Tại buổi họp báo của Bộ Công an chiều 28/3, đại diện các đơn vị của Bộ đã trao đổi với báo chí về vấn đề thời gian qua có nhiều vụ lừa đảo qua mạng, sử dụng trí tuệ nhân tạo cắt ghép hình ảnh lừa đảo, gây hoang mang dư luận.
Về vấn đề này, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội, cho rằng các đối tượng phạm tội và nạn nhân không trực tiếp gặp nhau mà gặp nhau trên không gian mạng.
"Trước đây, tội phạm mạng chủ yếu liên quan việc giả danh các cơ quan tư pháp như công an, viện kiểm sát, tòa án để lừa đảo. Gần đây, các đối tượng chuyển sang hình thức tìm việc làm, tham gia chứng khoán, mua tiền ảo, nợ tiền điện thoại, tai nạn giao thông...; sử dụng những hình ảnh cắt ghép, đưa các quyết định tố tụng của các cơ quan tố tụng lên mạng thực hiện hành vi lừa đảo để các bị hại sợ, tin, buộc phải chuyển tiền," Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội thông tin.
Công an thành phố Hà Nội đã tiếp nhận nhiều đơn tố giác, tích cực điều tra, xác minh, xác định đây là tội phạm không biên giới, có gắn kết với nước ngoài.
Công an thành phố Hà Nội từng chủ trì một chuyên án dưới sự chỉ đạo của Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Bộ Công an cũng như các Cục nghiệp vụ, qua đó đấu tranh bắt giữ một ổ nhóm liên quan lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền tại Campuchia; đã truy nã các đối tượng cầm đầu người Trung Quốc.
Hiện, Bộ Công an đặc biệt quan tâm, các Cục nghiệp vụ đều vào cuộc, có nhiều buổi làm việc với các nước bạn, phối hợp tương đối tốt.
"Xác định tội phạm chính không phải nằm ở Việt Nam mà ở nước ngoài, thời gian tới, chúng tôi sẽ tích cực phối hợp tương trợ tư pháp, điều tra chung để bắt giữ các loại tội phạm này," Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng nhấn mạnh và cho biết Công an thành phố Hà Nội trước đây từng có sáng kiến gắn biển cảnh báo đối với các hành vi lừa đảo chuyển tiền ở các điểm giao dịch ngân hàng. Tuy nhiên, nhiều người dân không tìm hiểu, nghiên cứu thông tin trên báo chí, truyền hình nên vẫn "sập bẫy."
Trao đổi thêm nội dung này, Trung tá Triệu Mạnh Tùng (Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao) cho biết đơn vị đã báo cáo lãnh đạo Bộ Công an có điện chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tập trung tuyên truyền, phổ biến thủ đoạn của các loại tội phạm mạng đến quần chúng nhân dân; tổ chức làm việc với Bộ Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước trong việc nâng cao chất lượng định danh tài khoản điện thoại, tài khoản ngân hàng, đảm bảo tiến tới tất cả tài khoản ngân hàng đều được mở bằng chính chủ, kiểm soát tốt các dòng tiền khi tội phạm lừa đảo xảy ra...
Trung tá Triệu Mạnh Tùng khuyến cáo người dân cập nhật thêm thông tin cảnh báo trên các phương tiện thông tin đại chúng; bảo mật thông tin tài khoản mạng xã hội và cảnh giác cao khi những người quen tương tác với mình trên mạng xã hội có yêu cầu giao dịch tài chính bất thường, cần kiểm tra qua các kênh khác để tránh trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo.
Cảnh báo các thủ đoạn gọi điện thoại để lừa đảo
Vừa qua, Bộ Công an cũng đã cảnh báo về tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao, trong đó có các thủ đoạn gọi điện thoại để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Theo Bộ Công an, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao để hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản có nhiều diễn biến phức tạp, với nhiều phương thức, thủ đoạn phạm tội tinh vi, có xu hướng đan xen, kết hợp giữa nhiều hình thức lừa đảo khác nhau, gây thiệt hại lớn về tài sản và bức xúc trong nhân dân.
Lực lượng công an đã triển khai nhiều kế hoạch, biện pháp để đấu tranh với hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, qua đó phát hiện hành vi phạm tội của các đối tượng là chủ động gọi điện thoại trực tiếp cho các bị hại để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, như: mạo danh là giáo viên, nhân viên y tế nhà trường hoặc nhân viên y tế bệnh viện liên hệ trực tiếp với phụ huynh học sinh báo tin về việc học sinh, người nhà bị tai nạn, đang nhập viện cấp cứu, yêu cầu phải nhanh chóng chuyển tiền để đóng viện phí, cấp cứu bệnh nhân, từ đó chiếm đoạt tài sản.
Các đối tượng giả danh cán bộ của các cơ quan như: công an, viện kiểm sát, tòa án, hải quan, cảnh sát giao thông… bịa đặt thông tin người được gọi liên quan đến một vụ việc đang bị điều tra, dùng lời lẽ đe dọa, khiến người nghe hoang mang, buộc phải chuyển tiền hoặc gửi các thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP… Từ đó, các đối tượng chiếm đoạt tài sản của bị hại.
Các đối tượng giả danh người của các công ty, doanh nghiệp, ngành nghề (như bưu điện, xổ số, du lịch, giải trí…) gọi điện, nhắn tin cho người dân thông báo rằng họ trúng thưởng phần quà, chương trình khuyến mãi có giá trị cao hoặc đang có bưu phẩm từ nước ngoài gửi về; yêu cầu muốn nhận phần thưởng đó phải mua một sản phẩm hoặc chuyển trước một khoản tiền; hoặc điền các thông tin cá nhân vào các đường link website giả mạo do các đối tượng gửi đến, từ đó chiếm đoạt tài khoản ngân hàng, chiếm đoạt tài sản của các bị hại.
["Bẫy lừa đảo con bị cấp cứu" đang lan rộng ra nhiều tỉnh thành]
Mạo danh là nhân viên chăm sóc khách hàng của các nhà mạng, ngân hàng, ví điện tử để hỗ trợ giải quyết các sự cố cho khách hàng hoặc hướng dẫn bị hại cách nâng cấp sim 4G-5G, đóng cước phí thuê bao điện thoại... Khi lấy được lòng tin của bị hại và bị hại làm theo hướng dẫn của đối tượng, chúng sẽ yêu cầu bị hại cung cấp dãy số OTP được gửi đến điện thoại của bị hại, cung cấp tài khoản ngân hàng... từ đó chiếm đoạt tài sản.
Trước tình hình trên, lực lượng công an khuyến cáo người dân một số nội dung như sau: chủ động nâng cao cảnh giác và tuyên truyền với người thân, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp về các phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng lừa đảo để phòng tránh.
Người dân không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, số chứng minh thư (căn cước công dân), địa chỉ nhà ở, số tài khoản ngân hàng, mã OTP trên điện thoại cá nhân... cho bất kỳ ai không quen biết hoặc khi chưa biết rõ nhân thân, lai lịch.
Khi nhận các cuộc điện thoại có dấu hiệu nêu trên, người dân cần bình tĩnh, không lo sợ, nhanh chóng liên hệ với người thân, bạn bè, giáo viên chủ nhiệm của con em, người thân để được tư vấn.
Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cần kịp thời thông báo cho Cơ quan Công an nơi gần nhất hoặc tra cứu địa chỉ tố giác tội phạm trên Chuyên mục “Hướng dẫn tố giác tội phạm” của Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an (địa chỉ http://bocongan.gov.vn hoặc http://mps.gov.vn) để được tiếp nhận và hướng dẫn giải quyết./.