Bộ trưởng Đinh La Thăng trả lời báo chí. (Ảnh: V.H/Vietnam+) Dự án xây dựng Cảng Hàng không quốc tế sân bay Long Thành (tỉnh Đồng Nai) hiện đang thu hút sự chú ý của nhân dân và nhiều Đại biểu Quốc hội. Đã có nhiều bài viết của các chuyên gia cho rằng sân bay Tân Sơn Nhất chưa thật sự quá tải và hoàn toàn có thể mở rộng thêm để đáp ứng nhu cầu vận chuyển cho những năm tới.
Bên lề phiên thảo luận về tình hình kinh tế xã hội sáng nay (21/10), Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng thừa nhận nhiều khó khăn phải đối mặt khi đưa dự án ra thời điểm này.
- Về tính hiệu quả của sân bay Long Thành, nhiều người còn băn khoăn vì cho rằng các sân bay hiện nay cũng chưa hoạt động thực sự hiệu quả. Vậy theo Bộ trưởng, tính hiệu quả của "siêu" dự án tỷ USD này đến đâu?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Như thế nào là không hiệu quả? Nếu không hiệu quả thì không đầu tư sân bay nữa mà đầu tư bất động sản à? Đặc thù của nước mình là kết hợp sân bay dân dụng lẫn quốc phòng an ninh. Từ khi đất nước giải phóng tới nay chúng ta chỉ đầu tư duy nhất một cảng hàng không mới là cảng Phú Quốc, còn lại toàn bộ là cảng hàng không đã có từ trước.
Có ý kiến cho rằng mình đầu tư nhiều sân bay, đầu tư dàn trải thì không phải. Có những sân bay ví dụ như Điện Biên, nếu không hiệu quả thì không ai duy trì cả. Hay một số sân bay khác buộc phải duy trì vì nó không chỉ là hiệu quả kinh tế mà còn có cả vấn đề quốc phòng an ninh. Thậm chí như thành phố Hải Phòng trước đây có 3 sân bay Đồ Sơn, Kiến An, Cát Bi đều gắn với cả quốc phòng, an ninh…
Còn nói chuyện đầu tư sân bay có hiệu quả không, Tổng công ty Hàng không Việt Nam vẫn hoạt động tốt, có lãi, tất nhiên cũng có vấn đề nọ kia cần phải chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả lên nhưng việc đầu tư như vậy là cần thiết. Một đất nước phát triển, một đất nước hội nhập thì không thể không có hàng không được.
- Hiện nay dự án này có rất nhiều tranh luận, hầu hết họ không phủ nhận sân bay Long Thành trước sau gì cũng phải làm, nhưng vấn đề đặt ra là việc đầu tư một siêu dự án trong bối cảnh hiện nay có nên không?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Đúng là nhân dân, dư luận và nhiều Đại biểu Quốc hội cũng chia sẻ sân bay Long Thành là cần thiết, vì việc mở rộng Tân Sơn Nhất là không thể. Cần thiết phải đầu tư một sân bay để phục vụ cho yêu cầu của đất nước.
Tuy nhiên, đầu tư sân bay Long Thành vào thời điểm này rõ ràng là không có lợi, bởi chúng ta đang bàn đến nợ công như Chính phủ đã báo cáo, nợ công đang có chiều hướng tăng nhanh. Chính vì vậy mà phải tính toán trong bối cảnh kinh tế của đất nước với từng dự án cụ thể, sân bay Long Thành cũng như thế. Phải tính toán việc đầu tư sân bay Long Thành trong sự phát triển chung của đất nước, đảm bảo được các tiêu chí về yếu tố nợ công.
Chính vì vậy, dự án trình ra Quốc hội lần này không phải để phê duyệt dự án triển khai ngay mà mới chỉ là xin chủ trương. Từ chủ trương đến lập dự án tiền khả thi đến khi thực hiện là cả một quãng thời gian dài, không thể nhanh được.
- Nếu dự án được phê duyệt thì như câu hỏi được nhiều Đại biểu Quốc hội đặt ra là tiền ở đâu để đầu tư, thưa ông?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Trong báo cáo cũng đã nêu rồi, báo cáo tiền khả thi chỉ là một số con số hết sức khái toán. Còn để đảm bảo chính xác hơn, đầy đủ hơn theo yêu cầu của Quốc hội cũng như yêu cầu của người dân, đây là đòi hỏi chính đáng nhưng rất tiếc có những cái không thể trả lời ngay được, giải đáp ngay được những vấn đề mà Quốc hội và nhân dân cần bởi cái đó nằm trong giai đoạn báo cáo khả thi.
Muốn làm được cái đó, phải có khảo sát thiết kế, nhưng bây giờ Quốc hội chưa phê duyệt chủ trương thì chưa thể làm báo cáo khả thi được bởi vì cũng phải có tiền. Chứ cứ đi làm báo cáo khả thi mà Quốc hội không thông qua thì cũng thành chuyện.
