Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan. (Ảnh: Thùy Giang/Vietnam+) Hiện nay, việc đảm bảo cung cấp đủ Vitamin A cho trẻ và nguồn vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng được rất nhiều người quan tâm.
Xung quanh hai vấn đề này, sáng 1/6, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã có những chia sẻ với báo chí.
- Từ ngày 1/6, Bộ Y tế bắt đầu tổ chức Chiến dịch bổ sung Vitamin A đợt 1 cho trẻ em trên toàn quốc. Bộ trưởng có thể cho biết hiện nay, số lượng nguồn thuốc Vitamin A có cung cấp đủ cho trẻ em hay không?
Bộ trưởng Bộ Y tế: Để triển khai Chiến dịch bổ sung Vitamin A cho trẻ em trên toàn quốc, Bộ Y tế đã giao cho các đơn vị triển khai thực hiện, phối hợp với các nhà tài trợ để lựa chọn nguồn thuốc.
Đến thời điểm này, thuốc đã được nhập khẩu về Việt Nam và các đơn vị của Bộ Y tế phối hợp với các địa phương lên kế hoạch xác định số lượng cũng như phương án vận chuyển và bảo quản. Bên cạnh đó, các phương án về mặt chuyên môn kỹ thuật để các địa phương tập trung triển khai cho trẻ nhỏ trong chiến dịch uống Vitamin A.
[Bộ trưởng Y tế kiểm tra việc triển khai bổ sung Vitamin A tại Hà Nội]
Chiến dịch với mục đích làm sao để tăng cường vi chất dinh dưỡng, nâng cao thể trạng sức khỏe cho trẻ em Việt Nam.
Dù ở thời điểm hiện này có nhiều khó khăn trong việc thực hiện giải pháp để đảm bảo nguồn cung, nhưng đến thời điểm này có thể khẳng định số lượng Vitamin A đã đáp ứng được toàn thể cho trẻ em Việt Nam trên toàn quốc.
- Thưa Bộ trưởng, hiện nay tại nhiều điểm tiêm chủng cho thấy thiếu vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng, bà có thể giải thích rõ hơn về tình trạng này?
Bộ trưởng Bộ Y tế: Vấn đề đảm bảo vaccine cho chương trình tiêm chủng mở rộng là nhiệm vụ rất quan trọng của ngành y tế. Trong nhiều năm qua, Bộ Y tế đã triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng với 10 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em và phụ nữ trong cả nước.
Nhân viên y tế đo chiều cao của trẻ. (Ảnh: Thùy Giang/Vietnam+) Lĩnh vực y tế bên cạnh những kết quả đã đạt được thì sau đại dịch COVID-19 cũng đã bộc lộ nhiều khó khăn, tồn tại, hạn chế và vướng mắc. Với sự lãnh đạo, quan tâm của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và sự ủng hộ của các bộ, ngành, địa phương, chúng tôi cũng đã nhận thức được vấn đề này, ngành y tế với quyết tâm cao nhất đã, đang và sẽ tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tồn tại trong lĩnh vực tiêm chủng mở rộng.
Đến thời điểm này, giải pháp để khắc phục những khó khăn liên quan đến Chương trình tiêm chủng mở rộng đã có hướng giải quyết.
- Bộ trưởng có thể chỉ rõ hơn cụ thể những vướng mắc đó là do nguyên nhân gì?
Bộ trưởng Bộ Y tế: Giai đoạn 2016-2020 thực hiện Quyết định số 1125 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu y tế dân số giai đoạn 2016-2020, Bộ Y tế được bố trí kinh phí ngân sách trung ương để thực hiện mua sắm tập trung vaccine cho chương trình tiêm chủng mở rộng, thuốc chống lao, thuốc kháng HIV ARV và Vitamin A, ký hợp đồng với nhà cung ứng cấp phát cho các địa phương thực hiện, trong đó đối với các vắc xin sản xuất trong nước gồm 9 loại. Các vaccine này chỉ có một nhà sản xuất trong nước, mỗi đơn vị sản xuất từ 2 đến 4 loại vaccine.
Đây là các đơn vị thuộc Bộ Y tế nên Bộ đã thực hiện cơ chế đặt hàng đối với tất cả các loại vaccine sản xuất trong nước theo đúng quy định tại Nghị định số 32 năm 2019 thay thế Nghị định số 130 năm 2013.
Đối với các vaccine nhập khẩu, Bộ Y tế đã thực hiện cơ chế mua sắm thông qua Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) theo hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt theo Điều 26 của Luật Đấu thầu hoặc thực hiện đấu thầu tập trung đối với các loại vaccine đủ điều kiện có 3 đăng ký trở lên.
Giai đoạn năm 2021-2022 do Chương trình mục tiêu y tế, dân số theo Quyết định 1125 chỉ được thực hiện đến hết năm 2020. Bên cạnh đó, theo Luật Đầu tư công (sửa đổi) năm 2019 không còn Chương trình mục tiêu y tế, dân số mà chỉ còn một số hoạt động được lồng ghép vào nội dung chi của 3 chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 và không có nội dung mua vaccine, các nội dung còn lại chuyển thành các nhiệm vụ thường xuyên của các bộ, các cơ quan trung ương và các địa phương.
