Sáng nay (2/11), Quốc hội đã thảo luận tổ về tình hình phát triển kinh tế-xã hội. Đáng chú ý, vấn đề xả lũ và thủy điện tiếp tục nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các đại biểu.
Báo VietnamPlus xin tổng hợp lại một số ý kiến của các đại biểu về vấn đề trên:
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh (đoàn Quảng Ngãi): Thời gian qua, chúng ta đã chứng kiến những cơn bão liên tục đổ bộ vào miền Trung với tần suất rất cao và mức độ mưa cũng như thời gian lưu bão lớn ở các địa phương nên câu chuyện ứng phó với thiên tai, bảo đảm an toàn của hồ thủy điện, hồ chứa nước hồ thủy lợi là nhiệm vụ trọng tâm quan trọng của chính phủ với các bộ ngành.
Cả nước có 429 công trình thủy điện được đưa vào vận hành khai thác với dung tích 56 tỷ m3, chiếm 86% tổng dung tích hồ chứa nước trên địa bàn cả nước trong số này căn cứ chúng ta có đầy đủ quy định quản lý nhà nước về đảm bảo an toàn đập hồ thủy điện cũng như vận hành của các công trình hồ thủy điện, liên hồ chứa.
[Tác nhân gây lũ: Công trình thủy điện nhỏ có phải nguyên nhân]
Hiện nay, có 401/401 các đập thủy điện được chủ đập thực hiện đúng quy định báo cáo hiện trạng an toàn đập, 100% đập được thực hiện theo đúng quy định về bảo trì kiểm tra và sửa chữa đập có 376/401 đập được chủ đập thực hiện theo đúng quy định về quy trình bảo trì sửa chữa và các quy trình vận hành hồ chứa.
Bên cạnh đó, có 401/401 hồ chứa có các quy trình đã được các cơ quan có thẩm quyền trung ương hoặc địa phương phê duyệt về các phương án ứng phó thiên tai cũng như phối hợp ứng phó với bão lũ ở địa phương.
Quy trình này cho phép chúng ta thời gian qua đảm bảo được an toàn nói chung cũng như chấp hành pháp luật trong vận hành của các hồ đập thủy điện.
Cụ thể, trong mùa mưa bão lũ của năm 2020, Bộ Công Thương đều phối hợp với các bộ ngành tổ chức các đoàn đi kiểm tra về an toàn đập thủy điện. Với những công trình lớn thì do đoàn liên ngành đi kiểm tra còn hồ đập với quy mô do từng bộ ngành quản lý thì Bộ Công Thương phối hợp với địa phương tổ chức các đoàn kiểm tra này.
Qua thực tế kiểm tra, tất cả hồ đập thủy điện ở tại khu vực đều đảm bảo an toàn của đập và cũng như vận hành của hồ. Tất cả hồ đập thủy điện đều thực hiện quy trình xả lũ và vận hành liên hồ, đơn hồ theo đúng quy định của pháp luật.
Có một số thông tin cho rằng, hồ đập thủy điện ở miền Trung và một số địa phương xả lũ gây ngập lụt cho hạ du.
Thực tế qua kết quả quan trắc của Khí tượng thủy văn, hồ Dakmi 4 (Quảng Nam), có thời điểm đỉnh lũ ngày 28/10 là nước về hồ lên tới 17.000 m3/giây, nhưng chính nhờ dung tích của Dakmi 4 có khả năng điều tiết, chứa nước để cắt lũ đã giúp cắt lũ hơn 55%, nếu không với đỉnh lũ về ngày 28/10 sẽ gây ngập trắng toàn vùng hạ lưu, song chúng ta duy trì kéo dài sang ngày 29-30/10 mới xả nước ở mức thấp hơn lượng nước về hồ nên góp phần chống lũ có hiệu quả cho vùng hạ lưu.
Với lượng mưa lớn và liên tục như vừa qua nên ở hầu hết khu vực tại miền Trung và khu vực địa chất yếu đã dẫn đến hiện tượng sạt lở và gây tai nạn thương tâm như ở Rào Trăng 3, Trà Leng..., gây thiệt hại người và của ở các địa phương.
Tất nhiên, nguyên nhân xuất phát từ hoạt động phát triển kinh tế-xã hội, dân sinh ảnh hưởng đến môi trường cần được xem xét, đánh giá kỹ hơn, kể cả chuyện thủy điện, công trình giao thông công cộng hay công trình dân sinh... tác động, ảnh hưởng thế nào đến môi trường.
Song phải khẳng định tính dị thường và cực đoan của thời tiết là một trong những nguyên nhân lớn ảnh hưởng đặc biệt đến môi trường ở địa phương và mức độ, hậu quả ghê gớm của thiên tai, lũ lụt thời gian vừa qua. Điều này Chính phủ đã có chỉ đạo và sẽ tiếp tục có nghiên cứu đánh giá kỹ.
Đại biểu Bùi Đặng Dũng (Đoàn Kiên Giang): Bộ Công Thương đã báo cáo hiện cả nước có hơn 400 thủy điện nhỏ đang hoạt động và lượng nước chiếm tỷ trọng lớn trong hệ thống hồ trong cả nước. Trong bối cảnh chưa đảm bảo đủ an ninh năng lượng, việc phát triển thủy điện nhỏ là cần thiết.
Liên quan đến thủy điện nhỏ nhân dịp này EVN và Bộ Công Thương cần rà soát lại tổng thể tất cả thủy điện nhỏ hiện nay, lên danh sách và công khai cho người dân ở các địa phương được biết tỉnh mình có bao nhiêu công trình thủy điện nhỏ, đang hoạt động như thế nào, ở địa điểm nào và đã đưa vào dự án công trình mà chưa thực hiện để người dân giám sát.
Đại biểu Phan Thái Bình, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam: Từ thực tiễn bão lũ ở miền Trung, theo tôi các nhà khoa học, chuyên gia cần phải nghiên cứu, đánh giá thật kỹ tác động của việc xây dựng các thủy điện, hồ đập tới tự nhiên, thổ nhưỡng, diện tích rừng, đánh giá cả những tác động thế nào từ việc xây dựng quá nhiều thủy điện nhỏ ở đầu nguồn tới vấn đề sạt lở đất thời gian qua.
Đại biểu Nguyễn Quốc Hận (đoàn Cà Mau): Cần xem xet và đánh giá ảnh hưởng lớn của thiên tai như vừa qua liệu có nguyên nhân từ tình trạng chặt phá rừng, xây các hồ đập… hay không?
Khi xây các hồ đập này sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế được 5-10 năm nhưng chỉ cần xuất hiện một trận lũ lớn như vừa qua thì có thể phá hủy toàn bộ. Do đó cần tính toán cái được, cái mất./.