Sáng 17/10, tại cuộc họp báo thường kỳ quý 3/2024, trả lời câu hỏi của phóng viên về việc mới đây Chính phủ giao Bộ Xây dựng nghiên cứu gói 30.000 tỷ cho nhà ở xã hội, liệu có khả thi khi gói 120.000 tỷ đồng hiện “ế ẩm,” Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản Vương Duy Dũng nhấn mạnh nguồn vốn này sẽ đáp ứng mục tiêu, nhiệm vụ chính trị của Nhà nước trong việc quan tâm, đảm bảo công tác an sinh, xã hội về nhà ở.
Thông tin cụ thể, ông Dũng cho biết ngày 3/4/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 338/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030.”
Đề án trên có mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn (giai đoạn 2021-2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn; giai đoạn 2025-2030 hoàn thành khoảng 634.200 căn).
Để thực hiện mục tiêu nêu trên, thời gian qua Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành nghiên cứu có các nguồn vốn hỗ trợ, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, cụ thể như nguồn vốn 120.000 tỷ đồng theo Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ do các ngân hàng thương mại chủ động cân đối.
Tuy nhiên với nguồn vốn 120.000 tỷ đồng, ông Dũng thẳng thắn cho hay mặc dù Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã 2 lần hạ lãi suất, song thời hạn được hưởng lãi suất ưu đãi ngắn (3 năm đối với chủ đầu tư, 5 năm đối với khách hàng cá nhân) chưa thực sự thu hút người vay; nguồn vốn này do các ngân hàng thương mại chủ động cân đối, không có ngân sách hỗ trợ (các ngân hàng thương mại phải chịu áp lực về lợi nhuận tối thiểu, phòng tránh rủi ro theo pháp luật về tín dụng).
Vì sao có tiền mà không giải ngân được gói tín dụng 120.000 tỷ đồng?
“Nếu so sánh thì nguồn vốn đề xuất 30.000 tỷ đồng (dùng vốn ngân sách) sẽ đáp ứng mục tiêu nhiệm vụ chính trị của nhà nước trong việc quan tâm, đảm bảo công tác an sinh, xã hội về nhà ở. Mặt khác, với nhu cầu vốn đến năm 2030 được nêu tại Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội (khoảng 500.000 tỷ đồng) thì nguồn vốn 120.000 tỷ mới chiếm khoảng 24%,” ông Dũng phân tích.
Do vậy nhằm đảm bảo tính ổn định, đa dạng nguồn vốn hỗ trợ cho các đối tượng chính sách khó khăn về nhà ở và đảm bảo mục tiêu của đề án, theo Bộ Xây dựng, việc nghiên cứu, đề xuất nguồn vốn ưu đãi khoảng 30.000 tỷ đồng để Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo, sửa chữa nhà ở để thực hiện chính sách xã hội (trong đó 15.000 tỷ đồng nguồn vốn từ phát hành trái phiếu Chính phủ và 15.000 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác cho vay) là cần thiết trong thời điểm hiện nay.
“Tuy nhiên, việc đề xuất này phải phù hợp với các pháp luật về nhà ở, pháp luật về ngân sách, pháp luật về tín dụng, pháp luật về đầu tư công và các pháp luật khác liên quan. Do vậy, bộ đang tập trung phối hợp với các bộ, ngành liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ đảm bảo đồng bộ, đúng quy định pháp luật,” ông Dũng nói.
Thông tin thêm về tình hình, kết quả phát triển nhà ở xã hội tại các địa phương đến nay như thế nào (cụ thể là Đề án 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội), ông Dũng cho biết qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, trên địa bàn cả nước có 622 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 565.177 căn (trong đó có 79 dự án đã hoàn thành với quy mô 42.414 căn đã hoàn thành; 131 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô 111.687 căn; 412 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư).
“Với số lượng căn hộ đã được khởi công, hoàn thành đến nay đã đạt khoảng 36% mục tiêu của đề án đặt ra đến năm 2025 là 428.000 căn,” ông Dũng nói.
Để thúc đẩy việc phát triển nhà ở xã hội trong thời gian tới, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương khẩn trương lập, sửa đổi, bổ sung chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của các địa phương, trong đó làm rõ các mục tiêu về nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp, lực lượng vũ trang nhân dân.
Về nguồn vốn ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng đề nghị ủy ban nhân dân cấp tỉnh tiếp tục xem xét, kiểm tra các thủ tục pháp lý, lập danh mục dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; cải tạo, xây dựng lại chung cư đủ điều kiện được vay nguồn vốn 120.000 tỷ đồng để công bố công khai trên cổng thông tin điện tử của ủy ban nhân dân cấp tỉnh, để các Ngân hàng có cơ sở áp dụng cho vay theo chương trình và gửi văn bản đến Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Bộ Xây dựng để theo dõi, tổng hợp.
Về quy hoạch, bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương rà soát, bổ sung quy hoạch đô thị, quy hoạch khu công nghiệp, bảo đảm dành đủ quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, bao gồm nhà lưu trú công nhân và nhà ở lực lượng vũ trang nhân dân; rà soát, thực hiện nghiêm quy định về việc dành quỹ đất làm nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp và 20% quỹ đất ở đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để đầu tư phát triển nhà ở xã hội theo pháp luật về nhà ở./.