Trong báo cáo khái toán có số tiền 7,8 tỷ USD (tương đương với 164.000 tỷ đồng) chia làm 2 giai đoạn, giai đoạn 1 khoảng 24.000 tỷ đồng được huy động bằng tiền ngân sách lo phần giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư, trụ sở các cơ quan hải quan, thuế, an ninh…
Số còn lại sẽ được đầu tư theo hình thức đối tác công tư-doanh nghiệp bỏ tiền vào đầu tư cũng như doanh nghiệp sẽ vay lại vốn ODA của Chính phủ, trên cơ sở Chính phủ vay ODA và cho doanh nghiệp vay lại. Doanh nghiệp sẽ có trách nhiệm đầu tư và có trách nhiệm trả nợ sau này.
Thực tế hiện nay đã có rồi. Sân bay Tân Sơn Nhất cũng là Chính phủ vay ODA và cho doanh nghiệp vay lại. Sân bay Nội Bài cũng thế và thực tế nhiều năm qua Tổng Công ty Cảng hàng không vẫn đảm bảo việc trả nợ tốt và hoạt động sản xuất kinh doanh vẫn có lãi.
Đúng là vốn cho sân bay Long Thành lớn thật nhưng phần nhà nước chỉ lo một số phần cơ bản như tôi vừa đề cập thôi. Mà vốn cũng chỉ là một vấn đề khó khăn thôi, còn nhiều vấn đề lắm. Ví dụ ngay chuyện giải phóng mặt bằng, phần lớn 100% người dân đã đồng ý ký, tỉnh Đồng Nai họ làm rất tốt khi đi thỏa thuận tới từng người dân. Bây giờ giá đất đang rẻ nhưng thực tế khi Quốc hội quyết định đầu tư thì giá đất sẽ thay đổi.
Tuy nhiên, 24 nghìn tỷ cũng là một con số quá lớn so với bây giờ.
- Vậy thưa Bộ trưởng, mình có nghĩ đến chuyện trượt giá không?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Mình cứ nói đến các công trình lớn hay trượt giá nhưng trên thực tế nhiều công trình như Tân Sơn Nhất, Nội Bài không trượt giá, các dự án của cảng hàng không làm không trượt giá, từ trước tới nay làm chưa có dự án nào trượt giá cả. Nhiều dự án lớn khác ví dụ như Quốc lộ 1A đang triển khai thi công, sang năm hoàn thành cũng không trượt giá và còn có dư…
Đối với sân bay Long Thành thì không thể trượt giá được. Vấn đề là trình tự thủ tục dự án phải nhanh gọn, mà muốn nhanh gọn thì không thể ép Quốc hội quyết nhanh để làm bằng được. Vấn đề là chất lượng công trình, có tốt hay không thì mới duyệt được chứ.
- Cho đến nay Bộ Giao thông đã xin ý kiến Bộ Chính trị và Bộ Chính trị đã có ý kiến gì về sân bay Long Thành chưa, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Trong Nghị quyết Trung ương đã có rồi. Nghị quyết Trung ương mười ba đã nêu rõ là ta sử dụng nguồn vốn ODA và huy động các nguồn lực theo hình thức cộng tác đầu tư để đầu tư cho sân bay Long Thành. Đấy là từ Nghị quyết Trung ương. Thực tế, khi triển khai cụ thể thì phải báo cáo Bộ Chính trị. Hiên nay, dự án này đã báo cáo với Bộ Chính trị, tuy nhiên Bộ Chính trị chưa xem xét triệt để, Quốc hội vẫn chưa thông qua. Cho nên cần xem ý kiến của Quốc hội, sau đó Chính phủ sẽ tiếp thu, báo cáo lại với Bộ Chính trị. Bộ Chính trị sẽ nghe và cho ý kiến.
- Lý do gì mà Quốc hội vẫn để lại để bàn mà chưa quyết định triển khai?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Vì thời điểm này chưa phù hợp.
- Những vấn đề đó có ảnh hưởng gì đến việc đàm phán với các đối tác của mình không, thưa ông?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Muốn có vốn đầu tư thì phải có dự án khả thi mới có thể mời đối tác. Bây giờ chưa có dự án mà mọi người lại yêu cầu phải có số liệu vốn chính xác thì không thể có được. Phải có dự án khả thi thì mới kêu gọi được.
- Nhiều người nói nên để sau 2020 mới nên đặt vấn đề sân bay Long Thành, Bộ trưởng nghĩ sao?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Dự án này từ năm 2025 mới cần. Nhưng để đến lúc đó có được thì bây giờ phải chuẩn bị chứ không phải làm là xong ngay được.
- Xin cảm ơn Bộ trưởng./.
