Cán bộ hải quan thực hiện kiểm tra hàng hóa qua màn hình điện tử. (Ảnh: Hải Âu/TTXVN) Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong quý 1/2014, toàn ngành đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 4.095 vụ vi phạm với trị giá hàng hóa trên 78 tỷ đồng.
So với cùng kỳ năm 2013, số lượng các vụ vi phạm tuy có giảm nhưng trị giá hàng hóa lại tăng.
Đánh giá của Tổng cục Hải quan cho thấy, quý đầu năm, tình trạng buôn lậu, gian lận trong việc nhập khẩu hàng tiêu dùng nhất là hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc diễn biến phức tạp; trong đó, các địa bàn trọng điểm tập trung tại một số cửa khẩu: cảng biển khu vực Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Quảng Ninh.
Để tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng, phương thức gian lận đối tượng vi phạm ngày càng tinh vi. Các đối tượng này thường móc nối với doanh nghiệp được đánh giá là đơn vị chấp hành tốt pháp luật nhằm khai các mặt hàng nằm ngoài danh mục rủi ro.
Những mặt hàng này sẽ tự động được hệ thống phân luồng xanh tránh kiểm tra thực tế hàng hóa. Trong trường hợp cơ quan hải quan nghi ngờ và tiến hành kiểm tra, những đối tượng trên sẽ dùng các thủ đoạn như: đổi tên người nhận; làm giả hồ sơ để đối phó.
Hầu hết đối tượng trọng điểm gian lận theo hình thức này là thuyền viên, doanh nghiệp hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu mặt hàng tiền chất, mỹ phẩm, tân dược… hoặc các doanh nghiệp thường xuyên hủy tờ khai đăng ký.
Đặc biệt, trong thời gian gần đây, ngành Hải quan phát hiện một số lô hàng bột ngọt từ thị trường Trung Quốc, Thái Lan xuất sang Việt Nam theo đường nhập lậu không chính ngạch để trốn thuế.
Các sản phẩm bột ngọt này giả thương hiệu Ajnomoto, Miwon, Vedan và đều không được đăng ký chất lượng và kiểm định không có nguồn gốc xuất xứ. Một số lô hàng nhập chính ngạch khai báo gian lận về số lượng, trị giá để trốn thuế.
Trước thực trạng trên, ngành Hải quan đã xây dựng dự thảo Danh mục các nhóm mặt hàng thuộc danh mục rủi ro về giá hàng nhập khẩu để làm cơ sở xây dựng giá tham chiếu.
Cục cũng ban hành một số công văn gửi các cơ liên quan: Cục Thuế xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương, Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam …đề nghị hỗ trợ, cung cấp thông tin xuất nhập khẩu của doanh nghiệp phục vụ công tác điều tra.
Riêng đối với việc ngăn trạng tình trạng nhập lậu bột ngọt, Cục Điều tra chống buôn lậu đề nghị Cục Hải quan các tỉnh, thành lưu ý đối với các doanh nghiệp khai báo nhập khẩu các lô hàng không nhãn mác, các lô hàng nhập khẩu bột ngọt nhưng khai sai mã hàng hóa khác để trốn thuế hoặc để làm giả nhãn hiệu.
Cục Hải quan các tỉnh, thành phố cần tăng cường rà soát, kiểm tra, đối chiếu các doanh nghiệp nhập khẩu cùng một mặt hàng bột ngọt của cùng một đối tác nhưng có giá khai báo khác nhau, phân loại các doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm trốn thuế để tổ chức điều tra xác minh làm rõ./.
