Chiều 18/3, Bệnh viện Nhi Trung ương công bố đã thực hiện thành công ca ghép gan cho bệnh nhi nhỏ tuổi nhất Việt Nam.
Chín tháng tuổi, chỉ nặng 7,5 kg, bé T.G.B bị xơ gan nặng đã vượt qua ca ghép gan đầy kỳ tích nhờ các bác sỹ của Bệnh viện Nhi Trung ương với sự giúp đỡ của Giáo sự Chin-su Liu cùng các cộng sự đến từ Bệnh viện Veterans General (Đài Loan).
Ngoài ra, một bệnh nhi khác 20 tháng tuổi cũng đã được các bác sỹ ghép gan thành công nhờ một phần gan được hiến từ sự hy sinh của người mẹ.
Ca ghép gan đặc biệt khó
Chỉ trong hai ngày từ 24-26/2/2020, trong thời điểm phải căng thẳng chống chọi với dịch bệnh đang bùng phát, các bác sỹ của Bệnh viện Nhi Trung ương đã thực hiện thành công các ca ghép gan cho hai bệnh nhi nhỏ tuổi. Cả hai bệnh nhân đều có bệnh gan giai đoạn cuối do các biến chứng nặng của bệnh teo đường mật bẩm sinh, có nguy cơ tử vong.
Bệnh nhân ghép ngày 24/2 là bé T.H.A (nữ, 20 tháng tuổi, nặng 9,5kg, quê ở Phú Thọ). Bệnh nhân ghép ngày 26/2 là bé TGB (nam, 9 tháng, 7,5kg, quê quán ở Quảng Ngãi).
Tiến sỹ cao cấp Nguyễn Phạm Anh Hoa - Trưởng khoa Gan Mật cho biết, cả hai bệnh nhân đều mắc bệnh teo đường mật bẩm sinh. Đây là dị tật bẩm sinh nặng của hệ thống đường mật, gây tổn thương đường mật trong và ngoài gan, khiến sự dẫn mật bị ứ trệ, gây hậu quả xơ gan mật cùng các biến chứng nặng nề. Bệnh nhi có thể tử vong do xuất huyết tiêu hóa nặng hoặc hôn mê gan.
Trước tình trạng của hai ca bệnh, các bác sỹ Bệnh viện Nhi Trung ương đã hội chẩn và quyết định ghép gan là biện pháp duy nhất có thể cứu sống bệnh nhân. Tuy nhiên, đây là quyết định rất khó khăn bởi bệnh nhân đang trong tình trạng nặng, một trong hai là trẻ rất nhỏ (bé G.B chỉ mới 9 tháng tuổi), đòi hỏi đội ngũ y bác sỹ vượt qua các trở ngại về kỹ thuật.
Giáo sư Lê Thanh Hải - Giám đốc bệnh viện Nhi Trung ương cho hay ghép gan là phẫu thuật khó, ghép gan cho trẻ em là phẫu thuật đặc biệt khó khăn do cấu trúc giải phẫu phức tạp, tình trạng bệnh nền nặng, yêu cầu trình độ cao về phẫu thuật, gây mê hồi sức và chăm sóc trước trong và sau mổ.
Mặc dù có nhiều trung tâm ghép gan cho người lớn nhưng cả nước chỉ có ba địa chỉ là Bệnh viện Nhi đồng 2, Bệnh viện Vinmec, Bệnh viện Nhi Trung ương là nơi đã thực hiện thành công những ca ghép gan trên trẻ em, đặc biệt là các ca ghép khó như ghép gan ở trẻ em nhỏ, trẻ có cân nặng thấp, ghép gan từ người cho không phù hợp nhóm máu…
Hồi sinh cuộc sống cho hai bệnh nhi
Sau khi tiến hành hội chẩn, các bác sỹ quyết định tiến hành ghép gan cho hai bệnh nhi. Cả hai trường hợp này được nhận gan từ bố mẹ đẻ của mình, trong đó bé T.H.A nhận gan từ người mẹ Mai Thị Phương Dung (29 tuổi), bé T.G.B nhận gan từ người bố Trần Ngọc Toàn (29 tuổi).
Tiến sỹ Phạm Duy Hiền - Phó Giám đốc bệnh viện Nhi Trung ương, kiêm Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Nội soi Nhi khoa - thay mặt ê kíp trực tiếp phẫu thuật cho bệnh nhi cho biết, khó khăn nhất với trường hợp bệnh nhi T.H.A. nằm ở bất thường giải phẫu gan của người mẹ cần các kỹ thuật tạo hình mạch máu.
Ca bệnh thứ hai - bé T.G.B, 9 tháng tuổi còn khó khăn hơn do mức độ xơ gan nặng, tĩnh mạch cửa (một tĩnh mạch cấp máu quan trọng cho gan) bị xơ hẹp. Trong mổ các bác sỹ đã phải thực hiện rất nhiều thủ thuật để tăng cường lượng máu cho tĩnh mạch cửa. Trong khi đó, bên phía người cho cũng có bất thường hệ thống động mạch cung cấp cho mảnh gan ghép.
“Chúng tôi phải vô cùng cẩn thận khi lấy mảnh gan ghép ra nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn tuyệt đối không gây tổn thương đến phần gan còn lại. Đây là một thách thức về mặt phẫu thuật đã được các bác sỹ vượt qua và phẫu thuật thành công,” tiến sỹ Phạm Duy Hiền cho hay.
Ở trẻ nhỏ, một khó khăn khác là khẩu kính động mạch gan rất nhỏ, chỉ 2mm. Các bác sỹ đã phải sử dụng kính hiển vi phẫu thuật để nối hai đầu động mạch.
Ca mổ đầu tiên diễn ra trong 9 giờ và ca thứ hai kéo dài hơn, khoảng 10 giờ đồng hồ. Tình trạng sau mổ tạm thời ổn định, bệnh nhân đã được chăm sóc tích cực sau phẫu thuật và hiện được theo dõi.
Bác sỹ Hiền cho biết, để thực hiện thành công, một ca ghép gan được triển khai với đội ngũ y bác sỹ, nhân viên y tế khoảng 50 người.
Từ ca ghép đầu tiên năm 2005, bệnh viện Nhi Trung ương đã ghép gan thành công cho 18 trường hợp, đa số là các trẻ nhỏ dưới 10kg.
Hai ca ghép gan thành công trong đó có một trẻ chỉ mới 9 tháng tuổi một lần nữa đánh dấu các bước tiến bộ về kỹ thuật ghép tạng và các nỗ lực của bệnh viện trong điều trị các bệnh nhi không may mắc bệnh hiểm nghèo./.