Ảnh minh họa. (Nguồn: iStock) Theo thống kê của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ Người tiêu dùng (Bộ Công Thương), tính đến tháng 3/2023, cả nước có 19 doanh nghiệp hoạt động bán hàng đa cấp hợp pháp.
Doanh thu toàn ngành bán hàng đa cấp trong 5 năm qua có xu hướng tăng liên tục với tỷ lệ tăng trưởng khá cao.
Năm 2020, doanh thu ngành bán hàng đa cấp đạt hơn 15.438 tỷ đồng, tăng 22,8% so với năm 2019. Năm 2021, doanh thu ngành đạt hơn 19.000 tỷ đồng, tiếp tục tăng 24% so với năm 2020.
Năm 2022, đã có 2 doanh nghiệp chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp tại Việt Nam là Công ty Trách nhiệm hữu hạn Siberian Health Quốc tế và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Homeway Việt Nam.
Hai doanh nghiệp này đều bị Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp do phát hiện các vi phạm nghiêm trọng trong chấp hành pháp luật về kinh doanh theo phương thức đa cấp.
Cũng trong năm 2022, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đã triển khai thanh tra chuyên ngành việc chấp hành pháp luật về kinh doanh theo phương thức đa cấp đối với 5 doanh nghiệp khác.
Kết quả cho thấy các doanh nghiệp này về cơ bản đã tuân thủ các quy định pháp luật về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, tuy nhiên vẫn còn một số vấn đề tồn tại, hạn chế.
Do đó, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đã ban hành quyết định xử phạt hành chính 170 triệu đồng đối với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Unicity Marketing Việt Nam; phạt 235 triệu đồng đối với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nu Skin Enterprises Việt Nam; phạt 170 triệu đồng đối với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên New Image Việt Nam; phạt 85 triệu đồng đối với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thương mại dịch vụ Hoằng Đạt; phạt 350 triệu đồng đối với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Herbalife Việt Nam.
[Thêm một doanh nghiệp ngừng kinh doanh bán hàng đa cấp]
Trong năm 2023, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp với 2 doanh nghiệp và thanh tra 4 doanh nghiệp.
Cụ thể, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ kiểm tra đối với các doanh nghiệp là Công ty Cổ phần Tập đoàn Liên kết Việt Nam (Vinalink), trụ sở chính tại Lô C16/D21 Khu Đô thị mới Cầu Giấy, phố Dịch Vọng Hậu, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Oriflame Việt Nam, trụ sở chính tại 100-102 Nguyễn Văn Trỗi, phường 8, quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh.
Ngoài ra, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ tiến hành thanh tra đối với 4 doanh nghiệp, gồm: Công ty Trách nhiệm hữu hạn Seacret, tầng 4, tòa nhà số 227B, Cách Mạng Tháng Tám, phường 12, quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh; Công ty Trách nhiệm hữu hạn Total Swiss Việt Nam, tại số 89, đường Xuân Hồng, phường 12, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh; Công ty Trách nhiệm Kyowon The Orm Việt Nam, số 38/1 Nguyễn Văn Trỗi, phường 15, quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Gcoop Việt Nam, tại B17-17 Vinhomes Gardenia, phường Cầu Diễn, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội.
Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 18/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.
Nghị định số 18/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 3 Nghị định số 40/2018/NĐ-CP quy định về doanh nghiệp bán hàng đa cấp.
Theo quy định mới, doanh nghiệp bán hàng đa cấp là doanh nghiệp đã được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp để tổ chức hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp theo quy định của Nghị định.
Nghị định số 18/2023/NĐ-CP bổ sung khoản 13, 14 Điều 40 Nghị định số 40/2018/NĐ-CP về trách nhiệm của doanh nghiệp bán hàng đa cấp. Doanh nghiệp bán hàng đa cấp phải đảm bảo tối thiểu 20% doanh thu bán hàng đa cấp trong một năm tài chính là doanh thu từ khách hàng không phải là người tham gia bán hàng đa cấp của doanh nghiệp đó.
Doanh nghiệp bán hàng đa cấp không cung cấp thông tin về thực phẩm bằng hình thức sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, thư tín của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sỹ, dược sỹ, nhân viên y tế, thư cảm ơn, lời cảm ơn của người bệnh, bài viết của bác sỹ, dược sỹ, nhân viên y tế; không cung cấp thông tin về thực phẩm có nội dung đăng tải, dẫn, trích dẫn hoặc nêu ý kiến người bệnh mô tả thực phẩm có tác dụng điều trị bệnh.
Nghị định số 18/2023/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 20/6/2023./.
