hiện thanh kiểm tra, xử phạt và tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý hành vi sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người thuộc phạm vi quản lý của Bộ Y tế.
Tại hội thảo, thạc sỹ Nguyễn Tuấn Lâm - Chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam cho hay mức phạt với các hành vi vi phạm cần đủ cao, có tính răn đe; cần tập trung nhiều cho việc ngăn chặn buôn bán và quảng cáo trên mạng; có chiến dịch ra quân và duy trình mạnh mẽ, giống như quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm và cấm uống rượu lái xe, kết hợp truyền thông nâng cao nhận thức, và sự vào cuộc đa ngành…/.
