Hiện nay, các cơ quan báo chí nhận được phản ánh từ nhiều gia đình bệnh nhân về thực tế tại các bệnh viện vẫn xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư, người bệnh phải đi mua từ băng gạc đến kim tiêm...
Tại buổi họp cung cấp thông tin cho báo chí chiều 15/12 của Bộ Y tế, vấn đề trên được rất nhiều đơn vị quan tâm.
Nhận diện nguyên nhân
Ông Lê Việt Dũng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho hay đối với công tác đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá, trong năm 2022-2023, Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc Quốc gia (Trung tâm) đã tổ chức và phê duyệt kết quả đầu thầu tập trung cấp quốc gia đối với 100 thuốc và Bộ Y tế phê duyệt kết quả đàm phán giá đối với 64 thuốc biệt dược gốc.
Bộ trưởng Bộ Y tế giải trình về việc thiếu thuốc, trang thiết bị y tế
Bộ trưởng Bộ Y tế cho hay hiện nay vấn đề mua thuốc có 3 nơi đảm nhận. Bộ Y tế chỉ phụ trách vấn đề đấu thầu tập trung cấp quốc gia, chiếm khoảng từ 16 đến 18% tổng số.
Danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá là những thuốc có tỉ trọng sử dụng lớn về giá trị hoặc số lượng tại các cơ sở y tế trên cả nước và có thời gian hiệu lực dài (24 tháng). Theo đó, các cơ sở y tế trên toàn quốc sẽ được thực hiện kết quả đấu thầu tập trung quốc gia đến hết ngày 31/8/2024 và đàm phán giá đến cuối năm 2024, đầu năm 2025. Đối với các thuốc trúng thầu đấu thầu tập trung cấp Quốc gia và đàm phán giá đến nay không xảy ra tình trạng thiếu thuốc, hầu hết đảm bảo cung ứng đầy đủ tới các cơ sở y tế.
Vì vậy, kết quả đấu thầu tập trung cấp quốc gia đã góp phần giúp ổn định tình hình cung ứng thuốc tại các địa phương, đặc biệt có ý nghĩa đối với các thuốc có số lượng nhu cầu sử dụng lớn như thuốc kháng sinh, tiêu hóa, tim mạch và thuốc điều trị bệnh tiểu đường.
Theo báo cáo tình hình thực hiện kết quả trúng thầu đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá của các cơ sở y tế, đến nay đã thực hiện được từ 1/2 đến 2/3 thời gian thực hiện tùy từng gói thầu và tỷ lệ thực hiện của các cơ sở y tế trung bình đạt khoảng 60% số lượng thuốc trúng thầu được phân bổ.
Việc nhiều cơ sở y tế đã mua được thuốc, một số cơ sở y tế không mua được thuốc không phải nguyên nhân văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế và cũng không do ảnh hưởng kết quả đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá. Trong năm 2023, Trung tâm đã tổ chức 2 hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về đấu thầu tập trung, đàm phán giá, 9 lớp tập huấn nâng cao năng lực đấu thầu thuốc nhằm hỗ trợ tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong quá trình tổ chức đấu thầu thuốc.
Theo ông Dũng, Trung tâm cũng tổ chức nhiều đoàn đoàn giám sát việc cung ứng thuốc tại các cơ sở y tế thực hiện theo kết quả lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc trúng thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá theo quy định.
Qua trao đổi cho thấy việc chưa có kết quả đấu thầu thuốc đối với danh mục các thuốc do cơ sở y tế tự tổ chức đấu thầu phần lớn do nguyên nhân khách quan là nhân lực thực hiện công tác mua sắm thuốc tại các đơn vị còn mỏng, thiếu cán bộ, nhân viên có chuyên môn về công tác đấu thầu. Nhiều cán bộ, nhân viên vừa phải đảm nhiệm công tác khám, chữa bệnh, vừa tham gia công tác đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư, thiết bị y tế.
Ông Dương Đức Thiện - Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính (Bộ Y tế) cho hay thời gian qua nhờ các văn bản đã có tháo gỡ vướng mắc, nhiều bệnh viện đã mua sắm được thiết bị y tế, như Bệnh viện Bạch Mai đã mua được 3 máy chụp cộng hưởng từ, 15 bộ nội soi tiêu hóa, 7 bộ thiết bị phẫu thuật nội soi... Đặc biệt, từ 1/1/2024 Luật Đấu thầu có hiệu lực, nghị định hướng dẫn thực hiện luật sẽ bao gồm cả những hướng dẫn tháo gỡ chính sách này nên không lo ngại có "khoảng trống chính sách."
Sửa đổi, bổ sung các nội dung liên quan Luật Đấu thầu
Theo ông Dũng, để đảm bảo nguồn cung ứng thuốc, thời gian qua Cục Quản lý Dược đã triển khai nhiều giải pháp, thực hiện gia hạn giấy đăng ký, ban hành các văn bản tháo gỡ… Hiện cục cũng đang phối hợp để sửa đổi, bổ sung các nội dung liên quan Luật Đấu thầu tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở y tế. Dự kiến cuối năm nay sẽ ban hành 2 thông tư liên quan. Cục cũng đang phối hợp với Vụ Kế hoạch tài chính, Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung các quy định về đấu thầu mua thuốc, đặc biệt là thông tư 06, để các cơ sở có thể mua thuốc với giá phù hợp.
Trước câu hỏi Nghị quyết 30 và Nghị định 07 của Chính phủ sắp hết hiệu lực (ngày 31/12/2023). Vậy bước sang năm 2024, thực hiện mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư, thiết bị y tế theo những quy định nào? Ông Dũng cho hay Luật Đấu thầu năm 2023 có hiệu lực từ ngày 01/01/2024. Để chuẩn bị cho việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu, Bộ Y tế đã thực hiện nhiều công việc liên quan.
Bộ Y tế phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương xây dựng Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu.
Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 3163/QĐ-BYT ngày 10/8/2023 ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 trong lĩnh vực y tế. Theo đó, Bộ Y tế đã khẩn trương hoàn thiện dự thảo Thông tư ban hành Danh mục thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế được áp dụng hình thức đàm phán giá và quy định quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu áp dụng hình thức đàm phán giá, Thông tư ban hành các danh mục thuốc phục vụ công tác đấu thầu, Thông tư quy định về cơ chế đối với thuốc hiếm được Nhà nước đảm bảo. Sau khi Luật Đấu thầu năm 2023 có hiệu lực, Bộ Y tế sẽ ban hành các Thông tư này để các cơ sở y tế triển khai thực hiện./.
