Giá nhiều mặt hàng thiết yếu từ lương thực, thực phẩm tới xăng dầu liên tục "leo thang" khiến nguy cơ lạm phát gia tăng, trong khi đó “túi tiền” của người dân có thu nhập thấp vẫn tiếp tục phải thắt chặt do ảnh hưởng từ dịch bệnh COVID-19.
Trước tình hình trên, đại diện Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục chủ động, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành địa phương triển khai thực hiện quyết liệt các biện pháp về quản lý, điều hành giá, bình ổn giá cả thị trường, nhất là đối với các hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu.
Áp lực lên mặt bằng giá từ đâu?
Thông tin từ Bộ Tài chính cho hay mặt bằng giá cả thị trường trong hai tháng đầu năm có biến động tăng. Ngoài những yếu tố tác động theo quy luật hàng năm (do trùng với Tết Nguyên đán), thị trường còn chịu áp lực từ việc tăng giá các mặt hàng năng lượng trên thị trường thế giới (trong đó có mặt hàng xăng dầu và gas) cộng thêm một số mặt hàng phòng chống dịch như kit-test xét nghiệm COVID-19 tăng giá cục bộ do nhu cầu mua tích trữ và sử dụng tăng cao…
Song ở chiều ngược lại, giá bán nhiều hàng hóa, dịch vụ trên thị trường đã được điều chỉnh giảm do tác động giảm thuế giá trị gia tăng từ 10% giảm xuống 8% từ ngày 1/2 (theo Nghị định số 15/2022/NĐ-CP của Chính phủ) đã đó góp phần điều tiết đáng kể lên mặt bằng giá trên thị trường. Mặt khác, nguồn cung các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, lương thực, thực phẩm trong nước vẫn dồi dào, đáp ứng nhu cầu của người dân. Theo nhận định từ Bộ Tài chính, giá cả nhóm hàng này chỉ nhích nhẹ trước và trong Tết, sau đó dần trở lại bình thường.
Tuy nhiên, những phân tích từ Bộ Tài chính cũng dự báo một số yếu tố sẽ gây áp lực lên mặt bằng giá trong tháng Ba và các tháng còn lại của năm 2022 như giá nhiều mặt hàng nguyên liệu, vật tư chiến lược vẫn chịu áp lực lớn từ xu hướng tăng giá trên thế giới và nhu cầu đầu tư, tiêu dùng trong nước khi kinh tế phục hồi (như xăng dầu, gas, vật liệu xây dựng, phân bón, thức ăn chăn nuôi, dịch vụ du lịch…).
Ngoài ra, giá thịt lợn có thể đi lên nếu nguồn cung tái đàn không đảm bảo tương ứng với nhu cầu và dịch tả lợn Châu Phi vẫn diễn biến phức tạp cộng thêm rủi ro về thiên tai, dịch bệnh và thời tiết bất lợi trong năm có thể gây khó khăn cho hoạt động sản xuất và làm tăng giá hàng hóa, dịch vụ.
Bảo đảm dư địa kiểm soát lạm phát
Căn cứ diễn biến giá cả thị trường hai tháng đầu năm và các dự báo cho cả năm, Bộ Tài chính nhìn nhận việc thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát cả năm 2022 có nhiều rủi ro. Vì vậy, đơn vị này cam kết sẽ tiếp tục chủ động, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành địa phương triển khai thực hiện quyết liệt các biện pháp về quản lý, điều hành giá, bình ổn giá cả thị trường, nhất là đối với các hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu; thực hiện theo đúng ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng ban chỉ đạo điều hành giá tại Công văn số 882/VPCP-KTTH ngày 10/02/2022 về công tác điều hành giá.
Đại diện Bộ Tài chính cho hay sẽ chủ động theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng quan trọng, thiết yếu phục vụ đời sống người dân, chủ động tăng cường công tác phối hợp trong triển khai các giải pháp quản lý, điều hành giá để góp phần giữ ổn định giá cả thị trường, không để xảy ra tình trạng mất cân đối cung cầu hàng hóa. Cụ thể, không điều chỉnh tăng giá các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, việc điều chỉnh các mặt hàng theo lộ trình phải được đánh giá kỹ những tác động đến CPI của quý 2 để bảo đảm dư địa cho việc kiểm soát lạm phát cả năm.
Bộ Tài chính khẳng định sẽ xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng chính sách, lợi dụng các thời điểm lễ, Tết để tăng giá bất hợp lý.
Về giá xăng dầu, Bộ Tài chính cho biết sẽ theo dõi sát diễn biến giá xăng dầu và giá các mặt hàng nguyên vật liệu chính cho sản xuất trong nước đang hoặc dự báo có biến động tăng cao trên thị trường thế giới để có biện pháp quản lý, điều hành kịp thời để bình ổn thị trường nhất là đối với mặt hàng xăng dầu.
Hiện nay, mức chi phí kinh doanh định mức hiện nay đối với các mặt hàng xăng RON95, E5RON92 lần lượt là 1.050 đồng/lít và 1.250 đồng/lít; đối với các mặt hàng dầu Diezen 0,05s, dầu hỏa, dầu madut lần lượt là 1.000 đồng/lít; 950 đồng/lít và 561 đồng/lít (công văn số 5837 ngày 3/6/2021 của Bộ Tài chính).
Vừa qua, Cục Quản lý giá đã có công văn số 95/QLG-TLSX ngày 18/2, đề nghị các thương nhân đầu mối báo cáo chi phí kinh doanh theo quy định (gửi về trước 31/3, trên cơ sở đó để tổng hợp, rà soát và đánh giá tình hình thực tế. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng cho hay sẽ trình Chính phủ các giải pháp về thuế theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 160/CĐ-TTg./.