Cho trẻ uống bổ sung Vitamin A. (Ảnh: Thùy Giang/Vietnam+) Vì vậy, để có lộ trình phù hợp khi chuyển đổi cơ chế từ mua sắm bằng ngân sách trung ương chuyển giao cho các địa phương triển khai thực hiện, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 129/2020 về phân bổ ngân sách trung ương năm 2021, theo đó, Bộ Y tế được giao nguồn dự toán từ ngân sách trung ương thực hiện mua sắm để cung ứng vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng đảm bảo cho 2 năm 2021, 2022.
Thực hiện nội dung của năm 2023 với mong muốn được tiếp tục thực hiện việc mua vaccine Chương trình tiêm chủng mở rộng, thuốc chống lao, thuốc kháng HIV ARV và vitamin A để phục vụ cho các địa phương như các năm trước, nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho địa phương, Bộ Y tế đã có đề nghị Bộ Tài chính xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2023, trong đó, đề nghị bố trí kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ chuyển từ Chương trình mục tiêu y tế, dân số về nhiệm vụ thường xuyên để mua vaccine Chương trình tiêm chủng mở rộng, thuốc chống lao cho đối tượng không có thẻ bảo hiểm y tế, thuốc ARV và vitamin A cho trẻ em.
Tuy nhiên, các nhiệm vụ thuộc Chương trình mục tiêu y tế, dân số chuyển thành nhiệm vụ chi thường xuyên của các bộ, ngành và địa phương nên theo quy định của Luật Đầu tư công, phân cấp ngân sách nhà nước Bộ Y tế không được phân kinh phí để triển khai thực hiện nhiệm vụ này.
Vì vậy, để đảm bảo có vaccine, trong thời gian vừa qua, Bộ Y tế cũng đã rà soát nguồn vaccine gối đầu từ năm 2022 chuyển sang đến nay, đối với các vaccine sản xuất trong nước, Chương trình tiêm chủng mở rộng đã cung ứng đủ số lượng vắc xin của năm 2022 và gối đầu đến tháng 7/2023. Riêng vaccine viêm gan B, vaccine phòng lao sử dụng đến tháng 8/2023, các vacine viêm não Nhật Bản, vaccine sởi, rubela, bOPV dùng đến quý III và quý IV/2023, vaccine uốn ván và bại liệt tiêm thực hiện ở các tuyến đủ đáp ứng đến hết năm 2023.
Nhân viên y tế tiêm vaccine phòng bệnh cho trẻ em. (Ảnh: Thùy Giang/Vietnam+) Hiện nay, Chương trình tiêm chủng mở rộng vẫn tiếp tục triển khai tiêm các vaccine sẵn có tại các điểm tiêm chủng của xã, phường. Đối với các thuốc lao, ARV, Vitamin A liều cao, Bộ Y tế tích cực làm việc với các nhà tài trợ và sử dụng nguồn thuốc sẵn có để đảm bảo cung ứng cho các địa phương.
- Thực tế cho thấy hiện nay tại nhiều điểm tiêm chủng trên toàn quốc đang xảy ra tình trạng thiếu vaccine 5 trong 1. Ý kiến của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào?
Bộ trưởng Bộ Y tế: Hiện nay Chương trình tiêm chủng mở rộng đảm bảo tiêm vaccine 5 trong 1, đây là vaccine được nhà nước tiêm miễn phí cho trẻ nhỏ, bên cạnh đó hệ thống tiêm chủng khác vẫn cố gắng đảm bảo nguồn cung ứng vaccine cho trẻ em.
Đối với vaccine 5 trong 1, đây là vaccine nhập khẩu do năm 2022 tiến hành các thủ tục đấu thầu, mua sắm theo quy định, tuy nhiên không có nhà thầu tham gia nên có thiếu trên thị trường.
Để đảm bảo vaccine năm 2023, Bộ Y tế đã làm việc, lắng nghe và trao đổi với các địa phương và đã trình Chính phủ tờ trình và dự thảo nghị quyết về nội dung này. Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chỉ đạo quyết liệt Bộ Y tế phối hợp cùng với Bộ Tài chính để bố trí kinh phí, ngân sách trung ương năm 2023 để Bộ Y tế triển khai mua sắm theo quy định như những năm trước đây. Chúng tôi đang đẩy nhanh tiến độ để làm sao khoảng thời gian, bù đắp vaccine thiếu hụt cho trẻ em được sớm và nhanh nhất.
Để triển khai nhiệm vụ này, Bộ Y tế đã rà soát số lượng theo nhu cầu và có công văn gửi 63 tỉnh, thành phố, đến nay đã tổng hợp đủ nhu cầu của 63 tỉnh liên quan đến đề nghị mua vaccine trong cả nước. Bên cạnh đó, Bộ đã chỉ đạo các đơn vị cung ứng vaccine sẵn sàng các công việc theo quy định như rà soát khả năng cung cấp, năng lực sản xuất cũng như xác định giá theo quy định.
Đặc biệt, trong Kỳ họp Quốc hội này, nếu thông qua vấn đề tiếp tục đảm bảo ngân sách trung ương cho Chương trình Tiêm chủng mở rộng, Bộ Y tế và Bộ Tài Chính sẽ triển khai ngay việc cấp kinh phí để mua sắm vaccine cho trẻ em và phụ nữ có thai trong chương trình.
Hiện nay chúng tôi đang chủ động trong quy trình mua sắm sao cho chủ động nhất và đảm bảo được đáp ứng yêu cầu về quy định của pháp luật về mua sắm như đảm bảo yêu cầu cung cấp nguồn cung cấp vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng nhanh nhất.
Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng Bộ Y tế!
